اصول تربیتی کودک زیر 7 سال قبل از ورود به مدرسه

چه مهارت‌هایی را به کودک خردسال خود آموزش دهم؟ آیا تهدید کردن فرزندم کار درستی است؟ آیا می‌توان برای تربیت کودک، به او رشوه داد؟ چرا فرزند خردسال من پرخاشگر شده‌است؟ مهم‌ترین اصول تربیتی کودک زیر 7 سال چیست؟ اگر به دنبال یافتن پاسخی برای این سوالات هستید، تا پایان با ما همراه باشید. در این مطلب ابتدا سعی داریم، شما را با توانایی‌های کودکان زیر 7 سال آشنا کنیم. همچنین مراحل تربیتی کودک پیش‌دبستانی را با توجه به نیازها‌ و توانایی‌های او در هر رده‌ی سنی شرح می‌دهیم. در پایان نیز نکات مهم و اصول تربیت کودک زیر 7 سال را ارائه خواهیم داد. به این ترتیب، شما می‌توانید در شیوه‌ی تربیتی خود تجدید نظر کرده و کودکی مهربان، منطقی و محترم پرورش دهید.

کودکان زیر 7 سال چه نیازهایی دارند؟

چرا کودک 5 ساله‌ی من نمی‌تواند تا 100 بشمارد؟ آیا هوش فرزند من کم است؟ چرا فرزند 4 ساله‌ی من نمی‌تواند به درستی پدال بزند؟ علت اینکه کودک من نمی‌تواند احساسات خود را کنترل کند، چیست؟ به این سوالات دقت کنید. به نظر شما مشکل این سوالات در کجاست؟ به نظر می‌رسد پرسشگر این سوالات، توانایی‌ و مهارت‌های کودکان زیر 7 سال را نادیده گرفته و انتظارات زیادی از آن‌ها دارد. هر شخص با مجموعه‌ای از توانایی‌ها، استعدادها و خواسته‌ها به دنیا می‌آید. این ویژگی‌ها در طول زمان و با آموزش مناسب تقویت شده و به ثمر می‌نشیند. بنابراین رده‌ی سنی کودک نقش مهمی در میزان توانایی‌ها و مهارت‌های او دارد. بهترین اصول تربیتی کودک زیر 7 سال، شامل قواعدی است که با توجه به مهارت‌ها و نیازهای کودک پدید آمده‌اند. برخی از نیازهای کودکان در رده‌ی سنی پیش‌دبستانی به شرح زیر است:

• نیازهای زیستی (خوراک، پوشاک، مسکن و...)
• نیاز به امنیت (وجود نظم و ثبات در خانواده)
• نیاز به دوست داشته ‌شدن
• نیاز به احساس استقلال
• نیاز به عزت نفس (از جانب خود و دیگران مورد احترام قرار بگیرد.)
• نیاز به شکوفایی

والدین وظیفه دارند با توجه به نیازهای فرزند خود، شیوه‌ی تربیتی مناسبی را انتخاب کرده و مهارت‌های گوناگون کودک را در مراحل مختلف سنی تقویت کنند.

⇐ بیشتر بخوانید: مفیدترین کتابها برای پرورش کودک

مراحل تربیتی کودک در سنین مختلف چگونه است؟

اصول تربیتی کودک زیر 7 سال بسیار حساس و پیچیده است. به همین دلیل والدین برای اجرای آن باید کاملا آماده و آگاه باشند. در این رده‌ی سنی، کودکان خود را از نگاه والدین می‌بینند. به همین دلیل تن صدا، زبان بدن و صحبت‌های والدین حساسیت بسیاری برای کودکان پیدا می‌کند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که هر عمل شما، به صورت مستقیم بر عزت نفس فرزندتان اثر می‌گذارد. این شرایط در هر رده‌ی سنی متفاوت بوده و ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین اصول تربیتی کودک زیر 7 سال را با توجه به سن کودک شرح می‌دهیم.

برای تربیت کودک 4 ساله به چه نکاتی توجه کنیم؟

آیا می‌خواهید فرزندتان در بزرگسالی به یک شخصیت عصبی و پرخاشگر تبدیل شود؟ آیا دوست دارید فرزندتان، تمام خصلت‌های بد اخلاقی شما را به صورت یکجا جمع‌آوری کرده و در آینده آن‌ها را به نمایش بگذارد؟ برای پیشگیری از بروز این شرایط، توصیه می‌شود از انجام رفتارهای نامناسب در مقابل کودک 4 ساله‌ی خود بپرهیزید. اصول تربیتی کودک زیر 7 سال بیان می‌کند که کودکان 4 ساله تمام حرکات و رفتار والدین خود را تحت نظر می‌گیرند. سپس رفتار آن‌ها را در ذهن خود پردازش کرده و از آن الگوبرداری می‌کنند. در نتیجه اگر فرزند خردسال خود را کتک زده و او را تنبیه می‌کنید، کودک در بزرگسالی نیز پرخاشگر و عصبی خواهد شد. در مقابل اگر کودک 4 ساله‌، شما را در حال انجام فعالیت‌های مفیدی همچون بازی‌های فکری رومیزی همچون شطرنج ببیند، به انجام فعالیت‌های ذهنی ترغیب شده و در آینده نیز هوش خود را تقویت خواهد کرد.

همچنین توجه داشته باشید که کودک 4 ساله می‌تواند صدها کلمه را به خاطر سپرده و با آن‌ها جملاتی 5 کلمه‌ای یا بیشتر بسازد. بنابراین در حضور کودک، کلمات مناسب را انتخاب کرده و از واژه‌ها به عنوان سلاحی در مقابل کودک استفاده نکنید. این کار به روان و حتی فیزیک کودک آسیب وارد می‌کند.

بهترین روش برای تربیت کودک 5 ساله چیست؟

کودکان در سنین 5 سالگی مهارت‌های زبانی خود را تقویت کرده و رساتر صحبت می‌کنند. در واقع دایره‌ی لغات آن‌ها افزایش یافته و جملات پیچیده‌تری را بیان می‌کنند. به همین دلیل اصول تربیتی کودک زیر 7 سال، روش جالبی برای آموزش صفات مثبت به کودک پیشنهاد می‌کند. این اصول بیان می‌کنند که ابتدا شیوه‌ی بیان کردن صفات مثبتی همچون احترام، دوستی، مهربانی و... را به کودک خود آموزش دهید. سپس این صفات را در خود پرورش داده و آن‌ها را به صورت روزمره به نمایش بگذارید. به این طریق کودک از شما تقلید کرده و با ویژگی‌های این لغات نیز آشنا می‌شود. این صفات در ذهن کودک نهادینه شده و شخصیت کودک را شکل می‌دهند.

همچنین توانایی‌های حرکتی کودک نیز در سن 5 سالگی پرورش یافته و تقویت می‌شود. او در این سن می‌تواند حرکات اندام خود را کنترل کرده و از ‌آن‌ها به صورت بهینه استفاده کند. در این سن استفاده از انواع اسباب بازی کودک را فراموش نکنید. این محصولات عضلات کودک را تقویت کرده و حرکات ظریف را به او آموزش می‌دهد. از این محصولات می‌توان به انواع رنگ انگشتی و خمیر بازی ‌آریا اشاره کرد. این محصولات رنگ‌ها، اشکال، بافت‌ها و ... را نیز به کودک می‌آموزد.

علاوه بر این موارد، کودک 5 با ورود به مهد کودک و پیش‌دبستانی، رفته رفته پنهان کاری را آغاز می‌کند. به همین دلیل کودک دوره‌ی دروغ گفتن را آغاز خواهد کرد. توصیه می‌شود در هنگام مواجه با دروغ‌های کودک در این سن، متعجب و مضطرب نشده و با دقت با فرزند خود رفتار کنید. دورغ گفتن در سن 5 سالگی یک فرآیند معمولی برای گسترش مهارت‌های ذهنی و فکری کودک خواهد بود.

مراحل تربیت کودک 6 تا 7 سال چیست؟

اصول تربیتی کودک زیر 7 سال بسیار حساس و پرمخاطره خواهد بود، چراکه شخصیت کودک در این بازه‌ی زمانی کوتاه شکل گرفته و آینده‌ی او را می‌سازد. همچنین سرعت رشد ذهنی کودکان خردسال بسیار زیاد بوده و کودکان در این سنین با چالش‌های متعددی مواجه می‌شوند. اصول تربیتی کودک زیر 7 سال به این نکات توجه کرده و 6 سالگی را دوران نیاز به مستقل بودن معرفی می‌کند. کودک 6 ساله فعالیت‌های خود را افزایش داده و انجام کارهای روزمره‌ی خود را به عهده می‌گیرد. برای مثال به تنهایی لباس می‌پوشد یا برای خرید وسایل خود دست به انتخاب می‌زند. اگرچه شما باید همچنان فعالیت‌های او را تحت نظر داشته و در برخی موارد به او کمک کنید، اما لازم است به او آزادی عمل داده و احساس استقلال را در او تقویت کنید.

همچنین مهارت‌های حرکتی کودکان در سنین 6 تا 7 سالگی تکمیل شده و به صورت چشمگیری بهبود می‌یابد. بنابراین آن‌ها می‌توانند از ابزار دقیق‌تری همچون قیچی، سوزن و... استفاده کرده و اشکال ذهنی خود را خلق کنند. به همین دلیل متخصصان توصیه می‌کنند، در این رده‌ی سنی از انواع پک کاردستی استفاده کرده و ابتکار و خلاقیت آن‌ها را تقویت کنید. همچنین نقاشی‌های کودک در این رده‌ی سنی دقیق‌تر شده و استفاده از ابزار نقاشی تخصصی‌تری همچون آبرنگ ساده نیز برای کودک مناسب خواهد بود.

در تربیت کودک زیر 7 سال به چه نکاتی توجه کنیم؟

توصیه می‌شود در تمام مراحل گفته شده به نکات زیر دقت داشته باشید. این نکات، اثربخشی اصول تربیتی کودک زیر 7 سال را به صورت چشمگیری افزایش خواهد داد. این نکات مهم به شرح زیر هستند:

1. در این سنین از کودک خود انتظار فرمانبرداری نداشته باشید.
2. با کودک خود در نهایت احترام و محبت رفتار کنید.
3. 7 سال اول زندگی کودک مختص بازی کردن است.
4. به درخواست‌های فرزند خود پاسخ دهید.
5. اعمال خود را اصلاح کرده و الگوی خوبی برای کودک باشید.
6. بر رفتارهای کودک خود نظارت کامل داشته ‌باشید.
7. از تنبیه کودک در سنین خردسالی بپرهیزید.
8. از بازی‌های آموزشی برای تعلیم کودک خود استفاده کنید.

خلاصه

1. خواسته‌های کودکان زیر سه سال در نیازهای زیستی، امنیت، محبت‌دیدن، استقلال، عزت نفس و شکوفایی استعدادها خلاصه می‌شود.
2. کودکان 4 ساله تقلیدگران ماهری هستند که تمام خصلت‌های شما را الگوبرداری می‌کنند. به همین دلیل به رفتار خود در مقابل آن‌ها دقت داشته باشید.
3. سن 5 سالگی، بهترین فرصت برای پرورش صفات مثبت در کودک است.
4. شما می‌توانید در رده‌ی سنی 5 تا 6 سالگی، از انواع اسباب بازی‌های جدید استفاده کرده و مهارت‌های حرکتی کودک خود را تقویت کنید.
5. کودکان در سن 5 سالگی پنهان کاری و دروغ‌گفتن را آغاز می‌کنند. از واکنش‌های هیجانی همچون تعجب و اضطراب در مقابل آن‌ها پرهیز کنید.
6. احساس استقلال، مهم‌ترین نیاز کودک در سن 6 سالگی است. والدین باید ضمن نظارت بر افعال فرزند خود، آزادی عمل کامل را به او بدهند.
7. در آغاز 7 سالگی، مهارت‌های حرکتی کودک بهبود یافته و فرزند شما آماده‌ی انجام فعالیت‌های ظریف خواهد بود. به همین دلیل استفاده از اسباب بازی‌های ساختنی همچون کاردستی در این دوران توصیه می‌شود.

مطالب مرتبط:

مهم ترین نکات کلیدی تربیت فرزند از نظر روانشناسی

با کودک دیکتاتور چگونه رفتار کنیم؟