تقویت حافظه چه کمکی به یادگیری می‌کند؟ 10 راه برای افزایش حافظه
تقویت حافظه چه کمکی به یادگیری می‌کند؟ مجله اینترنتی آریالند در این مقاله ۱۰ راهکار موثر برای افزایش حافظه و تقویت آن برای شما آماده کرده است.
آیا تقویت حافظه بر میزان یادگیری موثر است؟
حافظه پایه و اساس یادگیری فرد چه در کلاس درس و چه در رابطه با سایر فعالیت‌ها در اجتماع است. به نظر میرسد دانش آموزان با حافظه‌ی قوی در مدرسه عملکرد بهتری دارند، در امتحانات بهتر عمل می‌کنند و نتایج بهتری به دست می‌آورند. با این حال نکته‌ای که در اینجا باید به آن توجه کرد این است که تقریبا هیچ کس با حافظه قوی متولد نمی‌شود.تقویت حافظه نیازمند تمرین است. هرچه افراد بیشتر مهارت‌های تقویت کننده مغز را بیاموزند و در زندگی و کار خود از آنها استفاده کنند، حافظه‌شان قوی‌تر می‌شود. مانند هر مهارت دیگر، تمرین مداوم عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد. برای بهبود عملکرد حافظه والدین باید مطمئن شوند که تمرین‌های مناسبی را برای تقویت حافظه کودک از مشاور دریافت کرده‌اند. در این مقاله به بررسی اهمیت تقویت و حفظ عملکرد صحیح حافظه و سپس راهکارهای تقویت آنان پرداخته‌‌ایم. اگر شما هم به تقویت حافظه اهمیت می‌دهید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
چرا تقویت حافظه برای کودکان اهمیت بیشتری دارد؟
تقویت حافظه و بالا بردن راندمان مغز هم برای کودکان و هم بزرگ‌سالان ضرورت دارد. کودکان هم در سنین قبل از مدرسه وهم در دوران تحصیل برای یادگیری مهارت‌های زندگی و درس به حافظه‌ی پرورش یافته نیاز دارند. بزرگ‌سالان نیز برای فراگرفتن مهارت‌های جدید در زندگی شخصی و حرفه‌ای‌شان، به خصوص در عصر دیجیتال و پیشرفت‌های سریع فناوری، نیاز به پرورش مغز و تقویت حافظه دارند تا بتوانند عملکرد بهتری داشته باشند.
بسیاری از دانش آموزان در خصوص حافظه بلند مدت یا کوتاه مدت دچار مشکل هستند. دانش‌آموزانی که در ثبت اطلاعات در حافظه کوتاه مدت دچار نقص هستند، معمولاً در به خاطر سپردن اطلاعات یا دستورالعمل‌هایی که به تازگی به آنها داده شده است، آنچه که در خلال مکالمات و بحث‌های کلاس گفته می‌شود و آنچه که به تازگی خودشان به منظور حفظ کردن خوانده‌اند، مشکل دارند. همچنین دانش‌آموزانی که در خصوص حافظه عملیاتی دچار مشکل هستند، اغلب در حین انجام کارهای مختلف آن کار را فراموش می‌کنند.
به عنوان مثال کودک ممکن است مسیر سه مرحله‌ای را که برای انجام کاری به او داده شده است درک کند، اما در حین اولین قدم، گام دوم و سوم را فراموش کند. موقع حل یک مسئله ریاضی ممکن است مراحل حل مسئله را فراموش کند. در حین خواندن یک متن، هنگامی که به پایان پاراگراف میرسد ممکن است شروع پاراگراف را فراموش کند. در واقع کودک برای حل مسئله تلاش می‌کند اما به دلیل نقص در سیستم حافظه مطلب، در درک مطلب دچار مشکل می‌شود.
دانش‌آموزانی که در ذخیره و بازیابی اطلاعات از حافظه بلندمدت مشکل دارند، ممکن است برای آزمون‌ها مطالعه کنند، اما نتوانند اطلاعاتی که برای آزمون مطالعه کرده‌اند را به خاطر بیاورند. آنها اغلب در به خاطر آوردن اطلاعات خاص مانند تاریخ‌‌های مهم یا قوانین مشکل دارند. این کودکان در اوایل سال تحصیلی یا در حین آن دچار مشکلات حاد می‌شونند؛ زیرا حتی زمانی که والدین و یا معلمان فکر می‌کنند که آنها واقعاً اطلاعات را دریافت کرده‌اند، نمی‌توانند به سؤالاتی که در کلاس از آنها پرسیده می‌شود پاسخ دهند.
مشکلاتی از این قبیل اغلب برای دانشجویان نیز رخ می‌دهد. آنها نیز به دلیل فشارهای درسی و کاری ممکن است بسیاری از مطالب درسی را به راحتی فراموش کنند.
10 راهکار موثر برای تقویت حافظه
به مغز خود تمرین بدهید
زمانی که به دوران بزرگسالی رسیدید(18 تا 50 سالگی)، مغز شما میلیون‌ها مسیر عصبی را توسعه داده که به شما کمک می‌کنند اطلاعات را به سرعت پردازش کرده و به خاطر بیاورید، مشکلات معمول را حل کنید و وظایف همیشگی را با حداقل تلاش ذهنی انجام دهید. اما اگر همیشه مسائل خود را با مسیر و راه یکسان حل کنید، به مغز خود انگیزه لازم برای رشد و توسعه را نمی‌دهید. بنابراین هر از گاهی باید به مغزتان تکانی بدهید و مسائل‌تان را از راه‌های تازه‌تر حل و فصل کنید!
تقویت حافظه مانند تقویت عضلات مستلزم این است که « آن را با برنامه‌ها و تمرین‌های اگاهانه تقویت کنید تا قوی‌تر شود». طبق تحقیقات ثابت شده که هرچه بیشتر مغز خود را تقویت کنید، بهتر می‌توانید اطلاعات را پردازش کرده و به خاطر بسپارید. اما دقت کنید که تمام فعالیت‌های مرتبط با مغز برابر نیستند و نتایج یکسانی ندارند؛ بلکه هر کدام قسمت خاصی از مغز را تقویت می‌کنند. تمرینات صحیح و کارامد برای مغز، روال عادی زندگی شما را تغییر داده و مغز شما را برای ساخت و توسعه مسیرهای جدید به چالش می‌کشد.
به ورزش اهمیت دهید
عنوان شد که تمرینات ذهنی برای سلامت و تقویت بخش‌های مختلف مغز اهمیت دارند اما این بدان معنا نیست که برای تقویت و حفظ عملکرد حافظه نیاز به ورزش و تقویت عضلات بدنی ندارید! ورزش به مغز شما کمک می‌کند که هوشیار بمانید، اکسیژن رسانی به مغز شما افزایش یابد، خطر ابتلا به اختلالاتی که منجر به از دست دادن حافظه می‌شود، مانند دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی کاهش یابد.
ورزش میزان اثرگذاری مواد شیمیایی ترشح شده و مفید مغز را افزایش داده و ترشح هورمون‌های مرتبط با استرس را کاهش می‌دهد و مهم‌تر از همه، با افزایش فاکتورهای رشد و تحریک اتصالات عصبی جدید، نقش مهمی در انعطاف پذیری عصبی دارد.
به میزان کافی بخوابید
تفاوت زیادی بین میزان خواب شما و مقداری خوابی که بدن شما برای عملکرد مناسب نیاز دارد، وجود دارد. حقیقت این است که بیش از 95 درصد از افراد بزرگسال برای عملکرد صحیح مغزشان به 7.5 تا 9 ساعت خواب در هر شبانه روز نیاز دارند. حتی چند ساعت کم خوابی در عملکرد مغز تفاوت ایجاد می‌کند! میزان حافظه، خلاقیت، توانایی حل مسئله و مهارت تفکر انتقادی، همگی با کم خوابی به خطر می‌افتند.
بنابراین خواب کافی برای یادگیری و تقویت حافظه بسیار مهم است. تحقیقات نشان داده که خواب برای حفظ حافظه ضروری است و فعالیت‌های کلیدی در زمینه تقویت حافظه در عمیق‌ترین مراحل خواب رخ می‌دهند.
برای دوستان وقت بگذارید
وقتی به روش‌هایی که در بهبود حافظه موثر است فکر می‌کنید، آیا تنها به فعالیت‌های «پیچیده» مانند کشتی گرفتن با جدول سودوکو یا تسلط بر استراتژی‌های شطرنج فکر می‌کنید، یا این که سرگرمی‌های ساده‌تر مانند معاشرت با دوستان و لذت بردن از یک فیلم خنده‌دار نیز به ذهن‌تان میرسد؟ بیشتر افراد فقط چنین فعالیت‌هایی را برای تقویت حافظه و بهبود عملکرد مغز مفید می‌داننداما مطالعات زیادی نشان داده‌اند که در بحث وقت گذراندن با دوستان و پرداختن به سرگرمی‌های گروهی، در پرورش حافظه بسیار موثر است.
میزان استرس را کنترل کنید
استرس یکی از بدترین دشمنان مغز است. با گذشت زمان،، استرس مزمن سلول‌های مغز را از بین می‌‌‌برد و به هیپوکامپ (ناحیه‌ای از مغز که در شکل گیری خاطرات جدید و بازیابی خاطرات قدیمی نقش دارد) آسیب می‌رساند. مطالعات همچنین نشان داده‌اند که استرس با از دست دادن حافظه مرتبط است.
بخندید
آیا شنیده‌اید که «خنده بر هر دردی دواست»؟ خندیدن برای حفظ عملکرد صحیح مغز، تقویت حافظه و افزایش تمرکز و نیز اهمیت دارد. برخلاف برخی از پاسخ‌های احساسی که محدود به نواحی خاصی از مغز هستند، خنده بخش‌های مختلفی را در سراسر مغز درگیر و تقویت می‌کند.
علاوه بر این، گوش دادن به جوک‌ها و انجام خطوط پانچ، مناطقی از مغز را فعال می‌کند که برای یادگیری و خلاقیت حیاتی هستند. همانطور که دانیل گولمن روانشناس و نویسنده کتاب هوش عاطفی اشاره می‌کند «به نظر میرسد خنده به مردم کمک می‌کند بهتر فکر کنند و راحت‌تر معاشرت کنند.»
از یک رژیم غذایی مناسب برای تقویت مغز استفاده کنید
همانطور که بدن به سوخت و انرژی نیاز دارد، مغز نیز به انرژی کافی نیاز دارد. احتمالاً می‌دانید که رژیم غذایی حاوی میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، چربی‌های «سالم» (مانند روغن زیتون، آجیل، ماهی) و پروتئین بدون چربی فواید زیادی برای سلامتی به همراه دارنند. چنین رژیمی در تقویت حافظه نیز موثر است. با این حال برای سلامت مغز، فقط آنچه می‌خورید مهم نیست، بلکه چیزهایی که باید از آنها اجتناب کنید نیز مهم هستند.
مشکلات مرتبط با سلامتی‌تان را شناسایی و رفع کنید
آیا احساس می‌کنید که میزان حافظه‌تان افت قابل توجهی پیدا کرده؟ اگر چنین است احتمالا یک مشکل در خصوص سلامتی یا سبک زندگی‌تان وجود دارد. فقط زوال عقل یا بیماری آلزایمر نیست که باعث از دست دادن حافظه می‌شود. بسیاری از بیماری‌ها، اختلالات در رابطه سلامت روان و داروهایی که مصرف می‌کنید می‌توانند با کارکرد حافظه‌تان تداخل داشته باشد. از جمله بیماری و آسیب‌هایی که در کاهش حافظه موثر هستند عبارتند از:
بیماری قلبی و عوامل موثر در ایجاد آن: عواملی مانند کلسترول و فشار خون بالا، با اختلالات شناختی خفیف در مغز مرتبط هستند.
دیابت: مطالعات نشان می‌دهنند که افراد مبتلا به دیابت نسبت به افرادی که از این بیماری رنج نمی‌برند با احتمال بیشتری دچار بیماری‌های زوال عقل می‌شوند.
عدم تعادل هورمونی در زنانی که دچار یائسگی شده‌اند: در زنان، یائسگی اغلب به دلیل کاهش ترشح هورمون استروژن، مشکلات مرتبط با حافظه را افزایش می‌دهد. در مردان نیز تستوسترون پایین می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. عدم تعادل در ترشح هورمون تیروئید نیز می‌تواند باعث فراموشی، عدم تمرکز و سردرگمی شود.
مصرف برخی از داروها: بسیاری از داروها روی عملکرد سیستم مغز تاثیر می‌گذارند. غالب داروهای مقصر شناخته شده در خصوص عملکرد حافظه و مغز شامل: داروهای سرماخوردگی و آلرژی، داروهای خواب آور و داروهای ضد افسردگی است.
*در مورد عوارض جانبی احتمالی هر کدام از داروها حتما با پزشک یا داروساز صحبت کنید و در صورت نیاز،، با مصرف برخی از مکمل‌ها به تقویت حافظه خود کمک کنید.
از راهکارهای متنوع برای یادگیری و تقویت حافظه استفاده کنید
دقت کنید! تا زمانی که چیزی را یاد نگرفته باشید، نمی‌توانید آن را به خاطر بسپارید. برای یادگیری مطالب، آنها را برای خود رمزگذاری کنید. برای پردازش بخشی از اطلاعات در حافظه، به حدود هشت ثانیه تمرکز شدید نیاز دارید؛ بنابراین اگر توجه کافی به مطالب نداشته باشید نمی‌توانید آنها را به خوبی به خاطر بسپارید. اگر به راحتی حواس‌تان پرت می‌شود، یک مکان ساکت را انتخاب کنید که در آن کسی مزاحم تمرکز شما نشود.
تا جایی که ممکن است تمام حواس خود را درگیر کنید. سعی کنید با استفاده از رنگ‌ها، کاغذهای رنگی و برگه‌های عطری مطالب را بهتر به خاطر بسپارید. بازنویسی اطلاعات، می‌تواند به حک شدن نکات در مغز شما کمک کند. حتی اگر فردی هستید که مطالب را با نگاه کردن بهتر یاد می‌گیرید، بهتر است آنچه را که می‌خواهید به خاطر بسپارید با صدای بلند بخوانید. بهتر است اگر می‌توانید مطالب را به صورت ریتمیک بخوانید.
اطلاعات را با آنچه قبلاً یاد گرفته‌اید مقایسه کنید. داده‌های جدید را به اطلاعاتی که از قبل به خاطر می‌آورید مرتبط کنید (چه مطالب جدیدی که تکمیل کننده اطلاعات قبلی است و چه مطالبی که تا حالا نمی‌دانستید.) برای یادگیری مطالب پیچیده‌تر به جای به خاطر سپردن جزئیات به صورت مجزا، بر درک مفهوم کلی تمرکز کنید و تمرین کنید که مطالب را به زبان خودتان برای دیگران توضیح دهید.
مطالبی که قبلاً آموخته‌اید را دوباره تمرین کنید. همان روزی که چیز جدیدی یاد می‌گیرید، دوباره آن را در فواصل زمانی منظم مرور کنید. این مرورهای منظم برای به خاطر سپردن مطالب، موثرتر از یادگیری و انباشته کردن یکباره اطلاعات است (برای به خاطر سپردن طولانی مدت آنچه که آموخته‌اید مطالب را هر دو روز به مدت دو هفته تکرار کنید.)
⇐مقالات پیشنهادی: ۱۰ راه برای افزایش تمرکز جوانان و نوجوانان
اطلاعات را در مغزتان سازماندهی و مرتب کنید
محققان دریافته‌اند که اطلاعات در حافظه به صورت خوشه‌های مرتبط سازماندهی می‌شوند. سعی کنید مفاهیم و اصطلاحات مشابه را به صورت گروه بندی حفظ کنید.
جمع بندی:
در این مقاله در خصوص ارتباط تقویت حافظه و یادگیری صحبت کردیم؛ همچنین گفتیم که چگونه می‌توانیم حافظه خود را تقویت کرده و مطالب را بهتر به خاطر بسپاریم. هر چه حافظه قوی‌تر باشد یادگیری نیز بهتر صورت می‌گیرد. در سنین کودکی و جوانی که افراد احتیاج دارند بیشتر یاد بگیرند و تجربه کنند، حافظه قوی. نقش مهم‌تری بازی می‌کند. بنابراین با به کارگیری روش‌های مختلف مثل ورزش کردن، تغذیه صحیح، بررسی عوارض جانبی داروهای مصرفی و طبقه بندی بندی کردن مطالب،به تقویت حافظه و یادگیری موثرتر خود و فرزندتان کمک کنید.
همچنین با حل جدول و بازی‌هایی که مغز را زیاد درگیر می‌کنند، می‌توانید کارکرد حافظه خود را بهبود ببخشید. برای تهیه‌ی این بازی‌ها و خرید انواع لوازم التحریر تخصصی برای دانشجویان هنر و سایر رشته‌ها، به فروشگاه اینترنتی آریالند مراجعه بفرمایید.
