10 ماده غذایی مهم در تغذیه کودکان زیر سه سال

آیا با نمودار رشد کودکان آشنایی دارید؟ اگر به تازگی صاحب فرزند شده‌اید و نگران سلامت جسمانی او هستید، این نمودار قد و وزن ایده‌آل فرزند شما را مشخص می‌کند. به این ترتیب می‌توانید از سلامت جسمانی فرزند خود مطمئن شوید. دو عامل مهم در ترسیم این نمودار، وزن و قد کودک است. در این مطلب با ارائه‌ی مواد غذایی مناسب برای تغذیه کودکان زیر سه سال با شما همراه هستیم. با مصرف این محصولات می‌توانید وزن کودک خود را کنترل کرده و از بروز اختلالاتی همچون اضافه وزن و کمبود ویتامین‌ها در کودک خود جلوگیری کنید. پس با ما همراه باشید.

در تغذیه کودکان زیر سه سال به چه نکاتی باید توجه کرد؟

نوزادان و کودکان زیر سه سال برای رشد بهتر و سلامت جسمانی خود به یک برنامه‌ی غذایی مناسب و دقیق نیاز دارند. این برنامه‌ی غذایی باید بر اساس نیازهای کودک در هر رده‌ی سنی تنظیم شده‌باشد. به صورت کلی برای تغذیه کودکان زیر سه سال باید به نکات زیر توجه داشت:

• کودکان زیر سه سال در طول روز باید سه وعده غذای اصلی و دو میان وعده مصرف کنند.
• کودکان دو تا سه سال می‌توانند از غذاهای درون سفره استفاده کرده و وعده‌های غذایی را در کنار اعضای خانواده میل کنند.
• برای هر وعده‌ی غذایی کودک، میزان مشخصی خوراکی تعین نکنید.
• هرگز کودک خود را مجبور به غذا خوردن نکنید.
• سعی کنید از مواد غذایی سالم و مغذی در برنامه‌ی غذایی کودک استفاده کنید.
• مهم‌ترین نکته برای تغذیه کودکان زیر سه سال این است که به مواد غذایی حساسیت‌زا دقت کنید.

شایع‌ترین مواد غذایی حساسیت‌زا برای کودکان چه مواردی است؟

اگر فرزند دلبند شما به تازگی وارد شش ماهگی شده‌باشد، باید انواع غذاهای کمکی را در برنامه‌ غذایی او قرار دهید. تغذیه کودکان زیر سه سال از اهمیت زیادی برخوردار است و به همین دلیل نمی‌توان گروه‌های اصلی را به راحتی از برنامه‌ی غذایی آن‌ها حذف کرد. به این ترتیب توصیه می‌شود از انواع مواد غذایی مفید برای تغذیه‌ی فرزندتان استفاده کرده و در عین حال علائم آلرژیک را در او تحت نظر بگیرید. برای اینکار ابتدا تست حساسیت از کودک خود گرفته و در صورت مشاهده هرگونه‌ی علائم با پزشک معالج مشورت کنید. متخصصان توصیه می‌کنند برای سلامت کودکان خردسال، والدین حتما به ترکیبات اولیه‌ی خوراکی‌ها، لوازم‌التحریر، اسباب بازی و... دقت کرده و مواد حساسیت‌زا را در آن‌ها شناسایی کنند. به صورت کلی بیشتر حساسیت‌های خوراکی در کودکان زیر سه سال به واسطه‌ی مصرف مواد غذایی زیر پدید می‌آیند:

• شیر گاو: بروز مشکلات گوارشی
• تخم‌ مرغ: بروز مشکلات تنفسی، اسهال، استفراغ و خارش‌های پوستی
• بادام زمینی: علائم حاد تنفسی و بثورات جلدی
• سویا: بروز انواع اگزما، احتقان و آسم
• گندم: بروز مشکلات گوارشی
• انواع آجیل: بروز مشکلات تنفسی
• ماهی: بروز مشکلات تنفسی، دل درد، کهیر و خارش‌های پوستی

بهترین مواد غذایی برای کودکان زیر سه سال چیست؟

پس از شش ماهگی، شیر مادر به تنهایی نیازهای کودک را برطرف نخواهد کرد. کودک با ورود به این سن آماده‌ی هضم مواد غذایی نیمه جامد است. به این ترتیب شما می‌توانید با استفاده از غذاهای پوره‌مانند احتیاج فرزند خود به مواد مغذی همچون آهن را برطرف کنید. به صورت کلی بهترین مواد غذایی برای کودکان شش تا 3 سال به شرح زیر است:

1. فواید برنج برای کودکان زیر سه سال چیست؟

هضم غلات سبکی همچون برنج برای کودکان 7 ماهه آسان است. این ماده غذایی منبع مناسبی از کربوهیدرات بوده و انرژی روزانه‌ی مورد نیاز کودک را تامین می‌کند. علاوه بر این برنج سرشار از مواد مغذی همچون ویتامین‌های گروه B، مس، فیبر، آهن، منیزیم و فسفر بوده و به سلامت و رشد کودک کمک شایانی می‌کند. شما می‌توانید از هفت ماهگی، روزانه حدود یک الی سه قاشق مرباخوری کته‌ی له‌شده، شیر برنج و... را در برنامه‌ی غذایی کودک خود قرار دهید. با بزرگتر شدن کودک نیز می‌توانید مقدار مصرف روزانه را افزایش دهید.

2. جوانه‌ی گندم چه فوایدی برای کودکان زیر سه سال دارد؟

به جرات می‌توان گفت پرمصرف‌ترین غلات موجود در بازار گندم است. به صورتی که حتی برای تولید لوازم آرایشی و انواع خمیر بازی نیز از آرد گندم استفاده می‌شود. مصرف این ماده‌ی مقوی موجب تقویت سیستم قلبی کودکان شده و خطر ابتلا به دیابت را در آنان کاهش می‌دهد. استفاده از جوانه‌ی گندم نیز برای نوزادان و کودکانی که دچار کمبود وزن هستند، توصیه می‌شود. این ماده‌ی غذایی پرخاصیت، سرشار از ریز مغذی‌هایی همچون ویتامین A، B، E، فولات، آهن، سلنیوم، منیزیم، فسفر و اسید فولیک است. شما می‌توانید با استفاده از جوانه‌ی گندم انواع حلیم و سوپ را آماده کرده و پس از شش ماهگی برای کودک خود سرو کنید. استفاده از سالاد جوانه‌ی گندم نیز برای کودکان خردسال توصیه می‌شود.

3. آیا مصرف تخم مرغ برای کودکان زیر سه سال مفید است یا مضر؟

تخم مرغ به عنوان یک منبع عالی برای پروتئین شناخته می‌شود. مصرف این ماده‌ی غذایی به تقویت قوای جسمانی کودک کمک می‌کند. تخم مرغ سرشار از مواد معدنی همچون ویتامین‌های گروه B، D، A، K و فسفر است. این ماده‌ی اعجاب انگیز حاوی مقدار زیادی آهن است که به سرعت جذب بدن می‌شود. شما می‌توانید مصرف تخم مرغ را از سن 7 ماهگی برای کودک خود آغاز کنید. توصیه می‌شود در هفته‌های ابتدایی هشت ماهگی ابتدا از زرده‌ی تخم مرغ برای کودک خود استفاده کنید. کودک پس از ورود به سن یک سالگی می‌تواند به راحتی یک تخم مرغ کامل را میل کند. البته در تمام مراحل به علائم حساسیت در کودک خود توجه کرده و در صورت مشاهده‌ی هرگونه علائم با پزشک معالج خود مشورت کنید. استفاده از تخم مرغ سفت و کاملا آبپز شده برای کودکان مناسب‌تر است.

4. چرا کودکان زیر سه سال باید گوشت مصرف کنند؟

انواع مواد گوشتی حاوی مقداری زیادی پروتئین حیوانی هستند. این مواد مغذی، آمینه اسیدهای ضروری برای رشد کودکان را فراهم می‌کنند. به همین دلیل مصرف روزانه‌ی آن برای کودکان زیر سه سال توصیه می‌شود. همچنین مصرف گوشت از ابتلا به بیماری کم خونی ناشی از فقر آهن نیز جلوگیری می‌کند.

معده‌ی کودک با ورود به هشت ماهگی آمادگی هضم انواع گوشت را نیز خواهد داشت. برای تغذیه این کودکان ابتدا گوشت را به قطعات کوچک تقسیم کرده و آبپز کنید. سپس آب آن را به همراه سبزیجات پخته و برنج له کرده به نوزاد خود بدهید. کودکان دو تا سه سال نیز مصرف انواع گوشت چرخ کرده را به گوشت تکه‌ای ترجیح می‌دهند. برای این کار کافی است غذاهای خوشمزه‌ای همچون کباب تابه‌ای، گوشت قلقلی و... را برای فرزند خود آماده کنید. بهترین میزان مصرف گوشت برای کودکان زیر سه سال یک قوطی کبریت یا 60 گرم در روز است.

5. چه سبزیجاتی برای کودکان مفید است؟

کودکان علاقه‌ی چندانی به مصرف مواد غذایی سبز رنگ ندارند. با این حال انواع سبزیجات سرشار از مواد مغذی همچون ویتامین‌ها، آنتی اکسیدان‌ها، فیبر و آب هستند که برای رشد کودکان ضروری خواهند بود. برای تشویق فرزندانتان به مصرف سبزیجات می‌توانید از رنگ انگشتی برای کودکان استفاده کرده و در طول بازی آن‌ها را با دنیای سبزیجات آشتی دهید. شما می‌توانید در پایان هفت ماهگی انواع سبزیجات همچون سیب‌زمینی، هویج، جعفری، گشنیز و... به صورت پخته در برنامه غذایی فرزند خود بگنجانید.

مصرف سوپ سبزیجات به همراه برنج نیز برای کودکان کمتر از یک سال مناسب خواهد بود. توصیه می‌شود از مصرف اسفناج، گوجه‌ فرنگی و بادمجان برای کودکان زیر دو سال پرهیز کنید، زیرا این سبزیجات احتمال بروز انواع حساسیت‌ها را افزایش می‌دهند. کودکان دو تا سه سال نیز روزانه به میزان مناسبی از سبزیجات خام و پخته نیاز دارند. متخصصان توصیه می‌کنند، کودکان در طول روز از دو الی سه قاشق غذاخوری سبزیجات پخته و یک واحد سبزیجات خام تغذیه کنند. مناسب‌ترین سبزیجات خام برای کودکان دو تا سه سال نیز خیار، گوجه، هویج و کاهو خواهد بود.

6. اهمیت مصرف میوه برای کودکان زیر سه سال در چیست؟

اکثر میوه‌ها دارای چندین ویتامین بوده و به عنوان مولتی ویتامین شناخته می‌شوند. کودک 10 الی 12 ماهه به راحتی می‌تواند میوه‌های تازه را به دست گرفته و گاز بزند. میوه‌هایی همچون موز، سیب، گلابی، هلو و خرما برای کودک یک ساله مناسب هستند. البته توصیه می‌شود ابتدا پوست این میوه‌ها را جدا کنید. مصرف این میوه‌ها به صورت رنده‌شده نیز برای تغذیه کودکان زیر سه سال مناسب خواهد بود. برنامه‌ی غذایی روزانه برای کودک دو الی سه ساله باید شامل یک واحد میوه‌ی تازه، یک چهارم لیوان آب میوه، یک برش کوچک صیفی‌جات و یک قاشق غذاخوری میوه‌ی خشک باشد. مصرف میوه برای کودکان به شرح زیر است:

• پیشگیری از ابتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن
• کمک به رشد سالم کودک
• کنترل وزن کودک
• تنظیم قند خون کودک
• تامین انرژی مورد نیاز روزانه
• تقویت سیستم ایمنی بدن کودک

7. آیا مصرف آب میوه برای کودکان زیر سه سال توصیه می‌شود؟

مصرف آب میوه برای کودکانی که قادر به جویدن نیستند، توصیه می‌شود. البته آبمیوه فواید منحصر به فرد دیگری نیز دارد که موجب می‌شود استفاده از آن در کنار محصول دیگر نیز حائز اهمیت باشد. بهترین زمان برای شروع استفاده از آب میوه برای کودک، هشت ماهگی است. توصیه می‌شود از هر آب میوه به مدت پنج روز استفاده کنید. به این ترتیب کودک اگر نسبت به آن میوه آلرژی داشته باشد، علائمی از خود بروز خواهد داد. همچنین استفاده از آب میو‌هایی همچون توت فرنگی، گیلاس، آلبالو، خربزه و هلو نیز توصیه نمی‌شود. به صورت کلی فواید آب میوه برای کودکان به شرح زیر هستند:

• منبع مناسبی برای مولتی ویتامین‌ها
• کمک به گردش خون کودک
• کمک به سلامت قلب و عروق کودک
• پیشگیری از بروز التهابات در بدن کودک
• بهبود سلامت سیستم گوارشی کودک

8. لبنیات چه نقشی در رشد کودکان خردسال دارد؟

گروه لبنیات محصولات متنوعی همچون شیر، ماست، پنیر، کشک، دوغ و... را شامل می‌شود. این مواد غذایی سرشار از کلسیم بوده و مصرف آن برای سلامت دندان‌ها، استخوان‌ها و ستون فقرات کودک ضروری است. البته توجه داشته باشید که مصرف شیر گاو برای کودکان کمتر از یکسال توصیه نمی‌شود. شما ‌می‌توانید مصرف محصولات لبنی همچون ماست را از سن هشت ماهگی کودک آغاز کنید.

مصرف لبنیات به سلامت سیستم گوارشی کودک کمک کرده و رشد سالم او را تضمین خواهد کرد. اما میزان مصرف روزانه‌ی لبنیات برای کودکان چه مقدار است؟ .اگر هر واحد از مواد لبنی را معادل نصف لیوان برای شیر، یک و نیم لیوان برای دوغ، یک قوطی کبریت برای پنیر و یک‌ونیم قاشق برای کشک در نظر بگیریم، کودک زیر سه سال در طول روز به 4 الی 5 واحد از این مواد غذایی نیاز دارد.

⇐ بیشتر بدانید: مفیدترین کتاب‌ها برای پرورش کودک ⇒

9. از چه سنی می‌توان مصرف ماهی را برای کودکان آغاز کرد؟

شما ماهی را با چه عنوان می‌شناسید؟ متخصصان این ماده‌ی غذایی را منبع سرشار امگا 3 معرفی می‌کنند. مصرف این ماده‌ی مغذی برای کودکان ضروری بوده و مزایای زیر را برای آن‌ها به همراه دارد:

• مصرف امگا 3 در دوران جنینی موجب رشد مغزی کودک، افزایش هوش و تقویت سیستم عصبی کودک می‌شود.
• ریتم قلب کودک را تنظیم کرده و از ابتلا به بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کند.
• پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های تنفسی
• جلوگیری از ابتلا به برخی از سرطان‌ها

به نظر می‌رسد این دلایل برای قراردادن ماهی در برنامه‌ی تغذیه‌ی کودکان زیر سه سال کافی باشد. شما می‌توانید با رعایت نکات ایمنی، مصرف ماهی را از سن شش ماهگی برای کودک خود آغاز کنید. بهترین میزان ماهی نیز برای کودکان یک تا دو سال معادل 28 گرم و برای کودکان دو تا سه سال 42 گرم خواهد بود. بهترین نوع ماهی برای کودکان نیز ماهی قزل‌آلا شناخته شده‌است.

10. اهمیت مصرف انواع مغزیجات برای کودکان زیر سه سال در چیست؟

از گذشته تا به امروز اولین خوراکی برای نوزادان حریره‌ی بادام بوده و هست. آیا علت این انتخاب را می‌دانید؟ انواع آجیل و مغزیجات حاوی مقدار زیادی ویتامین، آنتی اکسیدان، فیبر، چربی‌های سالم و پروتئین بوده که مصرف آن مزایای زیر را برای کودکان به همراه دارد:

• بهبود رشد ذهنی و جسمی کودک
• تامین انرژی مورد نیاز کودک
• پیشگیری از ابتلا به اضافه وزن کودک
• بهبود عملکرد قلب کودک
• بهبود رشد استخوان‌ها
• بهبود عملکرد مغز
• تقویت سیستم ایمنی بدن

کودکان زیر سه سال می‌توانند روزانه شش عدد مغز آجیل میل کنند. بهترین سن برای شروع مصرف مغزیجات در کودکان نیز به شرح زیر است:

نتیجه گیری

توصیه می‌شود پس از شش ماهگی فرزندتان، به تدریج مصرف مواد غذایی مقوی را برای او آغاز کنید. همچنین در طول روز، وعده‌ها و میان وعده‌های فرزندتان را به صورتی انتخاب کنید که کودک در یک روز از تمام گروه‌های غذایی اصلی مصرف کرده باشد. به این ترتیب سلامت و رشد کودک شما بهبود یافته و از بروز انواع بیماری‌ها و اختلالات جلوگیری می‌شود. شما می‌توانید نظرات خود در مورد برنامه‌ی تغذیه کودکان زیر سه سال را برای ما ارسال کنید. از همراهی شما، سپاسگزاریم!