چگونه اضطراب جدایی کودک از مادر را کاهش دهیم؟ + 9 راه طلایی

اضطراب جدایی کودک از مادر یا پدر به هیچ عنوان مشکل رفتاری غیر طبیعی به شمار نمی‌رود. یک کودک از زمانی که چشم به دنیا می‌گشاید، پدر و مادر اولین کسانی هستند که می‌بیند. این دو در تمام مراحل رشد در کنار او حضور دارند و نقش پشتیبان را برایش ایفا می‌کنند. در این بین جنس رابطه‌ای که بین کودک با مادر شکل می‌گیرد، کاملا عطر و طعم خاص و متفاوتی دارد. همین مسئله موجب می‌شود که جدا شدن از مادر برای کودکان حتی برای چند ساعت نیز بعضاً دشوار باشد. با این وجود برای برطرف کردن اختلال اضطراب جدایی از مادر، راه‌حل‌هایی وجود دارد که در این مقاله قصد داریم به بررسی آنها بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

نگاهی به روند طبیعی شکل‌گیری اضطراب جدایی کودک از مادر

همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم، اضطراب جدایی کودک از مادر در یک بازه سنی کاملا طبیعی است. معمولا این احساس از سن یک سالگی که کودک کمی از آب و گل در می‌آید، برای برخی از بچه‌ها ایجاد می‌شود. در حالت طبیعی این حس تا سن ۴ یا ۵ سالگی با کودکان همراه است. یعنی در این بازه سنی هضم جدایی از مادر برای کودکان خیلی سخت و دشوار است. معمولاً واکنش‌های رفتاری ناهنجاری در این شرایط از کودکان مشاهده می‌شود.

در بسیاری از موارد بعد از سپری شدن این دوره زمانی، اختلال اضطراب جدایی از مادر به مرور زمان برطرف می‌شود. اما در موارد قابل توجهی نیز این اختلال حتی در سنین مدرسه هم در کودکان ادامه پیدا می‌کند. در چنین شرایطی است که این رفتار از حالت طبیعی خود خارج می‌شود. هر چند روانشناسان حوزه تربیت معتقد هستند که والدین باید از قبل با در نظر گرفتن نکات تربیتی برای کمک به برطرف شدن این مشکل در کودکان خود اقداماتی را انجام دهند.

بیشتر بخوانید: چگونه مهارت دوست یابی در مدرسه را به کودکان آموزش دهیم؟

۹ راه طلایی برای کاهش اضطراب جدایی کودک از مادر

اگر اختلال اضطراب جدایی از مادر در کودکان مدیریت شود، هیچ گونه مشکل خاصی برای کودکان ایجاد نخواهد شد. اما اگر به هر دلیل والدین به این مسئله بی‌توجهی کنند، احتمال بروز مشکلات جدی رفتاری در کودکان وجود دارد. در همین راستا مهم‌ترین اقداماتی که والدین به خصوص مادر برای کاهش اضطراب جدایی کودک از مادر باید انجام دهند، عبارتند از:

۱. تمرین دوری برای کاهش اضطراب جدایی کودک از مادر

سعی کنید حتی در شرایطی که نیازی به جدایی از کودک وجود ندارد، این کار را تمرین کنید. با برنامه‌ریزی موقعیت‌های خاصی را به وجود بیاورید که نیاز باشد حتی برای چند دقیقه از کودک دور بمانید. به مرور زمان این دوری‌ها را افزایش دهید. این کار در جلوگیری از بروز یا تشدید اختلال اضطراب جدایی از مادر بسیار مؤثر است.

توجه داشته باشید که باید حتما زمان مناسبی را برای جدایی‌ها انتخاب کنید. در زمان‌هایی که کودک واقعاً به حضور مادر نیاز دارد، نباید تصمیم به ترک او بگیرید. به عنوان مثال ساعات پایانی شب یا وقت‌هایی که کودک مشغول خوردن غذا است، تحت هیچ شرایطی زمان مناسبی برای تمرین کردن با او نیست.

۲. تعریف کردن یک قرار خداحافظی برای کودک

اساساً تعریف کردن قرارهای خاص در شرایط مختلف بین آدم‌ها باعث ایجاد نوعی آرامش و حس خوب در آنها می‌شود. پیشنهاد روانشناسان این است که حتماً بین خودتان و کودک‌تان برای زمان‌های خداحافظی قول و قرار خاص و ثابتی تعیین کنید. قرار نیست که کار خیلی ویژه‌ای انجام دهید. گاهی اوقات یک بوسه ساده نیز می‌تواند کافی باشد. مهم این است که سعی کنید همواره نسبت به آن پایبند باشید.

۳. طولانی نکردن خداحافظی از کودک

هیچ‌گاه در زمانی که مجبور به ترک کودک هستید، خداحافظی‌های طولانی نکنید. برای کاهش اضطراب جدایی کودک از مادر حتماً زمان خداحافظی را کوتاه کنید. به او مژده دهید که خیلی زود خواهید برگشت و دوباره در کنار هم لحظات خوشی را تجربه خواهید کرد. در واقع سعی کنید شرایط را عادی جلوه دهید. اگر کودک شما از خداحافظی بینتان پیام منفی دریافت کند، هضم ماجرا برایش دشوار خواهد شد.

بیشتر بخوانید: علل و نشانه‌های استرس و اضطراب در کودکان و راه‌های درمان آن

۴. تعیین زمان مشخص برای جدایی از کودک

سعی کنید در مواقعی برای جدایی از کودک زمان مشخصی تعریف کنید. مثلا به او بگویید که قرار است برای مدت ۲ ساعت او را ترک کنید. اما به خاطر داشته باشید که حتماً باید به قول و وعده خود عمل کنید. یادتان باشد در مواردی که نمی‌توانید زمان مشخصی برای جدایی در نظر بگیرید، همیشه حد نهایی را با کودک خود در میان بگذارید که بد قول نشوید. دقت داشته باشید که عدم پایبندی به قول داده شده باعث می‌شود کودک نسبت به دوری مادر واکنش بدتری نشان دهد

۵. انتخاب پرستار یا مهد کودک مناسب

اگر شاغل هستید و باید هر روز زمان مشخصی را از فرزند خود دور بمانید، دو راهکار اساسی پیش روی شما قرار دارد. یا باید کودک خود را به مهد کودک بسپارید یا باید برای او پرستار انتخاب کنید. در هر دو حالت در نظر داشته باشید که مهارت مربیان مهد کودک و پرستار در کاهش اضطراب جدایی کودک از مادر نقش بسیار مهمی دارد. بنابراین با دقت و بررسی کافی در این زمینه تصمیم‌گیری کنید.

بیشتر بخوانید: چگونه کودک را برای رفتن به مهدکودک آماده کنیم؟

۶. سرزنش نکردن کودک به خاطر اضطرابش

به خاطر داشته باشید که تحت هیچ شرایطی نباید کاری کنید که کودک شما بابت بروز دادن احساسات خود سرزنش شود. او شما را تکیه‌گاه خودش می‌داند. رفتار نامناسب شما در زمان جدایی تصویر مخدوشی را به جا می‌گذارد که به مرور زمان بین شما و او فاصله می‌اندازد و رفتار سردی را حاکم می‌کند. به هیچ وجه او را سرزنش نکنید.

۷. کاهش سطح استرس و ترس کودک

سعی کنید تا جایی که امکان دارد کودک را در شرایط پر استرس و تنش‌زا قرار ندهید. تماشای فیلم‌های ترسناک برای کودک نه‌تنها هیچ دستاوردی ندارد؛ بلکه باعث تشدید اضطراب کودک می‌شود. این موضوع را حتماً در چارچوب برنامه‌های زندگی خود بگنجانید.

بیشتر بخوانید: راه‌های غلبه بر اضطراب و ترس کودک از مدرسه

۸. تن ندادن به خواسته کودک هنگام جدا شدن از او

به خاطر داشته باشید که وقتی باید از کودک جدا شوید، حتماً و تحت هر شرایطی این کار را انجام دهید. اگر در برابر اصرار کودک به ترک نکردن او کوتاه بیایید، یک پیام واضح در ذهن کودکتان نقش می‌بندد. او متوجه می‌شود که با پرخاشگری می‌تواند خود را در کنار شما حفظ کند. به جای این کار سعی کنید با او صحبت کنید و پس از آرام شدنش حتماً او را ترک کنید.

۹. استفاده از بازی و داستان‌ها برای کاهش اضطراب جدایی کودک از مادر

بازی‌ها و قصه‌ها همواره معجزه می‌کنند و ابزارهای تربیتی بی‌نظیری هستند. سعی کنید در قالب داستان‌هایی درباره ماجرای جدایی کودک از مادر با او صحبت کنید. در این بین به او نشان دهید که این جدا شدن‌ها امری طبیعی است و هیچ مشکلی برای کودک قصه ایجاد نمی‌شود. بازی‌ها نیز در این راستا تأثیر زیادی دارند و می‌توانند در جلوگیری از بروز اختلال اضطراب جدایی از مادر نقش کلیدی داشته باشند.

کلام پایانی

بار دیگر لازم است به این نکته اشاره کنیم که اختلال اضطراب جدایی از مادر در یک بازه سنی مشخص از کودکان طبیعی است. برای کاهش اضطراب جدایی کودک از مادر نیز می‌توانید راهکارهای بالا را در پیش بگیرید. به خاطر داشته باشید که در کنار موارد بالا، گفتار درمانی نیز کمک بسیار زیادی به کودک می‌کند. با او صحبت کنید و سعی کنید آرامش را به کودک خود هدیه دهید. این تمام آن چیزی است که او برای تحمل جدایی از مادر نیاز دارد.