مهمترین نیازهای نوجوانان در سنین بلوغ
در این مقاله به نیازهای نوجوانان در سن بلوغ پرداختیم،تا فرزند شما این برهه را به بهترین شکل و با موفقیت پشت سر بگذارد.
آیا فرزند شما با ورود به دوران بلوغ، خودرای و تندمزاج شده‌است؟ آیا نوجوان شما دوست دارد، بیشتر اوقات خود را در تنهایی سپری کند؟ آیا نگران فعالیت‌هایی هستید که فرزند نوجوان شما در خلوت و تنهایی انجام می‌دهد؟ اکثر والدین نگران دوران بلوغ فرزند خود هستند. به عبارت دیگر، تمام دغدغه‌های والدین در این دوران به رشد جسمی، عاطفی و اجتماعی نوجوانان خود معطوف می‌شود. روانشناسان دریافته‌اند که نوجوانان برای آنکه به سلامت از دوران بلوغ گذر کنند، خواسته‌ها و نیازهای مشخصی دارند. چنانچه والدین و جامعه از نیازهای نوجوانان آگاه بوده و جواب صحیحی به آن‌ها بدهند، دوران بلوغ نوجوانان نیز طبیعی و بدون دردسر سپری خواهد شد. در ادامه خصوصیات دروان بلوغ را شرح داده و خواسته‌های واقعی نوجوانان را مطرح خواهیم کرد. شما می‌توانید با توجه به شرایط خانواده‌ی خود، پاسخ مناسبی برای این نیازها در نظر گرفته و از بروز هرگونه اختلال روانی و بیماری جسمی در فرزندتان جلوگیری کنید. برای پرورش آینده سازانی بالغ و کارآمد، با ما همراه باشید.
دوران بلوغ چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
دروان بلوغ یکی از مهمترین مراحل زندگی هر انسان به شمار می‌رود، زیرا در این دوران از کودکی به سوی بزرگسالی قدم بر می‌دارد. کسی که این دوران را به صورت کامل پشت سر بگذارد، یک شخص بالغ محسوب می‌شود که به تمام توانایی‌های یک شخص بزرگسال نائل آماده است. سن آغاز دوران بلوغ به عوامل متعددی همچون وزن، ژنتیک، تغییرات هورمونی و... شخص بستگی دارد. همچنین شروع دوران بلوغ با تغییرات روحی و جسمی نوجوانان همراه بوده و همین عوامل، نیازهای نوجوانان را نیز شکل می‌دهد. انواع بلوغ بر اساس نیازهای نوجوانان به شرح زیر است:
- بلوغ جنسی: در این دوران، تمام صفات جنسی در شخص نمود پیدا می‌کند. این صفات به سه دسته‌ی تناسلی، بدنی و روحی تقسیم شده و تفاوت‌های مرد و زن را هویدا می‌کنند.
- بلوغ جسمی: رشد جسمی کودک از اولین روز تولد آغاز شده و با پایان دوران بلوغ به مرز نهایی خود می‌رسد. در این دوران رشد استخوان‌ها و دیگر اندام‌های بدن تکمیل شده و بدن برای شروع فعالیت‌های آینده آماده می‌شود.
- بلوغ روانی: مهارت‌های ذهنی کودک با ورود به دوره‌ی نوجوانی به حد چشمگیری تکامل می‌یابد. در این دوران، فرد می‌تواند تصمیم‌های مهم زندگی خود را با استفاده از نیروی تعقل و استدلال اتخاذ کرده و از پس مسولیت‌های اجتماعی خود به خوبی بر بیاید.
- بلوغ شرعی: سن تکلیف به معنای رسیدن کودک به دوران بلوغ شرعی بوده و پس از آن نوجوان موظف است به تکالیف دینی و اعتقادات خود پایبند باشد. به عبارت ساده‌تر، نوجوان در دوران بلوغ با مفهوم حلال و حرام آشنا خواهد شد.
نوجوانان در دوران بلوغ چه خصوصیاتی دارند؟
نوجوانان در دوران بلوغ تنش‌های روانی و عاطفی فراوانی را از سر می‌گذرانند. در این دوران کودکان در پی تقویت احساس استقلال و هویت خود هستند. به همین دلیل آن‌ها تضادهای و کشمکش‌های فراوانی را با والدین، اجتماع و... تجربه خواهند کرد. این کشمکش‌ها به نیازهای نوجوانان در سنین بلوغ جهت داده و تغییرات فراوانی را در خلق و خوی آن‌ها پدید می‌آورد. از مهمترین تحولات دوران بلوغ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. رشد ذهنی و عقلی نوجوان
به صورت کلی، مهارت‌های ذهنی همچون قوه‌ی استدلال، تفکر منطقی، تفکر عینی و نتیجه‌گیری در دروان بلوغ به صورت چشمگیری رشد می‌یابد. برای مثال، یک نوجوان 12 تا 15 ساله برای انجام بازی فکری رومیزی از استراتژی‌های بسیار پیشرفته‌تری نسبت به کودک 10 الی 12 ساله استفاده خواهد کرد.
2. رشد هیجانی و عاطفی نوجوان
نوجوانان در دوران بلوغ تنش‌های احساسی فراوانی را تجربه می‌کنند. در واقع نوجوانان در یک بازه‌ی زمانی کوتاه، انواع احساسات قوی و غیر قابل پیش‌بینی را تجربه می‌کنند که بسیاری از آن‌ها در تضاد با یکدیگر هستند. همین امر به نوسانات شدید در خلق و خوی آن‌ها منجر می‌شود. از مهمترین احساسات دوران بلوغ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خشونت: مطمئنا شما نیز شاهد ناسازگاری‌ها و پرخاشگری‌های فرزند نوجوان خود هستید. این رفتار‌های هیجانی ممکن است به دلایل روبرو پدید آیند: احساس محرومیت، انتقاد شدید والدین، وجود مشکلات و موانع متعدد، احساس سلب آزادی، شنیدن سرزنش‌های مکرر، تجربه کردن احساس تبعیض در خانه و مدرسه.
- اضطراب: دوران بلوغ با ترس‌های متعددی همراه بوده و همین ترس‌ها، استرس نوجوان را افزایش خواهد داد. از این احساسات منفی می‌توان به ترس از افت و شکست تحصیلی، ترس از ابتلا به بیماری، ترس از تنهایی و ترس از دست دادن دوستان اشاره کرد.
- افسردگی: دلایلی شایعی همچون افت تحصیلی، عدم مقبولیت اجتماعی، وجود کمبودهای روانی، نبود انگیزه‌های درسی و القای حس بی‌ارزشی و پوچی می‌توانند به افسردگی نوجوانان بیانجامد.
3. رشد اجتماعی
نوجوانان با ورود به دوران بلوغ تمایل شدیدی به حضور در اجتماع دارند. تشکیل‌های گروه‌های دوستی نیز یکی از اولین نشانه‌های حیات اجتماعی نوجوانان است. اما دلیل این تمایل چیست؟ یکی از اصلی‌ترین نیازهای نوجوانان در دوران بلوغ احساس کسب استقلال است. در این دوران وجود گروه دوستان در کنار خانواده می‌تواند به متعادل کردن رشد اجتماعی کودک کمک کرده و مهارت‌های اجتماعی همچون شوخ طبعی، شاد بودن و روحیه‌ی کار تیمی را در آنان تقویت کند.
4. رشد اخلاقی
حضور موثر نوجوان در خانواده و جامعه به تقویت صفات اخلاقی مثبت در او کمک خواهد کرد. به این ترتیب نوجوان با صفاتی همچون انگیزه، وجدان، عدالت و رفتار صمیمانه آشنا شده و نسبت به رعایت اصول اخلاقی ترغیب می‌شود.
چرا باید به نیازهای نوجوانان توجه کرده و به آن‌ها پاسخ داد؟
زندگی هر نوجوان سرشار از نیازهای جسمی، فیزیکی، عاطفی و روانی است که او را از دوران کودکی جدا می‌کند. چنانچه نیازهای نوجوانان به شیوه‌ی صحیحی پاسخ داده‌شود، شخص به یک بزرگسال بالغ، منطقی و متفکر تبدیل خواهد شد. در مقابل، وجود هرگونه کمبود و اشتباهی در پاسخگویی به نیازهای نوجوانان سبب بروز اختلالات رفتاری، روانی و جسمی در دوران بزرگسالی فرد خواهد شد. به همین دلیل، والدین وظیفه دارند به نیازهای دوران نوجوانی فرزند خود توجه کرده و نسبت به برطرف کردن آن‌ها به شیوه‌ی صحیح اقدام کنند.
بیشتر بدانید:مفیدترین کتاب ها برای پرورش کودک
مهمترین نیازهای نوجوانان در دوران بلوغ چیست؟
در بخش‌های قبلی از خصوصیات دوران بلوغ صحبت کردیم. این خصوصیات موجب شکل‌گیری نیازهای نوجوانان در دوران بلوغ می‌شود. چنانچه والدین نسبت به این نیازها آگاه بوده و برای پاسخگویی به آن‌ها آمادگی داشته باشند، ناملایمات زندگی در این دوران به حداقل می‌رسد. در واقع والدین می‌توانند در دوران بلوغ، یار و همراه فرزند خود باشند. پس چنانچه تمایل دارید، دوران بلوغ سالم و بی‌خطری را برای فرزندان خود فراهم کنید، بهتر است با نیازهای نوجوانان و دلایل آن‌ها آشنا باشید. این نیازها به شرح زیر هستند:
1. آیا فرزند نوجوان شما تمایل شدیدی به دوست‌یابی و خوش‌گذرانی دارد؟
نوجوانان دوست دارند، بیشتر ساعات روز را بیرون از منزل و به همراه دوستان صمیمی خود سپری کنند. به عبارت دیگر، حضور در اجتماع یکی از اساسی‌ترین نیازهای نوجوانان در دوران بلوغ است. متخصصان توصیه می‌کنند در دوارن بلوغ، نگران وقت‌گذرانی‌های فرزند خود نباشید. شما به عنوان والدین تنها وظیفه دارید تا کودک خود را از دوستی‌های پرخطر آگاه کنید. والدین باید به صورت غیر مستقیم روابط فرزند خود را کنترل کرده و از اعمال مراقبت‌های شدید خودداری کنند.
2. آیا احساسات خود نسبت به فرزند نوجوانتان را ابراز می‌کنید؟
دریافت مهر و محبت از جانب والدین یکی از مهمترین نیازهای نوجوانان محسوب می‌شود. خلق و خوی نوجوانان در دوران بلوغ حساس‌تر بوده و به همین دلیل به توجه بیشتری نیز احتیاج دارند. توصیه می‌شود در این دوران، فرزند نوجوان خود را تنها به دلیل ارزش خود او مورد لطف و محبت قرار دهید. به عبارت دیگر نوجوان هرگز نباید تصور کند که دوست داشتن والدین، تنها به دلیل نمرات خوب، کارهای شایسته و .... او بوده‌است.
3. حریم خصوصی فرزندتان تا چه حد برای شما اهمیت دارد؟
آیا تمایل دارید کودک خود را به صورت 24 ساعته کنترل کرده و در تمام تصمیمات او دخالت کنید؟ آیا چیزی در مورد حریم خصوصی کودکان می‌دانید؟ متخصصان باور دارند، کودکان از سه سالگی به حریم خصوصی احتیاج دارند. آن‌ها باید از جانب والدین خود احترام به حریم خصوصی را احساس کنند. این احساس در دوران به بلوغ نیز به یکی از مهمترین نیازهای نوجوانان تبدیل می‌شود. به این ترتیب در این دوران، بدون اجازه به وسایل فرزند خود دست نزده و وارد اتاق او نشوید. همچنین کنترل و نظارت‌های والدین در دوران بلوغ باید کاملا نامحسوس باشد. برای مثال، چنانچه تمایل دارید، نحوه‌ی تصمیم‌گیری عادلانه و عاقلانه را به نوجوان خود آموزش دهید، لازم نیست از انواع پند و نصیحت استفاده کنید. بازی‌های آموزشی همچون «بازی فکری آخرین ایستگاه» این مفاهیم را به صورت غیر مستقیم به فرزن شما آموزش می‌دهند. بازی آخرین ایستگاه برای نوجوانان بالای 16 سال مناسب بوده و مهارت‌های ارتباطی آن‌ها را به صورت چشمگیری تقویت خواهد کرد. استراتژی این بازی فکری کارتی، معمایی بوده و از بازی‌های نقش مخفی محسوب می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این محصول می‌توانید به صفحه‌ی خرید آن مراجعه کنید.
4. آیا زمینه‌ی تفریحات سالم و مناسب را برای فرزند خود مهیا می‌کنید؟
احساس هیجان یکی از قوی‌ترین محرک‌های دوران نوجوانی به شمار می‌رود. افراد نوجوان در این دوران سطح آینده‌نگری اندکی داشته و به همین دلیل بسیار ریسک‌پذیر هستند. به همین دلیل آن‌ها دوست دارند، انواع فعالیت‌های پرخطر را تجربه کرده و از هیجان فوق العاده‌ی آن‌ها لذت ببرند. والدین در این دروان موظف هستند، شرایط لازم برای انجام تفریحات کم‌خطر و پرهیجان را برای فرزند خود مهیا کرده و به این نیاز نوجوانان به شیوه‌ی کنترل‌شده‌ای پاسخ دهند. در نظر داشته باشید که در این مورد، حتما با فرزند خود مشورت کرده و در موارد ممکن بر اساس نظر او تصیمیم بگیرید. به عنوان مثال خرید اسباب بازی ورزشی همچون انواع دوچرخه، اسکوتر، اسکیت‌برد و... یک راه‌حل مناسب برای تخلیه هیجانات دوران نوجوانی خواهد بود.
5. آیا به نیازهای جنسی فرزند نوجوان خود توجه می‌کنید؟
تغییرات هورمونی در دوران بلوغ به بالاترین حد خود می‌رسد. همچنین این تغییرات ناگهانی موجب شکل‌گیری حساس‌ترین نیازهای نوجوانان می‌شود. در این دوران تغییرات جنسی بیرونی قابل مشاهده هستند، اما والدین نباید از تغییرات جنسی درونی فرزند خود نیز غافل شوند. چنانچه نوجوانان با نیازهای جنسی دوران بلوغ به درستی مواجه نشوند، به انواع مشکلات روحی و جسمی دچار خواهند شد. همچنین به دلیل آنکه نوجوانان نمی‌توانند نیازهای جنسی خود را به صورت کامل برآورده کنند، توصیه می‌شود والدین از مشاوران و روانشناسان ماهر در این زمینه کمک بخواهند.
6. آیا احساس قدرت را به فرزند نوجوان خود القا می‌کنید؟
کمبود اعتماد به نفس یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است که نوجوانان در سنین بلوغ با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. در اکثر مواقع این اختلال به دلیل وابستگی شدید نوجوان به والدینش پدید می‌آید. در واقع احساس قدرت کردن یکی از اساسی‌ترین نیازهای نوجوانان در این دوران به شمار می‌رود. متخصصان توصیه می‌کنند، والدین میزان وابستگی فرزندشان به خود را به حداقل برسانند. به عبارت دیگر، شما نیز باید بپذیرید که فرزندتان به یک انسان بالغ و توانمند تبدیل شده‌است که می‌تواند در بسیاری از امور شخصی به تنهایی تصیمیم بگیرد. شما می‌توانید با برخی از تصمیمات فرزند خود موافقت کرده و از این طریق احساس قدرت را به او القا کنید. برای تقویت قدرت تصمیم‌گیری فرزند خود نیز می‌توانید از انواع روش‌های مدرن مانند بازی‌های فکری دورهمی استفاده کنید. «بازی فکری ساواش» یک بازی استراتژیک ایده‌آل برای تقویت قوه‌ی تفکر و تصمیم‌گیری نوجوانان خواهد بود. داستان این بازی حول جنگ عظیمی میان سه قدرت بزرگ سلجوقی، ایلخانی و بیزانس می‌گردد. بازیکن برای پیروزی در این بازی باید با دیگر بازیکنان متحد شده و کشور را از نابسامانی‌های دوران جنگ رهایی ببخشد. از محتویات این بازی فکری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- 12 کارت ارتش
- 24 کارت منطقه
- 40 توکن مقوایی
- 4 میپل چوبی
- یک عدد مقسم
- 2 عدد زیپ کیپ
- دفترچه راهنما
7. استقلال داشتن نوجوان برای شما به چه معناست؟
اکثر نیازهای نوجوانان با توجه به استقلال او شکل می‌گیرند. به عبارت دیگر، نوجوان دوست دارد در هر فعالیتی احساس استقلال را تجربه کرده و وابستگی‌های خود به والدینش را به کم‌ترین میزان خود برساند. در مقابل، احساس استقلال نوجوان برای والدین به معنای کاهش کنترل‌‌های لازم بر روی فرزند بوده و از جانب آن‌ها پذیرفته نیست. توصیه می‌شود در نحوه‌ی برخورد خود با فرزندتان تجدید نظر کنید. چنانچه از روش‌های صحیح و اصولی برای کنترل فرزند نوجوان خود استفاده کنید، هیچگونه مشکل تربیتی فرزند شما را تهدید نخواهد کرد. بنابراین شرایط لازم برای القای حس استقلال به فرزندتان را مهیا کرده و به صورت نامحسوس بر فعالیت‌های او نظارت داشته باشید.
فرزند نوجوان شما چه نیازهایی دارد؟
در این مطلب سعی کردیم، به یکی از بزرگترین دغدغه‌های والدین در دوران بلوغ فرزندانشان پاسخ داده و نیازهای نوجوانان را شرح دهیم. بنابراین از دروان بلوغ و خصوصیات آن صحبت کرده و سپس نیازهای نوجوانان را معرفی کردیم. همچنین توصیه‌های روانشناسی برای برخورد صحیح با این نیازها را نیز ارائه دادیم. اکنون شما برای آریالند بنویسید. به تازگی چه رفتار جدید و مشخصی را در فرزند نوجوان خود مشاهده کرده‌اید؟ نیازهای نوجوان شما چیست؟ شما چگونه به این نیازها پاسخ داده‌اید؟ به نظر شما بهترین شیوه برای پاسخگویی به نیازهای نوجوانان چیست؟ پیشاپیش از اینکه ما را در ارائه‌ی بهتر مطالب یاری می‌کنید، سپاسگزاریم!
مطالب مرتبط:
۱۰ راز تربیت پسران که والدین باید بدانند
