بهبود روابط بین فرزندان، دغدغه تمام والدین تاریخ!

درگیری بین خواهران و برادران به قدمت هابیل و قابیل و دعوا بین فرزندان خانواده یک اتفاق کاملا طبیعی و عادی است. اختلاف بین فرزندان و دعوای بین آنها ماجرایی است که تقریبا تمام والدین با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و بهبود روابط بین فرزندان از اولویت خانواده‌هاست. پدر و مادرها با دخالت و اقدام نامناسب در دعوای فرزندان کار را خراب‌تر می‌کنند. دعوا بین کودکان یک امر طبیعی است و نمی‌توانیم از آنها توقع همان رفتار ملایم و آرامی که با هم‌سالان خود دارند را نسبت به خواهر و برادرشان داشته باشیم. بعضی از والدین بیش از اندازه نگران دعواهای بین فرزندان خود هستند و در تلاشند که اصلا شاهد این اتفاق نباشند. این نگاه هم اشتباه است چرا که در این مسئله آنچه مهم است ادامه‌دار و کش‌دار نشدن قهر و دعوا است. با برخورد درست و اصولی والدین این دعواها و مشاجره‌ها ادامه‌ نخواهد یافت و به مرور زمان و با رفتار مناسب و آموزش‌های لازم به کودکان، بهبود پیدا خواهد کرد. 

کاهش رقابت و بهبود روابط بین فرزندان

اگر هیولای چشم سبز حسادت در کمین نباشد به احتمال زیاد رابطه فرزند شما با خواهر و یا برادر کوچک خود خوب خواهد بود. داشتن برخورد يكسان با تمام فرزندان و تبعيض قائل نشدن ميان آنها به طور کامل از سری مسئولیت‌های والدین است. پدر و مادر باید نسبت به تفاوت‌هاي فردي فرزندان خود آگاه باشند. بهتر است اهداف و انتظارات خود را متناسب با توان، ظرفيت، شخصيت، جنسیت و سن هر يك از آنها تعيين كنند و حتی به فرزندان خود بگویند كه هر کدام از آنها ويژگي‌هاي منحصر به فرد و توانایی‌های خاص خود را دارند. هیچگاه موفقیت‌ها و دستاوردهای یک فرزند را به رخ خواهر و برادر او نکشید و همیشه تلاش کنید فرزندتان را با خودش مقایسه کنید. برای از بین رفتن رقابت و افزایش صمیمیت و دوستی بین آنها از هیچ تلاشی کوتاهی نکنید. برای کاهش رقابت و بهبود روابط بین فرزندان خود این روش‌ها را امتحان کنید:

• به طور کلی کودک خود را با کسی مقایسه نکنید. 
• در صورت بروز مشکل به صورت ناخودآگاه فرزند بزرگتر را به دلیل بزرگتر بودن مقصر ندانید.
•  یکی از اقداماتی که به فرزندان شما بسیار کمک می‌کند اختصاص زمان خاص برای هر یک از آنهاست. به تنهایی مورد توجه بودن به احساس خاص بودن را القا می‌کند. 

به دنبال بازی‌ها، انجام کار و مسئولیت‌هایی باشید که برای انجام آن نیاز به همکاری، همفکری و در کنار هم بودن آنها باشد. برای مثال بازی‌های رومیزی و یا خانوادگی ای طراحی کنید که بچه‌ها با بزرگترها رقابت کنند و برای برنده شدن نیاز به مقابل هم قرار گرفتن فرزندان شما نباشد.

تحسین، تشویق و مهربانی

بچه‌ها برای مورد تحسین و تشویق قرار گرفتن مایلند تلاش بیشتری بکنند. از این خصوصیت کودکان برای بهبود روابط بین فرزندان خود به بهترین شکل استفاده کنید. این موقعیت‌ها را به خاطر داشته باشید:

• اگر فرزند شما کاری برای خواهر و برادر خود انجام داد به بهترین صورت از او تشکر کنید. برای مثال به او بگویید: عزیزم، چقدر لطف کردی

که به خواهرت کمک کردی مدادرنگی‌اش را پیدا کند.

• هنگام خواندن کتاب و دیدن فیلم بر روی بخش‌های مهربانی بیشتر تاکید کنید، در این باره با هم گفتگو کنید و به دنبال مثال در دنیای واقعی باشید. کودک به طور غیرمستقیم می‌فهمد که این مسائل برای شما مهم هستند.

بیشتر بخوانید: چگونه به بچه‌های طلاق، زندگی با شرایط جدید را توضیح دهیم؟

مهمترین بخش: آماده کردن کودک قبل از آمدن عضو جدید

در کنار تمام وظایف و اقداماتی که جهت آماده‌شدن برای ورود فرزند جدید انجام می‌دهید، آماده‌ کردن فرزندان قبلی برای ورود فرزند جدید یکی از مهم ترین اقدامات شما خواهد بود. چرا که همین جا و همین اقدامات باعث بهبود روابط بین آنها در آینده خواهد شد. فرزندان متناسب با سن خود، برخورد و واکنش متفاوتی خواهند داشت. کودکان کمتر از ۳ سال برخلاف کودکان بالای ۵ سال درک کمتری از تغییرات ایجاد شده در خانواده دارند. عصبی شدن، گوشه‌گیری، پرخاش و… از سری واکنش های طبیعی در کودکان هستند که به علت این تغییر بزرگ در خانواده از خود بروز می‌دهند. تا به دنیا آمدن کودک این کارها را انجام دهید:

اطلاع دادن به کودک

بچه‌های کمتر از ۵ سال درک درستی از زمان ندارند. برای اطلاع از زمان تولد به آنها از رویدادها استفاده کنید. مثلا به او بگویید هنگام بهار، زمانی که درخت‌ها شکوفه ‌می‌دهند. در مورد سوال‌های احتمالی آنها نیز جواب کلی بدهید. اگر پرسیدند بچه‌ها چگونه به دنیا می‌آیند با یک پاسخ کوتاه «از شکم مامان» بحث را جمع کنید. آنها نیز در این سن بیش از این پیگیر نخواهند شد.

یادآوری: زمانی که در حال خرید لباس و وسایل برای عضو جدید هستید دوران نوزادی کودک را به او نشان دهید. لباس‌ها، کفش، عکس و وسایلی که برای او بوده است را پیدا کنید. درباره نوزادی او به گفتگو بپردازید. به او محبت کنید و بگویید که چقدر زیبا و دوست‌داشتنی بوده است.

همکاری در خرید

در هنگام خرید وسایل از کودک خود راهنمایی بگیرید. با پرسیدن اینکه کدام لباس و یا جغجغه زیباست او را در فرایند خرید وارد کنید و هر از چندگاهی نظرات او را اعمال کنید. این کار به او کمک خواهد کرد که خود را در کنار شما ببیند و برای ورود عضو جدید آماده شود.

عدم اعمال تغییرات جدید

در این دوره اصلاً به فکر تغییرات جدید دیگر در زندگی فرزند اول نباشید. گرفتن از پوشک، پستانک، جدا کردن اتاق خواب و… نباید در این زمان انجام شود. کودک به اندازه کافی تحت فشار این تغییرات خواهد بود و اعمال تغییر جدی دیگر برای او بسیار مخرب است. وقتی وارد سه ماهه سوم بارداری شدید کم‌کم به او بگویید که تا ماه‌های اول جای نوزاد در کنار تخت مادر است.

اهمیت خواهر و برادر بزرگ تر بودن

کودکان زیر ۷ سال خودمحورند. به این معنا که دائم در حال جستجو و کاوش دنیای اطراف خود و کشف اتفاقات جدید هستند. درباره نقش جدید او در خانواده صحبت کنید. به او بگویید که چقدر برای حضورش ارزش قائلید و چقدر او را دوست دارید.

صحبت درباره روز زایمان و ملاقات اول

در مورد روز زایمان با فرزندتان صحبت کنید و او بگویید که در کنار چه کسی خواهد بود شما شب به منزل بر نخواهید گشت. تلاش کنید فرزندتان اولین کسی باشد که به ملاقات نوزاد می‌آید. یکی از مفیدترین اقدامات که کار والدین را آسان می‌کند هدیه دادن به فرزند بزرگتر از طرف نوزاد است.

ورود به منزل

تغییرات جدید را مدیریت کنید. سعی کنید برای کارهای عضو تازه وارد از فرزندتان کمک‌های کوچک بگیرید و متناسب به با سن آنها کارهای کودک را به او بسپارید. آنها از کمک کردن به شما لذت می‌برند. توجه داشته باشید که در طول روز زمانی را به طور خاص و تنها با کودکتان بگذرانید.

واکنش والدین در هنگام دعوا کردن فرزندان

بیشتر بخوانید: بهترین و جذاب‌ترین بازی‌هایی که باعث تقویت مهارت‌های کودک می‌شوند.

دعواهای بین فرزندان فیزیکی نیست و حرف‌هایی که حین دعوا بهم می‌زنند فراتر از فحش‌های رایج نیست. بهتر است مداخله نکنید.

• در صورت برخورد فیزیکی بچه ها با هم اصلا از این موضوع چشم‌پوشی نکنید و جلوی درگیری بیشتر را بگیرید. 
• مورد بعدی خشونت کلامی است. تحقیر، تخریب، بی‌ارزش کردن و هویت فرد را هدف قرار دادن از جمله مواردی است که شما باید آشکارا دخالت کنید و جلوی ادامه بحث را بگیرید.
• در صورتی که همیشه یک طرف دعوا برنده و یا زورگوست. شما باید با روش درست وارد شوید و جلوی دعوا را بگیرید و برای رفع این مشکل به دنبال راه‌حل باشید. 

در دعوای کودکان اولین کار جدا کردن آنها از یکدیگر است. حدوداً نیم ساعت تا یک ساعت آنها را دور از هم نگه دارید. بسته به شرایط به صورت تکی و یا با هم در مورد دعوای پیش آمده با آنها صحبت کنید. بعد از شنیدن صحبت‌های آنها کاملاً با عدالت میانشان رفتار کنید و در صورت نیاز، تنبیه مناسب را انتخاب کنید. به خاطر داشته باشید تنبیه بدنی کودک شاید در کوتاه مدت موثر باشد اما اثرات مخرب آن بسیار بیشتر خواهد بود.

کلام آخر

بهبود روابط بین فرزندان از دغدغه‌های اصلی خانواده‌هاست. مهارتی که آنها در کودکی فرا می‌گیرند در آینده و تا همیشه همراه آنان خواهد بود. بهتر است بدانید فرزندان شما چه زمانی در بدترین حالت خود هستند. خسته یا گرسنه هستند یا روز سختی را پشت سر گذاشته‌اند. تا جایی که ممکن است موقعیت دعوای آنها را از بین ببرید. بگویید و نشان دهید که آنها را به یک اندازه دوست دارید و هرکدام به یک اندازه خاص هستند. گاهی‌اوقات یک آغوش و یک بوسه تنها چیزی است که فرزندتان به آن نیاز دارد.