دلایل بی اشتهایی صبحگاهی کودکان دبستانی چیست؟

همه ما می‌دانیم که صبحانه مهم‌ترین وعده غذایی در شبانه‌روز است. با وجود این آگاهی، بسیاری از ما این وعده غذایی را جدی نمی‌گیریم و به دلیل عجله، عدم برنامه‌ریزی مناسب و دلایل دیگر از این مهم چشم‌پوشی می‌کنیم. لازم به ذکر است که در عصر حاضر، کودکان نباید به دلیل سبک غلط زندگی و یا عدم آگاهی والدین، دچار مشکل شوند. بی اشتهایی صبحگاهی کودکان، مخصوصاً کودکانی که در حال تحصیل هستند، تا حد زیادی از رفتارهای اشتباه و نسنجیده والدین ناشی می‌شوند. حتی اگر این فرض درست نباشد، این وظیفه والدین است که این مشکل را به صورت جدی، از بین ببرند. زمانی که از کودکان سؤال می‌شود که علت صبحانه نخوردن آنان چیست آن‌ها معمولاً می‌گویند که هنوز احساس خستگی می‌کنند و از خواب سیر نشده‌اند؛ گرسنه نیستند و یا چیز خوشمزه‌ای برای خوردن پیدا نمی‌کنند. این دلایل خود باید مورد بررسی قرار گیرند؛ اما در ادامه قصد داریم به علل اصلی بی اشتهایی صبحگاهی کودکان بپردازیم. با ما همراه باشید.

عوامل اصلی بی اشتهایی صبحگاهی کودکان

علاوه بر بهانه‌های کودکان و برخی تصورات نادرست والدین، عواملی باعث بی اشتهایی صبحگاهی کودکان می‌شوند که کمتر از طرف پدرها و مادرها، مورد توجه قرار می‌گیرند. در ادامه به چند مورد از این عوامل می‌پردازیم.

نقش سبک زندگی نادرست خانواده‌ها در بی اشتهایی کودکان

می‌توان گفت سبک زندگی و در حالت جزئی‌تر، ساعت خواب و بیداری، عامل اصلی بی اشتهایی صبحگاهی کودکان است. معمولاً زمانی که تابستان یا تعطیلات نوروز فرامی‌رسد، برنامه خواب و ساعات غذا خوردن خانواده‌ها شکل منظم خود را از دست می‌دهد. به طور عادی، خانواده‌ها و کودکانشان از این بی‌نظمی بسیار راضی هستند و از این تغییر لذت می‌برند. این ماجرا در حالی است که والدین در جریان آسیب‌هایی که این روند زندگی به‌سلامتی خود و کودکانشان می‌رساند اطلاع ندارند. علاوه بر این، شب‌هایی که کودکان دیر می‌خوابند، صبح فردا هنوز احساس خستگی می‌کنند و بدن آن‌ها از نظر بیولوژیکی بیدار نشده است. ازاین‌جهت کودک هنوز احساس گرسنگی نمی‌کند. در اکثر موارد با خواب کافی، بی اشتهایی صبحگاهی کودکان، بهبود پیدا می‌کند.

تأثیر اضطراب و نگرانی روی بی اشتهایی کودکان دبستانی

امروزه با وجود بیشتر شدن عوامل استرس‌زا و نگرانی‌های خانواده‌ها در زمینه‌های مختلف، این نگرانی و اضطراب‌ها به کودکان نیز منتقل می‌شود. علاوه‌ بر آن به دلیل فشار خانواده و مدارس به کودکان در جهت فعالیت‌های تحصیلی، نابسامانی‌های فکری و نگرانی‌هایی برای کودکان به وجود می‌آید که اشتهای آن‌ها را، به‌خصوص در ابتدای شروع روز، به‌ طور جدی کاهش می‌دهد. بنابراین لازم است که والدین جهت کاهش بی اشتهایی صبحگاهی کودکان، زمینه‌ی آرامش روانی آن‌ها را فراهم کنند.

بیشتر بخوانید: چگونه به بچه‌های طلاق، زندگی با شرایط جدید را توضیح دهیم؟

اثر اشتباهات تربیتی و رفتار نادرست والدین بر صبحانه نخوردن کودک

یکی دیگر از عوامل اصلی بی اشتهایی صبحگاهی کودکان، اشتباهات تربیتی و رفتارهای غلط والدین است. گاهی دیده می‌شود که عادت‌های غذایی بد در والدین باعث بی‌اشتهایی کودکان در هنگام صبح می‌شود. در بعضی موارد کودکانی که میانه نسبتاً خوبی با صبحانه خوردن دارند، به علت رفتار نادرست والدین از صبحانه خوردن سر باز می‌زنند. معمولاً این رفتار نادرست، تهدیدهایی است که منجر به لجبازی کودک شده و باعث می‌شود که به‌ مرور زمان، عادت به صبحانه نخوردن به وجود آید. از این‌ رو پدرها و مادرها باید سعی داشته باشند که نکات تربیتی را رعایت کرده و مراقب سلامت جسم و روح فرزندشان باشند.

تأثیرات منفی بی اشتهایی صبحگاهی کودکان چیست؟

بی اشتهایی صبحگاهی کودکان و صبحانه نخوردن آن‌ها، تأثیرات منفی آنی و طولانی‌مدت زیادی دارد که ممکن است به‌مرور زمان، پشیمانی به بار آورد. در ادامه به چند مورد از این تأثیرات منفی اشاره می‌کنیم.

نقش نخوردن صبحانه در عدم تمرکز و کندی روند یادگیری

زمانی که کودکان به‌خصوص کودکان دبستانی، از خوردن صبحانه امتناع می‌کنند، بدن آن‌ها سوخت مناسب برای فعالیت‌های فکری و حل مسئله را دریافت نمی‌کند؛ بنابراین این کودکان تمرکز خود برای یادگیری درس در مدرسه و پاسخ به سؤالات از دست می‌دهند و به‌مرور زمان به مشکلات جدی در رابطه با یادگیری و هوش دچار می‌شوند. مشکلات تحصیلی و درسی در برابر مشکلات و آسیب‌های روحی و سرخوردگی‌هایی که در مدرسه چشیده است، بسیار ناچیز به‌حساب می‌آیند؛ بنابراین والدین باید بی اشتهایی صبحگاهی کودکان را جدی بگیرند. مشاهدات نشان می‌دهد که کودکانی که صبحانه می‌خورند به طور متوسط نمره‌های بالاتری دریافت می‌کنند.

نقش بی اشتهایی صبحگاهی در مشکلات رشد و سلامتی بلوغ

سنین کودکی و نوجوانی مهم‌ترین دوران زندگی یک فرد، به‌خصوص از نظر رشد و نمو است. در این سال‌ها علاوه بر اینکه بلوغ جسمی آغاز می‌شود، رشد عقلی نیز تکامل پیدا می‌کند. صبحانه به‌عنوان مهم‌ترین وعده‌ی غذایی کودک، نقش اصلی را در روند رشد او ایفا می‌کند. اگر کودکی وعده صبحانه را به صورت کامل مصرف نکند انرژی لازم جهت سوخت‌وساز بدن در طول روز را دریافت نکرده و از این‌ جهت به مشکل اساسی برمی‌خورد. در این سن، برطرف‌کردن بی اشتهایی صبحگاهی کودکان، کار دشواری نیست اما بسیار بااهمیت بوده و باید جدی گرفته شود. تحقیقات اخیر و اسکن مغزی کودکان نشان می‌دهد کودکانی که صبحانه می‌خورند، مغز سالم‌تری نسبت به دیگر کودکان دارند.

بیشتر بخوانید: تأثیرات مثبت کارتون‌ بر رشد کودک

صبحانه نخوردن بچه‌ها و ابتلا به چاقی و بیماری‌های زمینه‌ای

همان‌طور که می‌دانید، در جوامع امروزی چاقی به یک مشکل اجتماعی تبدیل شده است و درمان چاقی به‌عنوان یکی از دغدغه‌های افراد جامعه، به‌خصوص والدین مطرح می‌شود. طبق بررسی‌ها از هر سه نوجوان، دو نفرشان دچار اضافه‌وزن و چاقی هستند. متأسفانه چاقی به‌ مرور زمان می‌تواند باعث به‌وجودآمدن بیماری‌های زمینه‌ای و فشارخون بالا شود. تحقیقات انجام شده در اینباره نشان می‌دهد افرادی که صبحانه نمی‌خورند، در طول روز میل بیشتری به خوردن میان وعده و غذا دارند که خود، یکی از عوامل مؤثر در چاقی است. از طرفی کسانی که صبحانه می‌خورند، سوخت‌وساز بدنشان تنظیم شده و یکی دیگر از عوامل چاقی و به‌تبع آن بیماری‌های دیگر را از خود دور می‌کنند؛ بنابراین یکی دیگر از دلایلی که باید بی اشتهایی صبحگاهی کودکان را کنترل کرد، فرار از مشکل اساسی چاقی است.

فواید و اهمیت خوردن صبحانه برای کودکان

خوردن صبحانه و از میان‌ بردن بی اشتهایی صبحگاهی کودکان، فواید بسیاری دارد که در تنظیم رشد کودکان بسیار مؤثر است. همچنین این امر در پیشگیری بسیاری از مشکلات نوجوانی و بزرگسالی تأثیر جدی دارد. تحقیقات این نکته را نشان می‌دهند که از بین هر هفت کودک دبستانی، یک کودک صبحانه را از وعده‌های غذایی خود حذف کرده است. به چند مورد از فواید خوردن صبحانه می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید: ۵ ماده غذایی برتر برای رشد و تقویت کودکان

خوردن صبحانه به جذب مواد لازم و مغذی بدن کودک کمک می‌کند

برای کودکان لازم است که مواد مغذی و مقوی مصرف کنند. صبحانه بهترین وعده‌ی غذایی برای جذب این مواد مقوی است. از آنجایی‌که صبحانه بعد از چند ساعت گرسنگی صرف می‌شود، مانند باز کردن روزه بوده و جذب ویتامین‌ها و مواد لازم برای بدن در این وعده اتفاق می‌افتد. بهتر است در صبحانه، ویتامین‌ها به‌خصوص ویتامین‌ B، غذاهای شامل آهن، غذاهای دارای فیبر و مواد معدنی مناسب مصرف شود و در وعده صبحانه کودکان گنجانده شود. جذب این مواد برای سیستم ایمنی بدن و سلامتی کودکان تا زمان بزرگسالی بسیار لازم و مؤثر است؛ بنابراین باید بی اشتهایی صبحگاهی کودکان را باتوجه‌به علل آن، به میل به صبحانه خوردن تبدیل کرد.

صبحانه در بهبود تمرکز، اخلاق و حافظه‌ی کودک اثرگذار است

از دیگر مشکلات حاصل از بی اشتهایی صبحگاهی کودکان، می‌توان به پرخاشگری و عدم تمرکز آن‌ها اشاره کرد. مصرف صبحانه برای کودکان از این‌ جهت که بر تمرکز و خلق‌وخوی آن‌ها تأثیر زیادی دارد، لازم و ضروری است. زمانی که کودکی صبحانه نمی‌خورد، حتی اگر در معده احساس گرسنگی نداشته باشد؛ مغز انرژی لازم برای فعالیت را دریافت نمی‌کند و سلول‌های مغز دست از فعالیت می‌کشند. بهتر است وعده صبحانه از موادی که ارزش غذایی کاملی دارند، تشکیل شود. والدین باید دقت کنند که در صبحانه کودکان، غذاهایی با فیبر زیاد، قند نسبتاً کم و کمی پروتئین مورد استفاده قرار گیرد.

نقش صبحانه در جلوگیری و دفع بیماری‌های زمینه‌ای

همان‌طور که در قسمت‌های قبل توضیحات مختصری داده شد، عادت به نخوردن صبحانه، به‌مرور زمان می‌تواند احتمال بروز بیماری‌های زمینه‌ای را افزایش دهد. همچنین لازم است بدانید کسانی که به صورت مرتب صبحانه میل می‌کنند، به نسبت کمتری دچار دیابت نوع دو و حملات قلبی ناگهانی می‌شوند. تحقیقات به‌عمل‌آمده نشان از این دارد که اشخاصی که به صورت مرتب، حداقل چهار روز از هفت روز هفته صبحانه می‌خورند، ۲۷ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای همچون فشارخون و دیابت قرار می‌گیرند. بنابراین والدین باید این نکته را در نظر بگیرند که تغییر در مشکل بی اشتهایی صبحگاهی کودکان تا چه اندازه می‌تواند روی زندگی کودکشان تأثیرگذار باشد.

سخن پایانی

در این مقاله به برخی از مهم‌ترین عوامل بی اشتهایی صبحگاهی کودکان اشاره کردیم. یک نکته مهم وجود دارد که در پایان لازم است به آن اشاره کنیم. تشویق بچه‌ها به خوردن صبحانه کار چندان سختی نیست و فقط نیاز به صرف کمی زمان و به خرج دادن کمی خلاقیت دارد. خوراکی‌ها هرچقدر هم که خوشمزه باشند، تا زمانی که خوش رنگ و لعاب نباشند، توجه بچه‌ها را جلب نخواهند کرد. سعی کنید همواره میز صبحانه را با خوراکی‌های سالم و در عین حال جذاب بچینید. شک نکنید که این کار بی اشتهایی صبحگاهی کودکان را تا حد زیادی برطرف می‌کند. به خاطر داشته باشید که یک صبحانه خوب و کامل می‌تواند کودکان شما را در طول روز سرحال و پرانرژی نگه دارد. آن‌ها را از این موهبت بزرگ محروم نکنید.