آموزش زبان دوم به کودک را از چه زمانی شروع کنیم؟

آموزش زبان دوم به کودک یکی از موضوعات مهمی است که همواره ذهن والدین را به خود مشغول می‌کند. آیا اساساً آموزش زبان دوم به کودکان کار درستی است؟ اگر پاسخ مثبت است بهترین زمان برای این منظور چند سالگی فرزندان است؟ از چه روش‌هایی باید برای آموزش زبان دوم به فرزندان استفاده شود؟ اینها تنها بخشی از سؤالات و ابهاماتی هستند که والدین در این زمینه با آنها روبه‌رو هستند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم در قالب یک مقاله جامع و مبتنی بر یافته‌های روان‌شناسی به بحث و بررسی پیرامون آموزش زبان دوم به کودک بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

آموزش زبان دوم به کودکان چه فوایدی دارد؟

در ابتدا باید به این نکته‌ی مهم بپردازیم که یادگیری زبان دوم چه فوایدی را به دنبال دارد. از دیدگاه روان‌شناسی مهم‌ترین فواید آموزش زبان دوم به کودک را می‌توان به صورت زیر برشمرد:

۱. تاثیر آموزش زبان دوم در روحیه انعطاف‌پذیری کودکان

در جریان یادگیری یک زبان دیگر، فرزندان شما به صورت ناخودآگاه تا حدودی با فرهنگ‌های دیگر نیز آشنا می‌شوند. این مسئله در ایجاد روحیه انعطاف‌پذیر در آنها در آینده زندگی‌شان بسیار اثرگذار است.

۲.نقش زبان دوم در تقویت ضریب هوشی فرزندان

در جریان آموزش زبان دوم به کودک، او وادار می‌شود که که فعالیت‌های مغزی بیشتری برای یادگیری انجام دهد. بدون شک این کار می‌تواند روی تقویت حافظه و ضریب هوشی او تأثیر مثبتی داشته باشد.

۳. تقویت مهارت ارتباط اجتماعی در کودکان

در جریان یادگیری زبان دوم، کودکان در تماس با افراد دیگری قرار می‌گیرند که حتی امکان دارد تا قبل از آن یکدیگر را نمی‌شناخته‌اند. تعامل با این دسته از افراد به آنها کمک می‌کند که در دوران کودکی و بزرگ‌سالی بتوانند راحت‌تر با محیط پیرامون خود ارتباط برقرار کنند.

۴. ایجاد فرصت‌های تحصیلی و شغلی بهتر در آینده

کاملا مشخص است که در شرایط برابر وقتی یک نفر توانایی صحبت کردن به زبانی غیر از زبان فارسی- مثلاً زبان انگلیسی- را داشته باشد، احتمالاً در آینده از فرصت‌های تحصیلی و آموزشی بهتری برخوردار خواهد بود. امروزه بسیاری از دانشگاه‌ها و شرکت‌ها بزرگ دنیا، تسلط به زبان انگلیسی را به‌عنوان یکی از شرایط پذیرش افراد در نظر می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: زندگینامه ماریا مونته سوری؛ موسس اولین مهد کودک دنیا

بهترین زمان برای آموزش زبان دوم به کودک

همین‌جا باید به یک نکته بسیار مهم اشاره کنیم: ماهی را هر وقت که از آب بگیرید تازه است. این جمله از این جهت اهمیت دارد که گمان نکنید اگر چند سال ابتدایی را برای آموزش زبان دوم به کودک خود از دست دادید، دیگر برای همیشه کودک شما قادر به یادگیری آن زبان نخواهد بود. بررسی‌های روان‌شناسان نشان می‌دهد که در حالت کلی تا قبل از سن هفت سالگی به‌عنوان بهترین زمان آموزش زبان انگلیسی به کودک به شمار می‌رود.

کار آموزش زبان دوم را می‌توانید از یک سالگی آغاز کنید. کودک شما این قابلیت را دارد که در کنار یادگیری زبان مادری‌اش، زبان دوم را نیز به‌راحتی یاد بگیرد. از این جهت عده‌ای معتقدند که بازه سنی یک تا سه سالگی فرصت خوبی برای آموزش زبان دوم به شمار می‌رود. اما نباید فراموش کنید که از سه تا هفت سالگی نیز کودک شما همچنان از ظرفیت مناسبی برای یادگیری زبان دوم برخوردار است. اساسا در طول این هفت سال کودک شما از انعطاف‌پذیری ذهنی بالایی برخوردار است. همین مسئله باعث می‌شود که بتواند موضوعات مختلف را در ذهن خود پردازش کند. بنابراین بسته به شرایط، بازه‌ی سنی بین یک تا هفت سال بهترین زمان برای آموزش زبان انگلیسی به کودک به‌شمار می‌رود.

بهترین راهکارهای آموزش زبان دوم به کودک

حالا که با فواید و زمان مناسب آموزش زبان دوم به کودک آشنا شدیم، بد نیست نگاهی هم به راهکارهای مناسبی که برای این منظور پیش روی والدین قرار دارد بیندازیم. این راهکارها عبارت‌اند از:

۱. آموزش زبان دوم به کودک به‌صورت طبیعی

کودک شما زبان مادری‌اش را چگونه یاد می‌گیرد؟ آیا او برای صحبت کردن به زبان فارسی در کلاس خاصی حضور پیدا می‌کند؟ طبیعتا پاسخ این سؤال منفی است. آنچه در ارتباط با این سؤال باید مورد توجه قرار بگیرد این است که کودکان با حضور در محیط زندگی واقعی و جریان روزمره زبان فارسی را به‌راحتی فرامی‌گیرند. پس به هیچ عنوان راهبرد اجبار برای آموزش زبان دوم به کودک جواب نمی‌دهد. کودکان شما آن‌قدر قابلیت دارند که خیلی راحت بتوانند هر چیزی را در سال‌های ابتدایی زندگی یاد بگیرند. پس باید سعی کنید تا آنها را بیش از هر چیز دیگر در معرض زبان دوم قرار دهید.

به عنوان مثال ساعاتی از روز را به زبان دوم با آن‌ها صحبت کنید. در بخش‌هایی از خانه نشانه‌ها و کلماتی از زبان دوم را جایگذاری کنید تا کودک شما مدام با آنها رو به رو شود. از بازی‌ها کمک بگیرید. این مورد را در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.

بیشتر بخوانید: اهمیت قصّه گویی برای کودکان

۲. آموزش زبان دوم به کودک از طریق بازی

استفاده از بازی برای آموزش زبان دوم به کودکان یک انتخاب نیست. بلکه ضروری‌ترین و مهم‌ترین راهکار در این زمینه است. ویژگی مهم بازی‌ها این است که می‌توان بچه‌ها را خیلی راحت با آنها درگیر کرد. در این حالت است که آموزش از حالت مستقیم به صورت غیرمستقیم درمی‌آید. این دقیقا همان راه‌حلی است که بیشترین تأثیر را در یادگیری زبان برای کودکان دارد. چند مورد از بهترین بازی‌های فکری و آموزشی که می‌توانید برای آموزش زبان انگلیسی به فرزندان خود تهیه کنید را در اینجا معرفی می‌کنیم:‌

1.بازی فکری و آموزشی دو کارتی زبان انگلیسی بازیتا

اگر کودک شما به درستی با الفبای زبان انگلیسی آشنایی داشته و اکنون قصد دارید کلمات دو و سه حرفی این زبان را به او آموزش دهید، «بازی فکری دو کارتی زبان انگلیسی بازیتا» برای او ایده‌آل خواهد بود. این بازی فکری کارتی جذاب، از 72 کارت حروف انگلیسی، 36 کارت انگلیسی سه حرفی، 4 برگه‌ی لغت انگلیسی و یک اهرم بازی تشکیل شده‌است. انجام این بازی برای کودکان 2 الی 6 ساله مناسب بوده و کودکان دبستانی نیز می‌توانند با استفاده از آن، مهات‌های زبان دوم خود را تقویت کنند. در صورتی که این بازی به صورت گروهی و رقابتی انجام شود، هیجان آن نیز دو چندان خواهد شد. شیوه‌ی بازی کردن این محصول نیز متنوع بوده و کودک می‌تواند به همراه والدین، مربیان یا دوستان خود آن را انجام دهد. پیش از شروع بازی، مربی برگه‌ی لغات را برای بازیکنان خوانده و تکرار می‌کند. به این ترتیب کودکان با املا، معنا و شکل ظاهری کلمات آشنا می‌شوند. در مرحله‌ی بعد، کارت حروف انگلیسی را بر زده، بین بازیکنان تقسیم کرده و در دو طرف اهرم بازی قرار دهید. اکنون بازی به صورت جدی شروع می‌شود. با فشار دادن اهرم بازی، دو کارت حروف بیرون می‌آید. هر کسی که بتواند با کارت‌های خود و این دو کارت‌، کلمه‌ی انگلیسی با معنایی بسازد، برنده‌ی بازی خواهد بود.

2. بازی فکری تیزبین الفبا انگلیسی بازیتا.

کودکان 6 الی 10 ساله می‌توانند با استفاده از «بازی فکری تیزبین الفبا انگلیسی بازیتا» حروف انگلیسی و کلمات ساده‌ی آن را آموزش ببینند. استراتژی این اسباب بازی فکری بسیار ساده و جذاب است. بازیکنان تعدادی کارت تصویری که الفبای انگلیسی بر روی آن حک شده‌است، در اختیار دارند. هر بازیکن باید حروف انگلیسی مشترکی که در کارت خود و حریف وجود دارد را پیدا کرده و آن را با صدای بلند اعلام کند. کسی که سرعت عمل بیشتری داشته و اشتراکات بیشتری را کشف کرده‌باشد، برنده‌ی بازی خواهد بود. علاوه بر آموزش زبان دوم از دیگر فواید این محصول می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

●     تقویت مهارت‌های گفتاری و شنیداری

●     تقویت مهارت‌های خواندن و نوشتن زبان دوم

●     تقویت حافظه‌ی دیداری و شنیداری کودک

●     گسترش ذهن و تقویت مغز کودک

3. بازی آموزشی حروف الفبای انگلیسی آهنربایی ۱۴۰ تکه راشین

اهمیت روزافزون آموزش زبان دوم به کودک سبب شده تولیدکنندگان اسباب بازی نیز از جدیدترین شیوه‌های آموزشی استفاده کرده و به یادگیری مفاهیم پایه کودک کمک کنند. «بازی آموزش حروف الفبای انگلیسی آهنربایی 140 تکه راشین» از خاصیت مغناطیسی آهنربایی استفاده کرده و حروف الفبای انگلیسی را به کودکان بیش از 6 سال آموزش می‌دهد. این برند علاوه بر ارائه‌ی حروف الفبا، اعداد و علائم ریاضی را نیز به صورت قطعات آهنربایی طراحی کرده و در بسته‌بندی محصول قرار داده‌است. شما می‌توانید از این محصول به منظور تقویت مهارت‌های زیر در فرزند خود استفاده کنید:

●     تقویت حس لامسه‌ی کودک و استفاده از آن در راستای آموزش بهینه

●     افزایش سرعت یادگیری کودک

●     تقویت حواس پنجگانه به صورت همزمان

●     ارتقا مهارت‌های شناختی کودک

۳. از کتاب‌های آموزشی برای زبان دوم کمک بگیرید

کتاب‌های آموزش زبان دوم نیز می‌توانند ابزار مناسبی برای آموزش زبان باشند. البته با توجه به اینکه بچه‌ها نباید در هنگام یادگیری زبان احساس خستگی کنند، بهتر است که از کتاب‌های آموزشی جذاب استفاده کنید و همچنین زمان آموزش را نیز محدود نمایید. دیکشنری‌ها و کتاب‌های تصویری بهترین گزینه برای این منظور هستند.

بیشتر بخوانید: بهترین بازی‌های آموزشی برای کودکان ۲ و ۳ سال

۴. استفاده از موسیقی‌ها و شعرهای مناسب کودکان به زبان خارجی

کودکان خیلی زود با موسیقی ارتباط برقرار می‌کنند. به همین دلیل می‌توان بسیاری از مفاهیم آموزشی را با استفاده از موسیقی‌های مناسب به آن‌ها منتقل کرد. برای آموزش زبان دوم سعی کنید حتما از موسیقی‌ها و شعرهای سالم و آموزنده آن کشور استفاده کنید.

آیا حضور در کلاس آموزشی زبان برای کودکان مفید است؟‌

واقعیت این است که نمی‌توان نسخه واحدی برای حضور کودکان در خصوص اینکه حضور در آموزشگاه زبان برای آنها مفید است یا خیر پیچید. اولین چیزی که بدیهی است این موضوع مهم است که اگر قرار باشد آموزش زبان دوم به کودک خود را به آموزشگاه زبان موکول کنید، زمان طلایی را از دست خواهید داد. طبیعی است که کودک شما حداقل تا سن پنج سالگی آمادگی لازم برای نشستن سر کلاس درس را ندارد. به همین دلیل باید به سراغ مهدکودک‌هایی بروید که آموزش زبان‌هایی مانند انگلیسی نیز در برنامه کاری آن‌ها قرار دارد. روی‌هم‌رفته استفاده از کلاس آموزش زبان برای کودکان زمانی توصیه می‌شود که والدین به هر دلیلی زمان کافی برای تمرین کردن با فرزندان خود را نداشته باشند.

اشتباهات رایج والدین در آموزش زبان دوم به کودک

گاهی والدین در طول زمان آموزش زبان دوم به کودک مرتکب اشتباه‌هایی می‌شوند که نه‌تنها هیچ کمکی به یادگیری کودکان نمی‌کند، بلکه شاید خاطرات بدی نیز در ذهن آنها باقی بگذارد و در نتیجه مانع جدی در مسیر یادگیری زبان در آنها شود. برخی از این اشتباهات عبارت‌اند از: 

۱. در آموزش زبان خارجی کودکان تحت فشار قرار می‌گیرند

کودکان خیلی راحت می‌توانند مطالب مختلف را یاد بگیرند. به شرط آن که با عشق و علاقه به این کار مشغول شوند. والدین نباید هیچ‌گاه در زمان آموزش زبان انگلیسی به کودک، او را تحت فشار قرار دهند. اگر کودکان احساس ناخوشایندی از یادگیری زبان داشته باشند، قطعا یادگیری زبان دوم برای آن‌ها به سخت‌ترین کار دنیا تبدیل می‌شود.

بیشتر بخوانید: تأثیرات مثبت کارتون‌ بر رشد کودک

۲. زبان مادری را از یاد نبرید

فراموش نکنید که یادگیری زبان فارسی از هر زبان دیگری در اولویت بالاتری قرار دارد. متأسفانه برخی از والدین به بهانه آموزش زبان دوم کاری می‌کنند که عملا در یادگیری زبان مادری بچه‌ها اختلال ایجاد شود. کودک شما قبل از هر چیزی باید در جامعه ایرانی زندگی کند. به همین دلیل باید قبل از انگلیسی یا هر زبان دیگری، فارسی حرف زدن را یاد بگیرد.

۳. سرعت آموزش زبان را بالاتر از حد معمول می‌برند

یادگیری زبان دوم باید به صورت طبیعی انجام شود. بعضی از والدین گمان می‌کنند که به اصطلاح تا وقتی تنور داغ است باید بچسبانند و در زمان کوتاهی کار آموزش زبان را به پایان برسانند. به‌خاطر داشته باشید که عجله کردن هیچ فایده‌ای ندارد و باید آهسته و پیوسته کار آموزش زبان دوم به کودک را پی گرفت.

کلام پایانی

در این مقاله به موضوع آموزش زبان دوم به کودک پرداختیم. تعامل با کودکان باید با دقت بالایی صورت بگیرد. به این دلیل که آنها از روحیه حساسی برخوردار هستند و کوچک‌ترین اشتباهی در مسیر آموزش و تربیت آنها در بلندمدت می‌تواند اثرات منفی جدی‌ روی آن‌ها باقی بگذارد. حتما درباره زمان آموزش زبان انگلیسی به کودک مطالعه خود را افزایش دهید. سعی کنید بهترین ابزارها را برای این منظور تهیه کنید. به‌خاطر داشته باشید که بازی کردن بهترین راه برای آموزش زبان دوم به کودکان است.