راه‌های غلبه بر اضطراب و ترس کودک از مدرسه

چند صباحی که از تابستان می‌گذرد مسئله خاصی ذهن پدر و مادرهای جوان را به خود مشغول می‌کند و آن آمادگی کودک برای مدرسه است. این مسئله به خصوص زمانی که یک کلاس اولی در خانه داشته باشید پر رنگ‌تر است.

با توجه به اینکه برخی از کودکان قادر به پذیرش تغییر در اوضاع و احوال خود نبوده و نمی‌خواهند از خانواده جدا شوند نگاهی بدبینانه به مدرسه داشته و این امر باعث می‌شود تا والدین نیز به دنبال راه حلی برای غلبه بر اضطراب و ترس کودک از مدرسه باشند. با توجه به اینکه ترس کودک از مدرسه زوایای مختلفی دارد پیشنهاد می‌کنیم با مطالعه این مقاله ما را همراهی کنید.

علت ترس و اضطراب کودکان دبستانی چیست؟

روانشناسان علل مختلفی را کشف کرده‌اند که منجر به ترس کودک از مدرسه می‌شود، اما برخی از این دلایل شایع‌تر بوده و درصد بسیار زیادی از کودکان مضطرب نیز در معرض آنها قرار دارند. دلایل شایع اضطراب و ترس کودک از مدرسه عبارتند از:

• وابستگی بسیار زیاد کودک به والدین و یا یکی از آن‌ها بخصوص مادر
• عدم تجربه بازی و داشتن هم‌بازی‌هایی که کودک را به چالش کشیده باشند
• مراقبت بیش از حد و وسواس گونه والدین از کودک
• حضور نامتعارف کودک در فضای خانه و عدم حضور او در مکان‌های باز همانند کوچه یا شهربازی و پارک‌ها
• عدم ثبت نام و حضور کودک در مهدکودک و عدم تعامل با بچه‌های غریبه
• مشاهده رفتارهای ناپسند از والدین در برابر خواهر یا برادر بزرگ‌تری که وضعیت مطلوبی در خصوص درس و مدرسه ندارد.
• اظهار نظرهای بدبینانه در خصوص مدرسه و اولیا مدرسه که از بزرگ‌ترها و تعریف خاطرات مدرسه نشات می‌گیرد.
• قوانین سفت و سختی که در مدرسه وجود دارد و والدین نیز انتظار دارند کودک از همان ابتدا باید همه آن ها فرا گرفته و رعایت کند.

بیشتر بخوانید: مفیدترین کتاب ها برای پرورش کودک

راه‌های غلبه بر ترس و اضطراب کودک از مدرسه

اکنون که در حال مطالعه این مقاله هستید به احتمال زیاد یکی از کودکان شما از مدرسه رفتن فراری است و این امر به یک معضل جدی در زندگی شما مبدل شده است. شما با راهکارهایی که در ادامه بیان می‌شوند می توانید به میزان بسیار زیادی در آمادگی کودک برای تغییر شرایط و پذیرش شرایط جدید کمک کنید. حتما این موارد را بکار بگیرید:

• واقع بینانه با کودک برخورد کنید! لازم نیست از مدرسه برای او یک فضای بازی بسازید و بگویید که قرار است در این مکان صرفا مشغول بازی باشد. او برای درس خواندن به مدرسه می‌رود و اینکه در طول روز ساعات زیادی را روی نیمکت بنشیند اما بگویید که فرصت بازی کردن در زمان‌های خاصی را هم دارد.
• به او این اطمینان را بدهید که در مطالب درسی به او کمک می‌کنید و اینکه اگر دیرتر از سایر بچه‌ها متوجه مفهوم مطالب می‌شود هیچ گونه ایرادی ندارد.
• بگویید که هرچند در مدرسه حضور ندارید اما اگر مسئله‌ای پیش بیاید حتما از او پشتیبانی خواهید کرد و اجازه نمی‌دهید کسی به او آسیب بزند.
• شعرهای زیبایی از مدرسه، درس خواندن، کتاب و امثال آنها را در خانه زمزمه کنید.
• مراقب رفتار خود با سایر بچه‌هایتان که محصل هستند باشید.
• اگر تصور می‌کنید ترس کودک بسیار زیاد است حتما به روانشناس مراجعه کنید.
• اگر تصور می‌کنید بچه شما بدون حضور یکی از اعضای خانواده فشار زیادی را از لحاظ روحی در مدرسه تحمل می‌کند تا زمانی که بر این استرس غلبه نکرده است او را به تنهایی در مدرسه رها نکنید.

آماده کردن کودک برای مدرسه

علاوه بر موارد فوق که برای غلبه بر ترس و اضطراب مناسب هستند می‌توانید از راه حل‌های دیگری نیز استفاده کنید که برای همه کودکان مشترک هستند. بدین صورت که شرایط مناسبی را برای آشنایی کودک با مدرسه فراهم کنید. این موارد را در ادامه بیان کرده‌ایم:

• کودک را برای ثبت نام در مدرسه به همراه خود ببرید.
• بگذارید کودک شما در مدرسه پرسه بزند و با زوایای مختلفی از مدرسه آشنا شوید.
• اجازه دهید کودک به کلاس درس وارد شده و حتی از وایت برد و برخی دیگر از وسایل استفاده کند.
• او را برای انتخاب یک صندلی یا نیمکت مناسب در مدرسه به چالش بکشانید و اجازه دهید هیجان انتخاب یک صندلی احتمالی را تجربه کند.
• نظر او را در مورد خوراکی‌های خوشمزه‌ای که قرار است در سبد مدرسه‌اش قرار دهید بپرسید.
• اجازه دهید در زمان خرید وسایل مدرسه نقش موثری داشته باشد.
• یک مدرسه ساختگی را در خانه درست کنید و چند روزی را در قالب بازی‌های نقش آفرینی به بازی کردن در نقش معلم و دانش آموز بپردازید.
• سرویس بهداشتی مدرسه و آبخوری را به او نشان دهید و بگویید که چگونه می‌تواند به صورت صحیح از آنها استفاده کند.
• به یاد داشته باشید که هیچ چیز به اندازه شناخت فضای مدرسه به کودک کمک نمی‌کند تا با فضای اطراف خود آشنا شوید و بر استرس خود غلبه کند.
• صرفا یک بار حضور در مدرسه برای غلبه بر ترس کفایت نمی‌کند. سعی کنید هر روز مسیر خانه و مدرسه را طی کنید و بگویید که قرار است چند وقت دیگر در این مکان مشغول تحصیل شود. شناخت مسیر نیز تاثیر زیادی بر کاهش ترس کودک خواهد داشت.
• پیش از آغاز مدرسه کودک خود را از لحاظ مشکلات پوست و مو چک کنید و مطمئن شوید یک فرد آلوده به شپش یا سایر بیماری‌های سرایت کننده را به مدرسه نمی‌فرستید.

خرید لوازم تحریر و لوازم جانبی مدرسه

آماده کردن کودک پیش از مدرسه

برای اینکه کودک شاد و فعالی در مدرسه داشته باشید باید از همین روزها شروع کنید و یک برنامه مشخص را در خانه اجرا کنید. ساعت خواب و نوع غذای یک دانش آموز باید با سایر افراد متفاوت باشد. آنها به تمرکز بیشتری نیاز دارند و باید ساعت‌های طولانی در یک محیط بسته مشغول فراگیری علم باشند و این امر نشان از اهمیت یک زندگی سالم برای این قشر از جامعه دارد بنابراین باید هر چه سریع‌تر قوانین ذیل را در خانه اجرا کنید:

• ساعت خواب را تنظیم کنید. کودک شما نباید تا دیروقت بیدار بماند و اجازه دیر بیدار شدن را هم ندارد. البته نباید جنگ و دعوا در خانه راه انداخته و کودک را متوجه این مسئله کنید که تغییرات جدی در ساعت خواب به علت مدرسه است. بنابراین بدون اینکه کودک متوجه شود ساعت خواب او را تنظیم کنید. اگر کودک شما ساعت نه شب بخوابد قطعا اوایل صبح پر نشاط و پر انرژی از خواب بیدار خواهد شد.
• برای اینکه کودک را به خواب سریع و زودتر عادت دهید کافی است چند قانون ساده در منزل اجرا کنید. اول اینکه در زمان غروب آفتاب شام را میل کنید و اجازه ندهید کار به تاریک شدن هوا بکشد. دوم اینکه وسایل الکترونیکی مانند تلویزیون، تبلت و گوشی را در زمان غروب آفتاب خاموش کرده و یا از دسترس خارج کنید. خود شما هم باید این قانون را رعایت نمایید.
• اجازه ندهید کودک بعد از ساعت چهار عصر شکلات یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین بخورد.
• میزان بازی کردن کودک در ساعات پایانی روز باید کاهش یابد چرا که هیجان از خواب زود هنگام جلوگیری می‌کند.
• مهمانی‌ها را برای مدتی تعطیل کنید و آرامش کودک خود را به آرامش دیگران ترجیح دهید.
• صبح هنگام کافی است توستر را روشن کرده و با تست کردن نان‌ها یک رایحه دل انگیز را در خانه متراکم کنید. آن هنگام است که کودک شما با انرژی زیادی سر میز صبحانه حاضر شده و به احتمال بسیار زیاد یک صبحانه مفصل نیز میل می‌کند. درست همان چیزی که برای شروع یک روز خوب و پر انرژی نیاز دارد.
• ظهر هنگام و زمانی که کودک شما از مدرسه برگشت اجازه دهید با ذوق و شوق فراوان خاطرات مدرسه را بازگو کند. یک ناهار دلچسب (ترجیحا همان غذایی که کودک دوست دارد) را برای روزهای اول تهیه کرده و در خوردن ناهار نیز عجله نکنید.
• نیازی نیست سریعا از کودک خود بخواهید پای درس و مشق بنشیند. بهتر است به او اجازه بازی و فعالیت بدهید یا اگر کودک می‌خواهد قدری هم استراحت کند. عصر بهترین زمان برای درس خواندن است.
• خودتان هم کمک کنید تا سریع تر و با کیفیت بالایی تکالیف خود را انجام داده و به مواردی که معلم تاکید کرده است مسلط شود.
• جمعه‌ها را صرفا به بازی، تفریح و استراحت بپردازید. اگر فرزند شما حداقل یک روز در هفته از مدرسه و درس و کتاب فاصله نگیرد طولی نمی‌کشد که ارتباط او با شما خدشه‌دار شده و انرژی و انگیزه او برای ادامه تحصیل کاهش خواهد یافت.

سخن نهایی

به عنوان سخن نهایی باید بگوییم که جدایی موقت کودک از مادر خود می‌تواند برای او بسیار دشوار و آزاردهنده باشد. هرگز او را با سایر کودکان مقایسه نکنید و از تهدید کردن برای اینکه او را به مدرسه بفرستید استفاده نکنید.

معلم را در نظر او به عنوان یک هیولا جلوه ندهید. مثلا نگویید اگر این کار را انجام دهی به معلمت می‌گویم. ممکن است پروسه جدا شدن کودک شما از خانواده و قرار گرفتن در محیط مدرسه طولانی‌تر از دیگران باشد و این مسئله اصلا ایراد ندارد، مگر اینکه نشان از مشکلات روحی و ترس‌های شدید باشد که در این صورت باید قطعا به روانشناس مراجعه کنید. در هر صورت هرگز سعی نکنید فرزند خود را با سخت‌گیری زیاد از حد به کارهایی مجبور کنید که علاقه‌ای به انجام آنها ندارد.

در صورتی که تجربه‌ای از به مدرسه فرستادن فرزند دلبندتان دارید خوشحال خواهیم شد اگر این تجربه بی‌نظیر را با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.