10 دلیل محبوبیت بین همه گروههای سنی
دلیل اصلی محبوبیت بردگیم و بازی رومیزی در جمع دوستانه و دورهمی خانوادگی به عنوان سرگرمی مفرح، مزایای آن است. میتوان بردگیم را کپسول سلامتی همه سنین دانست
اگر بخواهیم به قدمت بردگیم و بازیهای رومیزی بپردازیم، شاید نتوان فهمید که بردگیم اولینبار و به دست چه کسی ساخته شده است. بهطورکلی چیزی که واضح است، آن است که از گذشتههای دور این بازیها بسیار مورد توجه بوده و هر زمانی، بردگیمهای محبوب خود را داشته و دارد. زمانی که ما به کودکی خود فکر میکنیم، حتماً شادی و حس لذت بازیهای رومیزی کودکانه را به یاد میآوریم. همینطور پدران و مادران ما گاهی از بردگیمهای محبوب زمان کودکی خود برای ما تعریف میکنند. اصلیترین دلیلی که محبوبیت بردگیم را در سالهای متمادی تشکیل داده است، حس مشارکت و رقابت موجود در این بازیهاست. زمانی که در یک دورهمی، یک بردگیم مورد توجه قرار میگیرد، حس نشاط و شور خاصی، حتی کسانی که در بازی شرکت مستقیم ندارند را تحت تأثیر قرار میدهد. البته محبوبیت بردگیم بین کودکان و بزرگسالان دلایل متعددی دارد که در ادامه به بخشی از آنها خواهیم پرداخت.
بردگیم یا بازیهای رومیزی، چه بازیهایی هستند؟
بردگیمها، بازیهای رومیزی هستند که روی یک تخته یا سطح صاف انجام میشوند و میتوانند دارای مهره، کارت بازی، تاس و… باشند. به این بازیها، بازیهای تختهای نیز گفته میشود. محبوبیت بردگیم در بین افرادی با سلایق مختلف و سنین مختلف، از گذشته تا به امروز برای همه آشکار است. شاید بتوان گفت بردگیمها یکی از قدیمیترین تفریحات بشر هستند. سادگی برخی بازیهای تختهای بهگونهای است که میتوان آنها را روی کاغذ کشید و بازی کرد. از گذشتهها و زمانی که پدران و مادران ما از بازیهای تختهای سادهتر لذت میبردند تا به امروز، از جذابیت این بازیها کاسته نشده است. با وجود بازیهای رایانهای و اسباببازیهای مدرن، بردگیمها جایگاه خود را حفظ کردهاند. امروزه تنوع بازیهای رومیزی و بردگیمها بسیار زیاد شده و شکل جدیدی به خود گرفتهاند؛ اما همچنان بازیهای قدیمی جایگاه خود را دارند. میتوان از منچ و مار و پله، شطرنج، اتللو، جیم پلاس، اسپای فال المپیک، تورتوگا و مونوپولی بهعنوان بردگیمهای محبوب قدیمی و امروزی یادکرد.
بیشتر بخوانید: همه آنچه درباره تاریخچه بردگیم باید بدانیم
دلایل محبوبیت بردگیم چیست؟
بردگیمها در همه زمانها و برای تمام ردههای سنی، محبوب بودهاند. معمولاً زمانی که در جمعی بازیهای تختهای انجام میشوند، نشاط و تحرک ذهنی را میتوان بهوضوح مشاهده کرد. بردگیمها باعث میشوند برای دقایقی، ذهن انسان به فرایند حل مسئله و توجه به بازی جلب شود و از روزمرگیها رهایی پیدا کند. در ادامه به برخی از دلایل محبوبیت بردگیم میپردازیم.
۱. سرگرمی و لذت اولین دلیل محبوبیت بردگیم
زمانی که در یک جمع دوستانه و یا خانوادگی قرار میگیریم، گاهی اولین چیزی که به آن فکر میکنیم، یک راه برای سرگرم شدن است. در این مواقع، بازیهای رومیزی و یا بردگیمها به دلیل این که دستهجمعی انجام میشوند، بسیار مورد استقبال جمع قرار میگیرند. حس مشارکت در بازی و هیجان به صورت همزمان، باعث میشود روحیه مثبت و شادی در افراد به وجود آید. این هیجان مشارکتی باعث ترشح اندورفین میشود که هورمون ایجاد نشاط در بدن است و باعث ظهور حس شادمانی و حس خوب در افراد میشود؛ بنابراین اولین دلیل محبوبیت بردگیم را میتوان، سرگرمی و لذت دانست.
۲. آموزش کودکان و دور هم بودن خانواده با بردگیم
معمولاً در خانوادهها، والدین و بهخصوص پدرها، وقت نسبتاً کمتری را با اعضای خانواده و فرزندان خود میگذرانند. در زمان تعطیلات آخر هفته و ساعتهایی که خانوادهها عموماً دور هم جمع میشوند، باید فرصت را غنیمت شمرد و از این باهم بودن نهایت استفاده را کرد تا محیط خانه کسلکننده نشود. در اینجا بردگیمها میتوانند هم بازی و سرگرمی و هم آموزش نکات مختلف تصمیمگیری و انتخاب را به همراه داشته باشند. در این موقع، کودکان سعی میکنند به حرکات و رفتار والدین دقت کنند و یاد بگیرند. محبوبیت بردگیم میتواند لحظات شاد و آموزش در حین سرگرمی را برای خانوادهها رقم بزند. به عنوان مثال بازی فکری استوژیت هوپا را با تعداد نفراتی بین ۲ تا ۸ نفر میتوان بازی کرد که این مسئله باعث کنار هم قرار گرفتن افراد بیشتری از خانواده میشود.
۳. تقویت ذهن و تفکر استراتژیک با بازیهای رومیزی
عموماً یکی از ویژگی های بردگیمها و بازیهای تختهای، فکری بودن آنها است. طبق یک قانون نانوشته معمولاً این بازیها به نحوی طراحی میشوند که انسان را به تفکر و تمرکز وادار میکنند. این اجبار به تفکر، گاهی تنها در بازیهای رقابتی رخ میدهد. زمانی که در بازیهای مشارکتی، ذهنمان مجبور به تفکر و پیشبینی و همچنین انتخاب یک استراتژی خاص میشود، قدرت ذهنمان افزایشیافته و بهتدریج باعث ارتقای سطح تمرکز و فکرمان میشود. یکی دیگر از دلایل محبوبیت بردگیم، همین است که از آن بهعنوان ورزشی برای ذهن یاد میشود. بازی فکری باشگاه کارآگاهان Detective Club و بازی
فکری تهران ۱۴۱۰ نمونههایی از بردگیمهای محبوب سالهای اخیر هستند که در تقویت مهارت تفکر خلاقانه کودکان و نوجوانان بسیار موثر بودهاند.
۴. کاهش خطر ابتلا به فراموشی و آلزایمر و محبوب شدن بردگیم
یکی از مشکلات و بیماریهایی که امروزه گریبان بشر را گرفته است، ابتلا به فراموشی یا اختلال حواس است. در چند سال اخیر، متوسط سن مبتلایان بسیار کاهشیافته است. همان گونه که تا حدی به این مسئله اشاره شد، بازیهای تختهای و رومیزی، مستقیماً مغز را درگیر فعالیت مثبت میکنند. زمانی که مغز درگیر فعالیت باشد و به دنبال راهحل مناسب باشد، بهتدریج تقویت شده و سرعت پردازش و حافظه بهبود پیدا میکند. این همان نکتهای است که باعث میشود حافظه تقویت شده و خطر ابتلا به فراموشی یا همان آلزایمر کاهش پیدا کند. هدف برخی افراد از انجام این دست بازیها، جلوگیری از آلزایمر است و بخشی از محبوبیت بردگیم نیز به همین دلیل است.
۵. بهبود فشار خون و محبوبیت بازیهای رومیزی
در دنیای امروز، فشار روانی و اضطراب ناشی از زندگی شهری، باعث اشکال در سیستم دفاعی بدن و مشکلات جسمانی شده است. یکی از این مشکلات جسمانی، گرفتگی عضلات و تنگ شدن عروق و در پی آن فشارخون بالا است. زمانی که در بازیهای دورهمی و مشارکتی، افراد هیجانزده میشوند و یا ازته دل میخندند؛ این شادی و هیجان باعث رها شدن عضلات شده و باعث میشود که گردش خون در بدن آسانتر انجام شود. در این حالت کاهش فشارخون، یکی از نتایج مثبت این اتفاق است. نتیجه محبوبیت بردگیم را میتوان در سلامت جسمانی نیز بهوضوح مشاهده کرد.
بیشتر بخوانید: سیزده مزیت بازیهای رومیزی برای کودکان که باید بدانید
۶. بازیهای رومیزی و بهبود سرعت انتقال و واکنش
زمانی که افراد بازیهای تختهای و فکری انجام میدهند، به دلیل تمرکز و دقت بالایی که لازم است. گاهی مجبور میشوند تصاویر یا اعدادی را در زمان کوتاهی به حافظه بسپارند. این ویژگیهای بردگیمها باعث میشود که ذهن افراد بهمرور زمان، واکنشهای سریعتری نشان دهند. در این موارد در طولانیمدت میتوان بهآسانی تغییرات مثبت ناشی از این بازیها را مشاهده کرد. یکی از اصلیترین دلایل محبوبیت بردگیم، همین افزایش سرعت عمل است.
۷. تأثیر بردگیم بر سیستم دفاعی بدن انسان
همانطور که این روزها همه در جریان هستند استرس و افکار منفی، باعث افت در عملکرد سیستم دفاعی بدن میشوند. زمانی که انسان درگیری ذهنی و روانی آشفته دارد، جسم او نیز از این وضعیت تبعیت کرده و ایمنی خود در برابر عوامل مخرب خارجی را از دست میدهد. یکی از دلایل محبوبیت بردگیم این است که زمانی که افراد در بازیهای دستهجمعی مشارکت میکنند، ذهنشان درگیر بازی شده و برای زمانی، از افکار منفی و مشکلات دور میشود. همین عامل سبب میشود که سیستم دفاعی بدن در برابر ویروسها و هر عامل مخرب دیگری تقویت شود.
بیشتر بخوانید: بهترین بازیهای تک نفره، در تنهایی چگونه بازی کنیم؟
۸. رشد ذهن کودکان و محبوب شدن بازیهای رومیزی
امروزه باتوجه به ماشینی شدن زندگی در تمام مراحل، یکی از مشکلاتی که خانوادهها درگیر آن هستند نگرانی دررابطهبا رشد کافی ذهن کودکشان است. یکی از مواردی که محبوبیت بردگیم را افزایش داده است، همین سعی والدین بر بهبود فرایند رشد ذهنی کودکان است. زمانی که کودکی مشغول به بازیهای مشارکتی و فکری میشود، تواناییها، تجربهها و مهارتهای گوناگونی را میآموزد. از جمله این مهارتها میتوان به توانایی پیشبینی و واکنش مناسب، توانایی ایجاد یک استراتژی مخصوص، تجزیهوتحلیل مسائل، افزایش قدرت تصمیمگیری، درک حس رقابت و توانایی تحمل شکست اشاره کرد. به عنوان مثال بازی فکری پنتاگو با هدف رشد تفکر استراتژیک و بهبود تمرکز کودکان طراحی شده است. در این بازی قوانین به گونهای طراحی شدهاند که کودکان باید با دقت هرچه تمامتر روی آنها تمرکز کنند تا مرتکب اشتباه نشوند.
۹. بهبود مهارت ارتباطجمعی کودکان و محبوبیت بردگیمها
در بازی با بردگیمها و بازیهای رومیزی، بهخصوص بازیهایی که مشارکتی و جمعی انجام میشوند، توانایی ارتباطجمعی در کودکان تقویت شده و رشد میکند. بهعلاوه بزرگسالانی که ارتباطات ضعیفی دارند هم، در اینگونه بازیها میتوانند سطح ارتباطجمعی خود را افزایش دهند. این اتفاق زمانی بروز میکند که اشخاص در بازیهای جمعی و مشارکتی، دست به تصمیمهای جمعی و اظهار نظرات خود میزنند. ازاینجهت محبوبیت بردگیم، برای والدینی که قصد بهبود روابط اجتماعی کودک را دارند، بسیار زیاد است.
۱۰. بهبود مهارتهای حرکتی و ظریف با بازی های رومیزی
گاهی پیش میآید که کودکان در هنگام بازی و یا فعالیت دیگر، دستشان آسیب میبیند و برای مدتی بهوسیله گچ یا آتل از حرکت منع میشود. در زمانی که دست کودکان از گچ رهایی مییابد، به دلیل عدم فعالیت، عضلات آن ضعیف شده و حرکتدادن آن دست، مخصوصاً حرکات ریز و ظریف، با سختی روبهرو میشود. یکی از ویژگیهای مثبت بردگیمها که به آن کمتر توجه میشود، همین حرکات سبک و ظریف است که با مهره یا کارتها صورت میگیرد. در این حالت عضلات دست بهتدریج قوت خود را به دست آورده و توانایی خود را بازیابی میکنند. یکی از علل محبوبیت بردگیم، نیاز به کمی حرکت و فعالیتهای سبک در آن است.
کلام نهایی
چیزی که واضح است این است که بردگیمها یا بازیهای تختهای، همواره و برای تمام سنین، بازیهای محبوب و جذابی بوده و هستند. محبوبیت بردگیم، علل مختلفی داشته که بخش مهمی از آن بیان شد. موردی که درباره محبوبیت این بازیها اهمیت دارد، سرگرمی همزمان با فعالیتهای جمعی است. زمانی که کودکان در انجام یک بازی، والدین و بزرگترها را با خود همراه میبینند، لذت بیشتری از انجام آن میبرند. همین مسئله موجب میشود که در سالهای بعد، هنگامی که خودشان بزرگ میشوند، خاطره بسیار جذابی از بازی با بردگیمها داشته باشند. تقریباً همه ما، زمانی که به صورت جمعی، منچ و مار و پله بازی میکردیم را به یاد داریم و از یادآوری آن نیز احساس لذت میکنیم. امروزه نیز برای والدین نیاز است که بازیهای فکری و بردگیمهای امروزی و محبوب کودکان را تهیه کرده و با آنان همبازی شوند و از مزایای بازیهای رومیزی برای پرورش مهارت و تواناییهای فرزندانشان و نیز بهبود سلامتی خود بهرهمند شوند.