چگونه فرزند خود را برای اولین روز مدرسه آماده کنیم؟
تجربه‌ی «روز اول مدرسه» برای خانواده‌ها دو حالت دارد. یا بسیار دلنشین و جذاب است یا پردردسر و اضطراب‌آور. اگر اقداماتی که در این مطلب شرح داده‌ایم را در پیش بگیرید، مانند خانواده‌های دسته‌ی اول این روز را به خوبی سپری خواهید کرد. پس با ما همراه باشید.
«امروز روز خیلی سختی برای من و خانواده‌ام بود. چون اول مهره و دختر 6 ساله‌ام برای اولین بار رفت پیش دبستانی. تصور می‌کردم همه چیز خوب پیش می‌ره، ولی واقعیت چیز دیگه‌ای بود. به سختی تونستم دخترمو صبح زود بیدار کنم. هیچ میلی برای خوردن صبحونه نداشت. به زور دوتا لقمه بهش دادم. از همه بدتر لحظه‌ای بود که رسیدیم مدرسه و باید باهاش خداحافظی می‌کردم. خدا خدا می‌کردم که بهونه نگیره و راحت ازم جدا بشه. به همین خاطر آروم آروم ازش خداحافظی کردم و رفتم. ولی بعد از نیم ساعت باهام تماس گرفتن که خیلی بی‌قراری می‌کنه! مجبور شدم برگردم و کل روز تو مدرسه کنارش بمونم. الانم با بغض میگه من دیگه مدرسه نمی‌رم. چه کار کنم؟! کاش میدونستم «روز اول مدرسه» چه طور والدینی باید باشم؟»
در مطلب امروز آریالند به شما کمک می‌کنیم تا برای «روز اول مدرسه» فرزند خود آماده شوید و داستان بالا را شخصا تجربه نکنید. همراه ما باشید.
«روز اول مدرسه» چه اتفاقاتی در انتظار شما و فرزندتان است؟
داستانی که خواندید، تجربه‌ی بسیاری از والدین در «روز اول مدرسه»ی فرزند خود است. بسیاری از والدین تصور می‌کنند، فرزندشان راحت و بدون مشکل موضوع جدا شدن از آن‌ها را می‌پذیرد و برای گذراندن ساعات روز خود در مدرسه آماده هستند. اما این تصور بسیار اشتباه است. حتی بسیاری از کودکان بازیگوش و اجتماعی نیز در «روز اول مدرسه» دچار اضطراب و سردرگمی می‌شوند. چرا که در محیط اجتماعی جدید با چالش‌های جدید حضور دارند که باید با توانایی‌های فردی خود و به تنهایی آن‌ها را حل کنند. آیا می‌دانید، فرزند شما در «روز اول مدرسه» چه چیزهایی را تجربه می‌کند و با چه چالش‌هایی مواجه می‌شود؟
ترس و اضطراب جدایی
بزرگترین چالش کودکان در «روز اول مدرسه» جدا شدن از آغوش امن والدین خود و ترک خانه است. در واقع، این موضوع یک رخداد مهم است که روان کودکان را نشانه قرار داده و بسیاری از کودکان به دلیل جدایی از والدین و خانواده‌ی خود دچار اضطراب می‌شوند. این احساس به‌ویژه برای کودکانی که برای اولین بار به مدرسه می‌روند، شدیدتر است.
«چگونه اضطراب جدایی کودک از مادر را کاهش دهیم؟ + 9 راه حل طلایی»
قرار گرفتن در محیط جدید:
تمام ترس‌های بشر از عدم آگاهی و ناشناس بودن شرایط نشات می‌گیرد. کودکان نیز با ورود به یک محیط جدید با فضای بزرگتر و ناشناخته می‌تواند گیج و مضطرب می‌شود. بنابراین در نظر داشته باشید که کودکان در «روز اول مدرسه» باید با مکان‌های مختلف مانند کلاس‌ها، سالن غذاخوری و حیاط، محوطه‌ی بازی و… آشنا شوند.
آشنایی با معلمان و همکلاسی‌ها:
فرزند شما در «روز اول مدرسه» تعداد زیادی چهره‌ی جدید می‌بیند که هرگز با آن‌ها آشنا نیست. چنانچه او از کمبود عزت نفس رنج ببرد، آشنایی با همکلاسی‌ها و معلم‌های جدید برای او به یک چالش بزرگ تبدیل خواهد شد. چرا که کودک در درون خود نیاز شدیدی به برقراری ارتباط با آن‌ها حس می‌کند، اما روش صحیح برقراری ارتباط با افراد جدید را بلد نیست و در نتیجه، از عدم توانایی خود ناراحت و دلسرد می‌شود.
تغییر سبک زندگی:
«روز اول مدرسه» یک تغییر بزرگ و اساسی در سبک زندگی کودکان محسوب می‌شود. با ورود به مدرسه آن‌ها با مسائل زمانی همچون ساعت بیداری، زمان حضور در مدرسه، زنگ کلاس، زنگ تفریح مواجه می‌شوند. اگرچه اهداف این زمان‌بندی‌ها آموزش نظم و انضباط به کودکان است، اما کودکان در «روز اول مدرسه» برای هماهنگ شدن با این برنامه‌ی زمانی دچار مشکل می‌شوند. این دردسر جدید در نهایت به احساس خستگی و عدم راحتی آن‌ها در مدرسه می‌انجامد.
نگرانی‌ها و فشارهای اجتماعی:
برقرار کردن ارتباط برای کودکانی که مهارت‌های کلامی و اجتماعی ضعیفی دارند، بسیار دشوار است. حال تصور کنید، این کودکان در «روز اول مدرسه» با تعداد زیادی فرد ناشناس و جدید مواجه شوند. به این ترتیبَ،َ کودکانی که در ابتدا نمی‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند، ممکن است در «روز اول مدرسه» احساس تنهایی شدیدی را تجربه کنند. از طرف دیگر، این کودکان به راحتی مورد قضاوت دیگران قرار می‌گیرند و از گروه‌های مختلف طرد می‌شوند. در این شرایط، فشار اجتماعی که از سمت دیگران بر روان کودک اعمال می‌شود، چالش مهمی است که کودک در «روز اول مدرسه» با آن مواجه خواهد شد.
تطبیق با قوانین و مقررات مدرسه:
مدرسه اولین نهاد اجتماعی است که افراد در آن قرار گرفته و فعالیت می‌کنند، آن هم در سنین بسیار کم. ویژگی اصل نهادهای اجتماعی نیز آن است که قوانین و مقررات مشخصی را برای اعضای خود وضع می‌کنند. حال تصور کنید، کودکی با مهارت‌های شناختی محدود خود در فضایی قرار می‌گیرد که باید قواعد و قوانین مدرسه را درک کرده و به آن‌ها پایبند باشد. معمولا این قوانین و مقررات در «روز اول مدرسه» به کودک معرفی می‌شوند. به همین دلیل ممکن است، برخی کودکان برای اجرای این قوانین سردرگم و گیج شده و برای درک آن‌ها با چالش‌های مهمی روبرو می‌شوند.
به دست آوردن استقلال شخصی:
کودکان از همان «روز اول مدرسه» باید یاد بگیرند که چگونه رفتار و گفتار خود را کنترل کرده و امور شخصی خود را بدون کمک والدین اداره کنند. اقداماتی مانند جمع کردن لوازم التحریر، آماده کردن دفتر و کتاب مناسب، پیگیری وظایف کلاسی، نوشتن لیست تکالیف، مدیریت احساسات و… از چالش‌های شخصی است که فرزند شما در «روز اول مدرسه» با آن مواجه خواهد شد.
چگونه فرزند خود را برای «روز اول مدرسه» آماده کنیم؟
«روز اول مدرسه»، لحظه‌ای مهم و خاطره‌انگیز در زندگی هر کودک و خانواده‌ای است. این روز نه تنها، آغاز یک فصل جدید در یادگیری و تجربه‌های اجتماعی است؛ بلکه مرحله‌ای حیاتی در رشد شخصیت و مهارت‌های اجتماعی کودکان محسوب می‌شود. اگر فرزند خود را به درستی برای این روز آماده کنید، بر روی تجربه‌های او از «روز اول مدرسه» تاثیر بسیار مثبتی خواهید گذاشت. در ادامه راهکارهایی پیشنهاد می‌دهیم که با به کارگیری آن می‌توانید فرزند خود را برای مواجه شدن با چالش‌های «روز اول مدرسه» آماده کنید. این نکات به شرح زیر هستند:
در مورد مدرسه و اتفاقات آن با فرزند خود صحبت کنید.
اولین مرحله در آماده‌سازی کودک آن است که زمینه‌های آشنایی او با مدرسه را فراهم کنید. هرچه فرزند شما با مدرسه و اتفاقاتی که در آن رخ می‌دهد بیشتر آشنا باشد، استرس و اضطراب کمتری در «روز اول مدرسه» تجربه می‌کند. بنابراین پیش از شروع سال تحصیلی، در مورد این مسائل با فرزند خود صحبت کنید. توجه داشته باشید که والدین باید با دقت و لحنی دوستانه درباره محیط مدرسه، معلمان، همکلاسی‌ها و فعالیت‌هایی که در انتظار کودک است، صحبت کنند. بنابراین آماده کردن فرزندتان برای «روز اول مدرسه» با ایجاد تصویری جذاب و شگفت‌انگیز از مدرسه آغاز می‌شود. علاوه بر این، ساختن دید واضحی از انتظارات و اهداف تحصیلی نیز می‌تواند احساس مثبت‌تری را در کودکان ایجاد کند.
سبک زندگی فرزند خود را به تدریج تغییر دهید.
زمانی که قصد دارید فرزند خود را برای «روز اول مدرسه» آماده کنید، باید به مقررات و زمان‌بندی‌های مربوط به مدرسه نیز توجه داشته باشید. در این مورد، عادت دادن کودک به برنامه‌ریزی و روتین‌های روزانه می‌تواند کمک شایانی به شما کند. تغییر در ساعت خوابیدن و بیداری، ایجاد ساعت مشخصی برای صرف غذا و تمرین عادت‌های بهداشتی از جمله نکاتی هستند که والدین باید به آن توجه کنند. با انجام این اقدامات می‌توانید به فرزند خود کمک کنید تا خود را با برنامه‌های مدرسه انطباق داده و در «روز اول مدرسه» احساس آرامش بیشتری داشته باشند.
اجازه دهید فرزندتان در خرید ملزومات مدرسه مشارکت کند.
بسیاری از والدین ترجیح می‌دهند، به تنهایی ملزومات مدرسه را برای فرزند خود خریداری کنند. هدف این والدین هرچه باشد، مشورت نکردن با کودک برای خرید پک مدرسه غفلت بزرگی خواهد بود. خرید کتاب، نوشت‌افزار، کیف و سایر وسایل مورد نیاز می‌تواند بخشی از فرآیند آماده‌سازی کودک برای «روز اول مدرسه» باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود زمان خرید با فرزند خود به فروشگاه بروید، از او نظر بخواهید و اجازه دهید در انتخاب وسایل مورد علاقه‌اش مشارکت کند. این کار نه تنها احساس مسئولیت را در کودک تقویت می‌کند، بلکه می‌تواند هیجان او برای «روز اول مدرسه» را چندین برابر کند.
تمام توجه خود را به احساسات کودک معطوف کنید.
والدین در هر شرایطی باید به احساسات کودک توجه کنند. «روز اول مدرسه» نیز رویداد مهمی برای کودکان است که احساساتی همچون اضطراب و نگرانی را به آن‌ها القا می‌کند. بنابراین والدین باید به کودکان خود اجازه دهند تا احساساتشان را بیان کنند و در این مسیر به آن‌ها اطمینان دهند که تمامی این احساسات طبیعی است و دیگران نیز همین احساسات را تجربه می‌کنند. برای این منظور توصیه می‌کنیم، قبل از آمدن «روز اول مدرسه» با فرزند خود صحبت دوستانه‌ای داشته باشید و او را برای صحبت در مورد احساساتش تشویق کنید. از او بخواهید نگرانی‌های احتمالی خود در مورد رفتن به مدرسه را برای شما بیان کند. به این ترتیب، فرزند شما می‌تواند راحت‌تر با تغییرات اساسی که «روز اول مدرسه» در زندگی او پدید می‌آورد، سازگار شود.
اعتماد به نفس فرزند خود را تقویت کنید.
«روز اول مدرسه» باید به یک تجربه‌ی مثبت برای کودک تبدیل شود تا انگیزه‌ی لازم برای ادامه تحصیل را در او ایجاد کند. این تجربه‌ی مثبت در گرو رعایت نکات متعددی است، اما نقش حضور والدین حامی را نمی‌توان نادیده گرفت. شما می‌توانید با ایجاد فضایی امن برای فرزند خود، یک شروع بی‌نقص برای تحصیل او مهیا کنید. می‌پرسید چگونه؟ «روز اول مدرسه» شروع یک سفر جذاب و آموزنده برای کودکان است. این روز نه تنها گام اول در مسیر یادگیری آن‌هاست، بلکه فرصتی است تا شخصیت و هویت کودکان شکل گیرد. اینجاست که والدین، مربیان و معلمان نقش کلیدی در تجربه‌ی «روز اول مدرسه» و 12 سال تحصیل کودک ایفا می‌کنند. به این ترتیب، با اتخاذ رویکردهای صحیح، به فرزند خود کمک کنید تا با اعتماد به نفس و شادابی بیشتری وارد جامعه‌‌ی جدید آموزشی خود شود و برای یک آینده‌ی درخشان تلاش کند. علاوه بر این، قبل از شروع «روز اول مدرسه»، به فرزندتان مهارت‌های اجتماعی پایه مانند سلام کردن، معرفی کردن خود و برقراری ارتباط با دیگران را آموزش دهید.
قبل از شروع مدارس برنامه‌ی خواب کودک را تنظیم کنید.
کیفیت پایین خواب می‌تواند تاثیرات منفی و مهمی بر سطح یادگیری کودکان داشته باشد. چنانچه این شرایط برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، مشکلات جسمی، روانی و اختلالات خلق و خوی مختلفی نیز در کودک پدید می‌آید. بنابراین توصیه می‌شود، از چند روز قبل از شروع «روز اول مدرسه»، برنامه‌ی خواب کودک را تنظیم کنید تا فرزندتان به ساعت خواب جدید عادت کند. این امر به فرزند شما کمک می‌کند تا صبح خود را با انرژی و شادابی بیشتری شروع کند. برای این منظور، به نکات زیر توجه داشته باشید:
- دانش‌آموزان برای درک بهتر مفاهیم درسی به 7 الی 9 ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
- بهترین ساعت خواب برای فرزند شما 10 شب است. هرچه کودک خود را دیرتر به تخت‌خواب خود بفرستید، خواب بی‌کیفیت‌تری را تجربه خواهد کرد.
- اتاق خواب کودک خود را از هرگونه آلودگی صوتی و نوری عاری کنید.
- به دما و تهویه‌ی اتاق خواب کودک توجه داشته باشید.
- سیکل خواب کودک را تنظیم کنید. فرزند شما باید همیشه در یک ساعت مشخص به خواب رفته و بیدار شود تا ساعت خواب او تنظیم شود.
این تمهیدات را مدتی قبل از شروع «روز اول مدرسه» انجام دهید. همچنین برای «روز اول مدرسه» برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید تا همه چیز برای فرزند شما آماده و آرام باشد. برای مثال، بیدار شدن زودتر و آماده کردن صبحانه می‌تواند به کاهش استرس شما و فرزندتان کمک کند.
«5 ایده برای رفع خواب آلودگی در مدرسه» را در مجله آریالند و از اینجا بخوانید.
با کودکی که به مدرسه نمیرود چه کار کنیم؟
تقریبا اصلی‌ترین نکات آماده کردن کودک برای «روز اول مدرسه» را بیان کردیم. اما اگر تمام این نکات را رعایت کردید و نتیجه آنچه می‌خواستید نشد، چه؟ اگر فرزند شما تجربه‌ی خوبی از «روز اول مدرسه» به دست نیاورد و از رفتن به مدرسه در روزهای بعدی امتناع کرد، چه کار کنیم؟
- دلایل ترس و امتناع فرزند خود برای رفتن به مدرسه را کشف کنید. بهترین راه برای این منظور نیز آن است که به فرزند خود صحبت کنید. دلایل او معمولا در یکی از موارد اضطراب، افسردگی، شرایط اجتماعی مدرسه، رفتار معلمان یا فاکتورهای خانوادگی همچون وابستگی بیش از حد به والدین قرار می‌گیرد. بنابراین واضح و روشن از او بپرسید چه چیزی او را در «روز اول مدرسه» ناراحت کرده است؟
- خونسردی خود را حفظ کنید و به فرزند خود اطمینان خاطر دهید. همواره به فرزند خود یادآوری کنید که او بدون قید و شرط دوست دارید و شرایطی که در «روز اول مدرسه» تجربه کرده به مرور زمان بهبود می‌یابد. در این مسیر از ابراز هرگونه نگرانی ناخواسته نیز پرهیز کنید.
- مسئله با مدیران مدرسه در میان بگذارید. با یکی از معلمان یا بزرگسالان مدرسه که به او اعتماد دارید، صحبت کنید و برای او شرح دهید که هنگام بروز اضطراب چگونه یک حامی قابل اطمینان برای فرزند شما باشد.
- ساعات حضور در مدرسه را به تدریج افزایش دهید. اگر تشخیص دادید که فرزندتان به صورت جدی از فضای مدرسه می‌ترسد، ساعت‌های حضور او را با هماهنگی اولیای مدرسه کم کنید. سپس به مرور این بازه‌ی زمانی را افزایش داده و از این طریق اضطراب کودک خود را از بین ببرید.
نکات تکمیلی را در سایت ذهن نو و از اینجا بخوانید.
شما چه راهکارهایی در پیش گرفته‌اید؟
همانطور که مشاهده کردید، آماده کردن کودکان برای «روز اول مدرسه» یک شبه اتفاق نمی‌افتد و باید برای آن برنامه‌ریزی دقیقی داشت. در این مطلب، چندین راهکار برای این منظور پیشنهاد دادیم که این فرآیند را برای شما آسان‌تر می‌کند. شما نیز می‌توانید تجربیات و پیشنهادات خود را در بخش نظرات با ما و دیگر دوستان آریالندی به اشتراک بگذارید. به این ترتیب، اعضای خانواده‌ی بزرگ آریالند می‌توانند با آمادگی بیشتری «روز اول مدرسه» را آغاز کرده و محیطی شاد، پرانرژی و جذابی را برای خانواده‌ی خود مهیا کنند. به امید موفقیت روزافزون کلاس اولی‌ها!
