10 روش آموزش دستشویی رفتن به کودک

از گذشته تا کنون، یکی از دردسرهای نه‌چندان تلخی که خانواده‌ها با آن دست‌وپنجه نرم کرده‌اند، آموزش دستشویی رفتن به کودک است. زمانی که کودک به سنین ۲ تا ۳ سالگی می‌‌رسد، دیده می‌شود که گاهی خانواده‌ها حتی روزی چند بار زمین و فرش خانه را آب می‌کشند و می‌شویند. این شستن‌ها و تمیز کردن‌ها تمام می‌شود؛ اما نحوه آموزش والدین به کودک بسیار مهم و ماندگار است. در حین آموزش این کار به کودک، باید موارد متعددی رعایت و از انجام برخی کارها پرهیز شود. در بسیاری از موارد، کودکان تنبیه‌هایی که در هنگام کثیف کردن خانه تجربه کرده‌اند را فراموش نمی‌کنند. در ادامه به باید و نبایدهای آموزش دستشویی رفتن به کودکان می‌پردازیم.

چه سنی مناسب برای آموزش دستشویی رفتن کودکان است ؟

مسئله سن مناسب برای آموزش دستشویی رفتن کودک، به موارد متعددی بستگی دارد. شرایط فیزیکی، رشد ذهنی، توان کنترل مثانه و تمایل به دستشویی رفتن کودک از عوامل مؤثر در تعیین زمان مناسب برای این کار هستند. معمولاً کودکان در ۳ سالگی برای دستشویی رفتن به استقلال می‌رسند. به طور میانگین، پسران تا ۳۱ ماهگی و دختران تا ۲۹ ماهگی پوشک می‌شوند و پس از آن، دستشویی رفتن را یاد می‌گیرند. بدین ترتیب بین ۲ تا ۳ سالگی زمان مناسبی برای آموزش دستشویی رفتن به کودک است. توجه کنید که برای این کار اجبار کردن راه مناسبی نخواهد بود.

بیشتر بخوانید: چرا کودکان دچار شب ادراری می‌شوند؟

نشانه‌های آمادگی کودک برای دستشویی رفتن

همان‌طور که اشاره شد، زمان مناسب برای آموزش دستشویی رفتن به کودکان متفاوت بوده و در همه‌ی بچه‌ها یکسان نیست. کودکان مختلف در زمانی که برای دستشویی رفتن آماده می‌شوند، علائمی را نشان می‌دهند که والدین می‌توانند با دریافت این نشانه‌ها، آموزش دستشویی رفتن را آغاز کنند. برخی کودکان عنوان می‌کنند که نمی‌خواهند برایشان پوشک ببندید. در بسیاری از موارد این کودکان علاقه به مستقل شدن را نشان می‌دهند. کودکانی که آماده یادگیری دستشویی رفتن هستند، مدت‌های طولانی پوشک خود را کثیف نمی‌کنند و سعی می‌کنند خود را نگه‌ دارند. لازم به ذکر است اگر نشانه‌های لازم را در کودک مشاهده کردید؛ آموزش را آغاز کنید و به دیگر مسائل توجه نکنید. اگر این کار را زودتر از موعد آغاز کردید، بدانید که نه‌تنها زودتر به نتیجه نخواهید رسید؛ بلکه این فرایند طولانی‌تر نیز می‌شود.

برای آموزش دستشویی رفتن به کودک باید چه کنیم؟

برای آموزش دستشویی رفتن به کودک باید به نکات ریزی توجه و همچنین روش‌هایی در پیش گرفته شود که قبلاً امتحان شده باشند. در ادامه به چند راهکار توالت رفتن کودکان و نکاتی در رابطه با آنها می‌پردازیم.

برنامه‌ریزی آموزش توالت رفتن بر اساس اخلاق و شخصیت کودک

پیش از شروع آموزش دستشویی رفتن به کودک، نیاز است که شما خلق‌وخو و نحوه‌ی رفتار کودک خود را به صورت کامل بررسی کنید. آیا کودکتان از بیان اینکه دستشویی دارد، خجالت می‌کشد؟ آیا زمانی از روز وجود دارد که کودک در آن ساعت تمرکز بهتری داشته باشد؟ آیا کودک برای یادگیری اشتیاق دارد؟ علایق کودک چیست و چگونه می‌توان از آنها استفاده کرد؟ به دنبال پاسخ این پرسش‌ها باشید و زمانی که به آنها رسیدید، برنامه‌ای برای آموزش به کودک تهیه کنید. در صورت لزوم می‌توانید این برنامه را تغییر دهید و بهبود ببخشید. لازم به ذکر است که بدانید زمان آموزش کودک برای رفتن به دستشویی، نباید با دیگر اتفاقات مهم زندگی او در یک زمان باشد. این اتفاقات می‌توانند مثلاً زمان رفتن به مهدکودک یا زمان آمدن خواهر و برادر جدید برای کودک باشد. در این شرایط کودک مضطرب بوده و نمی‌تواند از پس این آموزش بربیاید.

کتاب خواندن برای کودک تحت آموزش توالت رفتن

آرامش ما در هنگام آموزش به کودک در هر زمینه‌ای لازم و ضروری است. در هنگام آموزش دستشویی رفتن به کودک، از کتاب‌هایی که در این‌ رابطه وجود دارند استفاده کنید. زمانی که برای کودک در این باره کتاب می‌خوانید، علاوه بر مشتاق کردن کودک به یادگیری، به او نشان می‌دهید که اهمیت این موضوع بسیار زیاد است. کودک به‌مرور درک می‌کند که برای پیوستن به دنیای بزرگ‌ترها، باید رفتن به دستشویی را یاد بگیرد. در این زمان، کودک این توانایی را برای خود یک مزیت در نظر گرفته و برایش تلاش می‌کند. آنگاه زمانی است که می‌توانید از چندی دیگر از راهکار توالت رفتن کودک استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: رایج‌ترین اختلال‌های رفتاری کودکان کدام‌اند؟

تهیه صندلی مخصوص آموزش توالت کودکان

بسیار خوب می‌شود اگر برای کودکان صندلی دستشویی کودک تهیه کنید. خرید یک صندلی شخصی با طرح و رنگ دلخواه می‌تواند کودک را بسیار مشتاق کند. کودکان روی صندلی خود راحت می‌نشینند و مجبور نیستند اندامشان را منقبض کنند. در برخی موارد ممکن است برای صندلی کودک جای کافی نداشته باشید؛ بهتر است یک چهارپایه زیر پای کودک بگذارید، تا احساس راحتی کند. این عمل برای آشنایی و برقراری ارتباط با محیط دستشویی است. کودک نباید احساس منفی داشته باشد. ایرادی ندارد اگر کودک بخواهد در حین استفاده از توالت، با اسباب‌بازی‌اش بازی کند. بگذارید کودکتان راحت و با لباس روی صندلی بنشیند. در حین آموزش دستشویی رفتن به کودک، سعی کنید که خیال او را راحت کنید. ممکن است کودکان برای شروع استقلال در این کار، ترس داشته باشند. از تجربه کودکی خود برای او بگویید و از شوخی و خنده استفاده کنید.

در مواردی کودک را بدون پوشک باز بگذارید

در زمانی که برای آموزش دستشویی رفتن کودک تلاش می‌کنید، می‌توانید در زمانی که دمای منزل مناسب است (بیشتر فصول گرم)، کودک را باز بگذارید تا کمی به نبستن پوشک عادت کند. این کار را می‌توانید در سنینی که کودک می‌تواند نیازش را به زبان بیاورد، انجام دهید.

برنامه منظم رفتن به دستشویی

برای شروع آموزش دستشویی رفتن کودک، ابتدا یک برنامه مشخص و منظم برای رفتن به دستشویی داشته باشید. مثلاً یک‌بار صبح، یک‌بار بعد از ناهار و یک‌بار قبل از خواب کودک را به دستشویی ببرید. شاید لازم باشد تا چند ماه این کار را تکرار کنید. برخی کودکان تا حدود ۶ ماه نیاز به اجرای این برنامه منظم دارند. اکثر کودکان تا سن ۵ یا ۶ سالگی، قبل از خواب پوشک می‌پوشند. کنترل ادرار برای کودکان در خواب بسیار سخت است. همان‌طور که به‌صورت منظم به این برنامه عمل می‌کنید، بدانید که اگر کودک تمایلی برای رفتن به دستشویی ندارد، او را مجبور به این کار نکنید. در این حالت مسئولیت را به خود کودک واگذار کرده و البته مراقب حالات و نشانه‌های او باشید.

بیشتر بخوانید: بهترین زمان آموزش نظم و ترتیب به کودکان چه سنی است؟

برای آموزش دستشویی به کودک از پاداش و تشویق غافل نشوید

تشویق کردن و دادن پاداش به کودکان، جزء جدایی‌ناپذیر تربیت کودک است. برای آموزش دستشویی رفتن به کودک نیز این روش مهم و کاربردی است. نیازی نیست که تشویق‌ها و پاداش‌ها بسیار سنگین و گران‌قیمت باشند. می‌توان از یک بوسه و در آغوش گرفتن به‌عنوان تشویق استفاده کرد. کودک شما بسیار تحت تأثیر قرار می‌گیرد، زمانی که در خلوت یا حضور دیگران از او تعریف و تمجید می‌کنید. برخی از پدرها و مادرها برای تشویق کودکان برنامه‌های مشخصی دارند. مثلاً برخی برای هر کار مثبت کودک، به او یک ستاره می‌دهند و پس از گرفتن تعداد مشخصی از این ستاره‌ها، برای کودک جایزه تهیه می‌کنند. برخی برای تشویق خوراکی‌های سالم و غذاهای مورد علاقه کودک را در نظر می‌گیرند. تشویق کردن نیز یک راهکار توالت رفتن کودک است.

بیشتر بخوانید: ۱۰ نکته برای تربیت کودکان مسئولیت‌پذیر

آموزش مستقیم توالت رفتن به کودک را در دستور کار قرار دهید

در زمانی که به آموزش دستشویی رفتن کودک مشغول هستید، از آموزش مستقیم و عملی غافل نشوید. همیشه ساعتی از روز را که مناسب می‌دانید، برای آموزش موارد بهداشتی و دستشویی رفتن اختصاص دهید. مثلاً به دختربچه‌ها آموزش دهید که باید همیشه خود را از جلو و پشت بشویند تا دچار بیماری عفونی و میکروبی نشوند. در غیر این صورت ممکن است میکروب‌هایی از مقعد به واژن برسند. به کودکان خود از ابتدا شستن دست‌ها پس از دستشویی رفتن را بیاموزید. ممکن است گاهی اوقات کودک مقاومت کند و تمایلی نشان ندهد؛ در این حالت او را مجبور نکنید و اجازه دهید قدری استراحت کند. برخی از این مواقع مسئولیت را به خود کودک بسپارید تا بداند که او باید بپرسد و به دنبال یادگرفتن باشد.

استفاده از پوشک مدل شورت یا شورت آموزشی

یکی از روش‌های آموزش دستشویی رفتن کودک، استفاده از پوشک‌های شورتی است. زمانی که از این نوع پوشک استفاده می‌کنید، خیالتان راحت باشد. چون کودک در صورت عدم توانایی در کنترل خود، جاهای دیگر را کثیف نمی‌کند. علاوه بر این، تا زمانی که کودک به‌موقع به دستشویی برود، می‌تواند آن را مانند یک لباس درآورده و به دستشویی برود.

در هنگام آموزش دستشویی به کودک از چه مواردی باید پرهیز شود

در زمان آموزش دستشویی رفتن کودک و پس از آن، باید از انجام مواردی پرهیز کنید. دعوا کردن کودک و سرزنش کردن او می‌تواند تأثیرات مخربی روی او گذاشته و برنامه‌های قبلی را هم خراب کند. در طول مدت آموزش، هیچگاه کودک را مجبور به رفتن به دستشویی نکنید و مسئولیت کار را به خودش واگذار کنید. از کودک نخواهید که بیش از ۵ دقیقه در دستشویی بنشیند، این کار به او حس ناراحتی می‌دهد. در این زمان، لباس‌های راحت به تن کودک کنید تا در زمان دستشویی رفتن مضطرب و نگران نشود. هرگز از کلماتی با بار منفی، مانند بدبو، پیف و … استفاده نکنید. در یک‌کلام، برای آموزش کودک باید اول به احساسات او توجه کنید. همچنین باید تندروی و کندروی را هم کنار بگذارید.

کلام پایانی

کودکان نوپا، برای دستشویی رفتن و مستقل شدن نیاز به کمک و آموزش دلسوزانه والدین دارند. آموزش دستشویی رفتن به کودک، باید مانند دیگر موارد تربیتی، از اصول مناسبی پیروی کند. زمانی که کودک به سنین جدایی از پوشک می‌رسد، والدین و بیشتر مادرها، نگرانی خود را از کثیف شدن منزل ابراز می‌کنند. اما حقیقت این است که می‌توان از روش‌های مؤثری استفاده کرد تا میزان این اتفاقات نامطلوب کاهش یابد. در ثانی آموزش کودکان همیشه بسیار مهم‌تر از موارد دیگر است. گاهی یک رفتار غلط باعث می‌شود تمام رشته‌های آموزش صحیح والدین پنبه شود. در این مطلب قصد داشتیم که والدین را با اصلی‌ترین باید و نبایدهای آموزش دستشویی رفتن به کودکان آشنا کنیم.