مهمترین تفاوت کودک درونگرا با کودک منزوی

آیا درونگرایی و انزواطلبی از یکدیگر متفاوت هستند؟ شما در مورد تفاوت درونگرایی و انزوا طلبی چه فکری می‌کنید؟ به نظر شما هر کدام از این‌ها چه تاثیراتی بر رشد کودک دارند؟ به نظر شما تشخیص صحیح درونگرایی و انزواطلبی در کودک چه اهمیتی دارد؟ در این مطلب، تمام ویژگی‌های کودک درونگرا و کودک منزوی را شرح داده و علائم آن‌ها را معرفی می‌کنیم. شما می‌توانید نشانه‌های فرزند خود را با این علائم تطبیق داده و خلق‌وخوی او را تشخیص دهید. همچنین دانستن تفاوت این دو خصلت می‌تواند در پروسه‌ی درمان کودک نیز به شما کمک کند. همچنین در پایان، روش‌هایی برای کمک به کودکان درونگرا و راه‌کارهای درمان کودکان منزوی را نیز شرح خواهیم داد. برای آشنایی بیشتر با شخصیت فرزند خود، با ما همراه باشید.

کودک درونگرا چه ویژگی‌هایی دارد؟

درونگرایی یک صفت اخلاقی است که کودک با توجه به شرایط محیطی و برخورد اجتماع با خود، آن را به صورت ناخودآگاه انتخاب می‌کند. این ویژگی اخلاقی نه تنها یک اختلال و بیماری روانی محسوب نمی‌شود، بلکه توانایی‌هایی فراوانی را نیز در کودک پرورش می‌دهد. برای مثال، کودکان درونگرا توانایی‌ بیشتری برای حل معماهای پیچیده‌ای همچون بازی پازل کودکان داشته و با تمرکز بیشتری بر فعالیت‌های خود نظارت دارند. به صورت کلی نشانه‌های درون‌گرایی کودک به شرح زیر است:

• ذهن کاوشگر: ذهن کودکان درونگرا بسیار فعال بوده و هزاران پرسش عمیق و مفهومی را در خود جا داده‌است. به عبارت دیگر، آن‌ها برای ارضای احساس کنجکاوی خود از خود سوالات سخت می‌پرسند. اما برای کشف جهان وارد عمل نمی‌شوند. آن‌ها ترجیح می‌دهند با تماشا ‌کردن پدیده‌های جهان، بر آن‌ها مسلط شوند.
• حساسیت به محیط اطراف: کودک درونگرا نسبت به محرک‌های ناآشنا حساس هستند. به همین دلیل نوجوان درونگرا نیز از برخورد با افراد، موقعیت و مکان‌های جدید مضطرب می‌شوند.
• در خانه شاداب ولی بیرون سرد است: کودک درونگرا از برقراری ارتباط با دیگران امتناع می‌کند، اما با اعضای خانواده‌ی خود راحت بوده و اوقات شادی را در کنار آن‌ها تجربه می‌کند. در واقع درونگراها شخصیت واقعی خود را تنها به اعضای خانواده و آشنایان محبوب خود نشان می‌دهند.
• عاشق انجام کارهای انفرادی است: کودک درونگرا غرق در افکار و تخیلات شخصی خود است. به هیمن دلیل می‌تواند برای ساعت‌ها با یک کاغذ و مداد رنگی جدید خود سرگرم بوده و فعالیت‌های انفرادی همچون مطالعه، نقاشی و بازی‌های کامپیوتری را بدون خستگی انجام دهد.
• خستگی پس از یک روز شلوغ: معاشرت زیاد، درونگراها را خسته و آزرده می‌کند. به همین دلیل در پایان روز، آن‌ها به یک محیط ساکت و خلوت نیاز دارند تا انرژی خود را بازیافته و سرحال شوند.
• پرسش‌های مفهومی و عمیق: کودکان درونگرا به صورتی عمیقی در پدید‌‌ه‌های جهان کاوش می‌کنند. بنابراین اگر فرزندتان نیز سوالات عمیق و مفهومی از شما می‌پرسد، شگفت‌زده نشوید. به احتمال زیاد او یک کودک درونگرا و متفکر است.
• عدم بازگویی خواسته‌ها و نیازها: درونگراها برای بیان احساسات خود، ساعت‌ها به جستجوی کلمات می‌پردازند. به همین دلیل کودکان درونگرا نیز نمی‌توانند احساسات خود را به سرعت بیان کرده و در نتیجه کلافه می‌شوند. کتاب‌های داستان و هنر از بهترین روش‌های کودک درونگرا برای بیان احساسات خود به شمار می‌روند.

علائم انزوا طلبی در کودک چیست؟

آیا کودک شما به صورت ناگهانی گوشه‌گیر و منزوی شده‌است؟ آیا کودک شما از برقراری ارتباط با اعضای خانواده‌ی خود اجتناب می‌کند؟ اگرچه درونگرایی یک خصلت اخلاقی پایدار است، انزواطلبی یک اختلال روانی موقت خواهد بود. به صورت کلی می‌توان گفت انزواطلبی به معنای اختلال در بیان عواطف و حالات هیجانی است. به همین دلیل کودک منزوی از برقراری ارتباط با اشخاص و محیط بیرون اجتناب کرده و از داشتن دوست‌های صمیمی‌ محروم می‌ماند. از مهم‌ترین علائم کودکان منزوی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در هر شرایطی تنهایی را ترجیح می‌دهد.
• از حضور در اجتماع می‌ترسد و وحشت زده می‌شود.
• در بیشتر مواقع احساس بی‌میلی، نگرانی و بی‌اعتمادی دارد.
• کودکان منزوی، پرخاشگر هستند.
• نسبت به احساسات و خواسته‌های دیگران بی‌تفاوت است.
• کودکان منزوی نمی‌تواند با اطرافیان خود ارتباط برقرار کند.
• کودک منزوی همواره امیال خود را سرکوب کرده و به آن‌ها بها نمی‌دهد.
• حالات چهره‌ی او همواره اندوهگین و مضطرب است.
• سطح فعالیت کودکان انزواطلب بسیار کم است.
• انزواطلبان همواره احساس گناه و استرس دارند.
• کودکان انزواطلب نمی‌توانند احساس تنفر و کینه‌ی خود را پنهان کنند.
• کودکان منزوی احساس بی‌ارزشی می‌کند و بر حواس خود تمرکز ندارد.
• اعتماد به نفس کم
• ترس از بحث و گرفتن حق خود از دیگران
• در فعالیت‌های اجتماعی شرکت نمی‌کند.

بیشتر بخوایند: کودکتان به حرفتان گوش نمیدهد؟

تفاوت کودک درونگرا با کودک منزوی در چیست؟

همانطور که گفته شد، درونگرایی یک خصلت روانی است و اختلال رفتاری محسوب نمی‌شود. در مقابل کودکان منزوی به یک اختلال روانی مبتلا شده و به همین دلیل، احتیاج به درمان دارند. در ادامه برخی از تفاوت‌های کودکان درونگرا و منزوی را شرح می‌دهیم.

• موفقیت: به صورت کلی کودکان درونگرا در کارهای انفرادی موفق می‌شوند، اما کودکان منزوی اعتماد به نفس لازم برای انجام هیچ کاری را در خود احساس نمی‌کند. به این ترتیب احتمال موفقیت کودکان منزوی بسیار کم‌تر از درونگرایان است.
• مهارت‌های اجتماعی: کودکان درونگرا از بودن در کنار اعضای خانواده و آشنایان خود لذت برده و آزادنه رفتار می‌کنند. در مقابل، کودک انزواطلب حتی در حضور والدین خود نیز معذب است. همچنین کودک درونگرا از بودن درون اجتماع نمی‌هراسد، بلکه به انتخاب خود از آن اجتناب می‌کند. اما کودک منزوی مهارت‌های اجتماعی ضعیفی داشته و از حضور در اجتماع می‌هراسد. با این حال رویای اجتماعی بودن را در سر می‌پروراند.
• عزت نفس: کودکان درونگرا از عزت نفس مناسبی بهره برده و به راحتی از حق خود دفاع می‌کند. او حتی در برخی از موارد می‌تواند حق دیگران را نیز بگیرد. اما کودکان منزوی به سرعت از حقوق خود صرف نظر کرده و از خواسته‌های خود دست می‌کشند.

آیا می‌توان درونگرایی کودک را درمان کرد؟

چنانچه به عنوان والدین کودک قبول کنید که درونگرایی تنها خصلت اخلاقی فرزندتان بوده و نیازی به درمان ندارد، به سلامت روان فرزند خود کمک شایانی خواهید کرد. به عبارت دیگر می‌توان گفت، بهترین اقدامی که می‌توانید برای فرزند درونگرای خود انجام دهید، این است که واقعیت را پذیرفته و دورنگرایی را از ویژگی‌های او قلمداد کنید. قبول کنید که فرزند شما یک شخص اجتماعی و خوش گذران نخواهد بود. او دوستان کمی خواهد داشت و بیشتر وقت خود را با انواع اسباب بازی کودک  و بازی‌های انفرادی پر خواهد کرد. فرزند شما نیز درک خواهد کرد که خلق‌وخوی او توسط شما پذیرفته شده‌‌است. به این ترتیب آزادی عمل پیدا کرده و دیگر مجبور نیست برای خوشایند شما، وارد فعالیت‌های اجتماعی زجرآور شود.

از دیگر اقدامات مهم برای کودک درونگرا این است که به او ساعاتی برای خلوت داده و شرایط تنها بودن را برای او فراهم کنید. در واقع، کودکان درونگرا پس از هر فعالیت اجتماعی به زمانی برای خلوت و تفکر نیاز دارند. در پایان فراموش نکنید که کودکان درونگرا نیز به اندازه‌ی دیگر کودکان به احترام، محبت و توجه والدین خود نیاز دارند.

چگونه به کودک منزوی خود کمک کنیم؟

به نظر شما اگر انزواطلبی در کودک درمان نشود، در آینده‌ چه عاقبتی در انتظار او خواهد بود؟ آیا می‌دانید که کودکان منزوی بیشتر در معرض بیماری اسکیزوفرنی قرار می‌گیرند؟ به صورت کلی کودکی که در دوران مدرسه احساس ناامنی داشته باشد، به ناشادترین فرد مدرسه تبدیل خواهد شد. او در نوجوانی نیز به دنیای درونی خود پناه برده و رفتاری ضد اجتماعی پیش می‌گیرد. شما می‌توانید با استفاده از نکات زیر به فرزند منزوی خود کمک کرده و او را به دنیای شاد کودکی بازگردانید. این نکات به شرح زیر هستند:

• تقویت مهارت‌های اجتماعی خود و کودک: یکی از اصلی‌ترین دلایل انزواطلبی کودک را می‌توان ضعف در برقراری ارتباط با دیگران معرفی کرد. شما می‌توانید با تقویت مهارت‌های اجتماعی کودک، نحوه‌ی شروع، ادامه و پایان دادن به یک رابطه را به او آموزش دهید. به این ترتیب کودکان منزوی نیز می‌توانند ترس‌ها و اضطراب‌های خود را کنترل کرده و نسبت به اجتماع احساس بهتری داشته باشند.
• تقویت اعتماد به نفس: چنانچه کودک به صورت کامل به والدین خود اعتماد کند، می‌تواند با جرات بیشتری وارد اجتماع شده و از عهده‌ی وظایف خود برآید. به این ترتیب سعی کنید اعتماد کودک منزوی خود را جلب کرده و از این طریق اعتماد به نفس او را افزایش دهید.
• ساختن الگو: بسیاری از روانشناسان تماشای فیلم‌های قهرمانی را برای درمان کودک منزوی موثر می‌دانند. در این روش کودک الگوی زندگی خود را از این فیلم‌ها انتخاب کرده و صفات اخلاقی او را در خود پرورش می‌دهند. توجه داشته باشید که بهترین قهرمانان برای کودک، کاراکتر‌هایی هستند که تقریبا همسن و سال خود کودک بوده و در ابتدا شرایط مشابه کودک دارند.
• مشورت با روانشناس: در بسیاری از موارد، دلایل و ریشه‌های انزواطلبی بسیاری عمیق بوده و برای درمان کودک منزوی باید با یک فرد ماهر و با سابقه مشورت کنید.

خلاصه

• درونگرایی یک خصلت اخلاقی بوده و احتیاجی به درمان آن نیست.
• انزوا طلبی یک اختلال روانی بوده و به دلایل متعددی در کودکان پدید می‌آید. درمان زودهنگام این اختلال می‌تواند از ابتلای کودک به بیماری‌های روانی در بزرگسالی جلوگیری کند.
• از علائم مهم کودک درونگرا می‌توان به ذهن کاوشگر، علاقه به کارهای انفرادی، تفکر عمیق و عدم بیان خواسته‌های خود اشاره کرد.
• مهم‌ترین نشانه‌های کودک منزوی شامل افسردگی، گوشه‌نشینی، رفتار پرخاشگرانه و ترس از حضور در اجتماع می‌شود.
• بهترین راه برای کمک به کودکان درونگرا آن است که درونگرایی را به عنوان خصلت اخلاقی آن‌ها بپذیرید.
• برای درمان کودک منزوی توصیه می‌شود، از شیوه‌های گوناگون برای تقویت مهارت‌های اجتماعی و اعتماد به نفس کودک استفاده کنید. همچنین استفاده از شیوه‌ی الگوسازی نیز پیشنهاد می‌شود.