با بهترین روش تنبیه کودک خود آشنا شوید!
تنبیه کودکان از نظر روانشناسان باید اصولی و درست انجام شود. یکی از اشباهات والدین این است که تنبیه کودک را یک فرآیند خشن می بینند.
بهترین روش تنبیه کودک چیست؟ از گذشته تا به امروز والدین روش‌های مختلفی را برای تنبیه فرزند خود استفاده کرده‌اند. برخی از این روش‌ها آثار تربیتی مطلوبی را به دنبال داشته و برخی دیگر نیز تأثیر منفی شدیدی روی شخصیت کودکان داشته است. اساسا وقتی صحبت از تنبیه کودک می‌شود، منظور این است که به وسیله راهکارهایی از میزان رفتارهای نامطلوب آن‌ها بکاهیم. در چنین شرایطی باید توجه داشت که روش‌های تنبیه باید علاوه بر بازدارندگی، کمترین میزان آثار سوء را نیز به همراه داشته باشد. با ذکر این توضیح در ادامه با ما همراه باشید تا در خصوص بهترین روش تنبیه کودک به بحث و بررسی بپردازیم.
اصول علمی تنبیه کودک
روش‌های مختلف تنبیه کودک باید تابع اصول تربیتی باشد تا اثرگذاری کافی داشته باشد. در غیر این صورت نه تنها آثار بازدارندگی به دنبال ندارد، بلکه باعث می‌شود که نتایج منفی به شکل‌های مختلف ایجاد شود. نتایج منفی در رفتار کودکان خود را به اشکال گوناگون نشان می‌دهد و می‌تواند تا سال‌ها نیز همراه آن‌ها باقی بماند. برخی از مهم‌ترین اصولی که باید در این زمینه مورد توجه قرار بگیرند، عبارت‌اند از:
- لازم است والدین تحت هر شرایطی قاطعیت خود را در زمان ارتکاب کودکان به اشتباه حفظ کنند. اگر کودکان کوچک‌ترین نقطه ضعفی در این مسیر از شما مشاهده کنند، در آینده مواجهه با رفتارهای غلط آن‌ها دشوارتر خواهد شد.
- سن تنبیه کودک باید حتما مورد توجه شما قرار داشته باشد. کودکان کمتر از دو سال معمولا قوه تشخیص کارهای خوب و بد را از هم ندارند و به همین دلیل نباید تنبیه‌های سختی برای آن‌ها در نظر گرفته شود.
- به خاطر داشته باشید که هر روش تنبیه کودک باید جنبه اصلاحی داشته باشد. اگر روش‌های تنبیهی باعث تخریب شخصیت کودک شما شود، تردید نداشته باشید که در حال ضربه زدن به حال و آینده کودک خود هستید.
- قبل از تنبیه به کودک خود توضیح دهید که او را به خاطر کدام رفتار اشتباه تنبیه می‌کنید. به این ترتیب در صورت ادامه اشتباه گذشته، می‌توانید تنبیه‌های سنگین‌تری را در نظر بگیرید.
- خشونت فیزیکی در تنبیه کودک نهایتا باید در حد زدن پشت دست او باشد. رفتارهای خشونت بار آثار منفی بدی به دنبال دارد.
- در اجتماعات و به خصوص جلوی هم سن و سالان تا جایی که امکان دارد، کودک خود را تنبیه نکنید و برای این کار حتما حریم خانواده خود را در نظر بگیرید.
- در هنگام تنبیه کردن حتما بر اعصاب خود مسلط باشید و از کوره در نروید.
- برای تنبیه کردن کودک‌تان، او را با دیگر هم سن و سالان خود مقایسه نکنید.
- بین تنبیه و تهدید تفاوت زیادی وجود دارد. هیچ‌گاه کودک خود را تهدید نکنید.
4 روش تنبیه کودک مبتنی بر اصول روانشناسی و تربیت
برای تنبیه کودک لازم است حد تعادل را رعایت کنید. تنبیه بیش از حد به همراه خشونت زیاد یا تنبیه نکردن کودکان تحت هر شرایطی هر دو به اندازه اشتباه و مخرب است. در همین راستا به معرفی بهترین روش تنبیه کودک از منظر اصول روانشناسی و تربیتی کودکان می‌پردازیم:
1. قاطعیت در کلام و رفتار
ابزار قاطعیت در رفتار والدین در مواجهه با کودکان باید همواره مورد استفاده قرار بگیرد. کودکان در عین اینکه والدین را پشت و پناه خود می‌دانند، باید کاملا از آن‌ها حساب ببرند. قدرت کلام والدین باید این قابلیت را داشته باشد که بچه‌ها را از ارتکاب به اشتباهات باز دارد. حتما در این گونه مواقع از ارتباط چشمی نیز بهره ببرید و پیام خود را از طریق چشم نیز به کودکان منتقل کنید. این روش در خصوص بسیاری از اشتباهات ریز و درشت کودک می‌تواند مؤثر باشد.
2. محروم کردن از وسایل یا کارهای مورد علاقه بهترین روش تنبیه کودک
اگر روش تنبیه کودک مرحله قبل در اصلاح رفتار کودک کارساز نبود، به سراغ راه‌حل دوم بیایید. کودک شما مجموعه‌ای از وسایل و کارها را خیلی زیاد دوست دارد. شما به عنوان والدین او بهتر از هر کس دیگری با این موضوعات آشنایی دارید. در مرحله دوم تنبیه کودک به سراغ این علایق بروید. به کودک بگویید که در صورت اصلاح نکردن رفتار خود، محدودیت‌هایی از این جنس در انتظارش خواهد بود. مهم‌ترین نکته در این روش تنبیه کودک، ثبات قدم والدین است. به هیچ عنوان نباید در وضع تنبیه‌های این بخش کوتاه بیایید. تزلزل در اجرای این تنبیه‌ها اثرگذاری آن‌ها را به کلی از بین می‌برد.
3. تعیین ضوابط و اصول مشخص برای موقعیت‌های خاص
یک روش تنبیه کودک که به نوعی پیش‌دستانه تلقی می‌شود، تعیین ضوابط و اصول مشخص برای موقعیت‌های خاص است. شما برای مهمانی‌ها می‌توانید از قبل مجموعه‌ای از اصول را با کودک خود مطرح کنید. به این ترتیب باید خطوط قرمزی را معین کنید و کودک خود را قانع کنید تا از آن‌ها عبور نکند. خیلی از مواقع اشتباهاتی که از کودکان سر می‌زند، ناشی از عدم آگاهی آن‌ها است. سعی کنید حتما نسبت به این مسئله خصوص موقعیت‌های مختلف از قبل با کودک‌تان گفتگو کنید.
4. عوض کردن فضا برای تنبیه کودکان زیر دو سال
کودکان زیر دو سال قوه تشخیص کارهای خوب و بد را از یکدیگر به درستی ندارند. در چنین شرایطی باید توجه داشته باشید که بهترین راه برای جلوگیری از ارتکاب آن‌ها به کارهای اشتباه، پرت کردن حواس‌شان است. سعی کنید شرایط را به سمت و سویی ببرید که آن‌ها کاری که انجام می‌دهند را فراموش کنند و از آن موقعیت خارج شوند. همچنین در این دوره برای جلوگیری از ارتکاب آن‌ها به کارهای اشتباه، تلاش کنید قاطعانه از کلمه نه استفاده کنید. به این ترتیب می‌توانید کودکان را از انجام کارهای اشتباه باز دارید.
کلام پایانی
در این مقاله به معرفی 4 روش تنبیه کودک اشاره کردیم. واقعیت این است که تنبیه کودکان یکی از موضوعات حساس و در عین حال از دغدغه‌های جدی والدین به شمار می‌رود. بار دیگری لازم است تأکید کنیم که سن تنبیه کودک را حتما در نظر داشته باشید. مهم‌ترین نکته این است که سعی کنید در زمانی که کودک مرتکب اشتباهی می‌شود، آرامش خود را حفظ کنید. به عبارت دیگر زمین بازی باید از سوی شما تعریف شود. همواره با دقت به این مسئله توجه داشته باشید. اجازه ندهید که کودکان‌تان کنترل شما را با رفتارهایشان به دست بگیرند. در این شرایط قطعا موفق خواهید شد که اوضاع را مدیریت کنید.
