۱۳ مزیت بازی‌های رومیزی برای کودکان که باید بدانید

چشم‌های خیره بچه‌تان به صفحه نمایش کامپیوتر کلافه‌تان می‌کند؟ دوست ندارید وقتش را با بازی کردن تلف کند و در عوض چیزهای مهم تری یاد بگیرد؟ اتفاقاً در قالب بازی یادگیری بهتر اتفاق می‌افتد و علیرغم اینکه کسی منکر تأثیر بازی‌های کامپیوتری بر یادگیری کودک نیست، نباید از مزیت بازی‌های رومیزی هم غافل شد.

بعضی از بچه‌ها و حتی پدر و مادر‌ها تصور می‌کنند که بازی‌های رومیزی حوصله سربر، بی‌‌فایده و از‌مد‌‌‌ افتاده هستند. دلیل این مسئله هم شاید به این برمی‌گردد که بیشتر افراد تعداد محدودی بازی رومیزی می‌شناسند و از دنیای هیجان انگیز این بازی‌ها بی اطلاع هستند. اگر همین الان بخواهید اسم بازی‌های رومیزی که می‌شناسید، بگویید چند تا بازی به ذهنتان می‌رسد؟ 

حالا به نظر شما بازی های رومیزی چه فوایدی می‌توانند داشته باشند؟ در ادامه با ما همراه باشید.

بازی‌های رومیزی؛ بهانه ای برای دورهمی‌ها

قبل‌تر‌ که زندگی‌ها خیلی ماشینی نشده بود، خانواده‌ها زمان بیشتری برای کنار هم بودن داشتند اما الان دیگر فرصت‌ها خیلی کم شده. بیشتر پدر و ماد‌رها از صبح بیرون هستند و زمان کمتری را در خانه می‌گذرانند. از طرف دیگر زمانی هم که در خانه هستند بیشتر وقتشان به کارهای عقب افتاده و چرخ زدن در فضای مجازی می‌گذرد. شاید فقط وقت غذا خوردن دور هم جمع می‌شوند و این به ضرر فرزندان است. آنها باید لذت کنار هم بودن را بچشند. شاید بازی‌های رومیزی بهانه‌ی خیلی خوبی برای این دورهمی‌ها باشند. ویژگی خوب این بازی‌ها این است که شما باید در کنار هم بنشینید و این نزدیکی فیزیکی می‌تواند از نظر عاطفی هم به شما آرامش دهد.

بازی‌های رومیزی و تقویت ارتباطات کودکان

بچه‌ها وقتی که سنشان بیشتر می‌شود کم کم دوست دارند مستقل شوند. این مسئله ممکن است ناگهان شما را با یک مشکل رو به رو کند. کودکی که تا چند وقت پیش دائم صحبت می‌کرد حالا دیگر کمتر حرف می‌زند و حتی به نظر خجالتی می‌آید. 

بازی‌های رومیزی باعث می‌شود که بچه ها در کنار پدر و مادرشان، در قالب بازی، با هم ارتباط داشته باشند. شوخی کنند، گپ بزنند و درباره مسائل مختلف صحبت کنند. همه این شرایط می‌تواند کودک شما را از حالت خجالتی و کم حرفش بیرون بیاورد و با شما بیشتر ارتباط برقرار کند و حتی شاید از این فضا بتواند برای درددل کردن و گفتن مشکلاتش هم استفاده کند.

بازی‌ رومیزی و حمایت از کودکان با نیازهای ویژه 

کودکانی که حواس‌پرت هستند و در یادگیری مسائل مختلف و یا حتی در برقراری ارتباطات اجتماعی مشکل دارند، می‌توانند در قالب بازی مهارت‌های خودشان را بهبود دهند. 

اُتیسم یک نوع اختلال رشدی است که کودک مشکلات ارتباطی پیدا می‌کند و از طرف دیگر در فهم مفاهیم استعاری و کنایی مثل ضرب‌المثل‌ها نیز دچار مشکل می‌شود.

 نسیم ۷ ساله که به اُتیسم مبتلاست در یک بازی رومیزی سعی می‌کند قوانین مربوط به بازی را یاد بگیرد، با هم بازی‌هایش ارتباط برقرار کند. از طرف دیگر قوانین بازی‌ها معمولاً واضح و مشخص و به دور از مفاهیم تمثیلی هستند می‌توانند راحت‌تر آن ها را درک کند. علت این امر عدم توانایی کودک اُتیستیک در فهم مفاهیم پیچیده و تمثیلی است.

یادگیری اجرای دستورالعمل‌ها به روش بازی‌های رومیزی

این‌ که کودک بتواند دستورات پی‌در‌پی را متوجه شود و اجرا کند مهارت خیلی مهمی چه در مدرسه و چه در خانه است. یک کودک عادی باید بتواند مرحله به مرحله قوانین را خوب گوش کند، آنها را درک کند و بعد اجرایشان کند. در قالب یک بازی این فرآیند اتفاق می افتد. بچه یاد می‌گیرد که هر چیزی قوانین و محدودیت‌هایی دارد. باید از قوانین پیروی کند و با شناختن محدودیت‌ها بتواند راه مناسبی برای کنار آمدن با آن‌ها پیدا کند.

بازی‌های رومیزی و آموزش مفهوم برد و باخت 

همیشه احتمال شکست وجود دارد. بچه ها باید یاد بگیرند که شکست هم جزئی از فرآیند موفقیت است. ناامید نشدن در مواجهه با شکست و ادامه دادن به مسیر چیزی است که برای هر کودکی چه در مدرسه و چه در جامعه بسیار اهمیت دارد. نقش بازی در آموزش این مفهوم چیست؟ کودک در هر بازی ممکن است ببازد و این شکست خوردن چون در قالب بازی و محیطی کاملاً امن اتفاق می‌افتد بسیار روش مناسبی برای آموزش است. 

خیلی از پدر و مادرها به خاطر علاقه ای که به فرزند خود دارند در حین بازی سعی می‌کنند ضعیف عمل کنند تا کودکشان همیشه ببرد. اما این کار به نظر خیلی هم درست نمی‌آید. این که فرزند شما هیچ وقت طعم تلخ شکست را نچشد باعث می‌شود برای آینده پر از شکست و ناکامی آماده نشود. به جای این کار، اجازه دهید او شکست بخورد و پس از شکست دلایل موفق نشدنش را بررسی کنید. با او حرف بزنید و برای برنده شدنش به او راهکار دهید.

رقابت سالم در حین بازی

دوست دارید کودکتان رفتارمناسب در هنگام شکست را یاد بگیرد؟ بازی های رومیزی می‌توانند به آن ها این کار را بیاموزد. وقتی که بازی می‌کنند گاهی می‌برند و حال خوش پیروزی را حس می‌کنند اما گاهی هم می‌بازند. اینجا باید یاد بگیرند که به برنده احترام بگذارند، به او تبریک بگویند و از پرخاش کردن و عصبانی شدن خودداری کنند. برای مثال یکی از بازی های مناسب برای تقویت رقابت سالم و تمرکز بازی مونوپولی (monopoly) است.

این نوع بازی‌ها باعث آگاهی کودکان از نحوه تفکر دیگران می‌شوند

ویژگی جالب این نوع بازی‌ها این است که تصمیم فرد به تصمیم دیگران وابسته است. در حین بازی افراد باید دائم سعی کنند حرکات دیگران را پیش‌بینی کنند، به چهره های کاملاً خنثی و بعضاً گول‌زننده بقیه بازیکن‌ها نگاه کنند تا بتوانند تصمیم‌گیری درستی برای برنده‌ شدن داشته باشند. این مسئله یک مهارت بسیار مهم و کاربردی برای هر کودکی است تا از طریق آن بتواند ارزیابی بهتری درباره افکار و رفتار دیگران داشته باشد.

تقویت مهارت گفتاری و نوشتاری کودک در زمان بازی کردن

در حین بازی، کودک باید دستورالعمل ها را بخواند، به صحبت‌های دیگران گوش دهد، با بقیه بازیکن‌ها صحبت کند و بعضاً استدلال بیاورد. حتی در بعضی بازی ها مانند بازی اسکرابل (scrabble) فرد باید یادداشت برداری کند و مطالب مهم را روی کاغذ بنویسد. همه اینها به تقویت مهارت های نوشتاری و گفتاری فرد کمک می‌کند.

تقویت مهارت‌های ریاضی در قالب بازی‌های رومیزی

بعضی از بازی‌ها نیاز به محاسبات ریاضی دارند. مثلاً در بازی مونوپولی یا سایر بازی‌های مشابه که امتیازگیری دارند، کودک باید حواسش به میزان پولی که دارد باشد و دائم محاسبات انجام دهد. از طرف دیگر بعضی بازی‌ها بر اساس شانس و احتمالات شکل می‌گیرند و برای اینکه فرد بخواهد برنده شود باید بتواند احتمالات مختلف را در نظر بگیرد و گزینه ای را انتخاب کند که شانس برنده شدنش را بیشتر می‌کند.

 بازی‌های رومیزی و تقویت عملکرد مغزی

توانایی‌های مغزی مانند مهارت‌های دیداری، ادراکی و شناختی در حین بازی‌های این چنینی بهبود می‌یابند. در یک بازی، کودک باید سعی کند موقعیت مهره های خود و سایر افراد را به خاطر بسپارد که این امر موجب تقویت مهارت‌های دیداری و حافظه فرد می‌شود. هم‌چنین قبل از هر حرکتی باید برای حرکات بعدی خود و دیگران برنامه‌ریزی کند. همه این فعالیت‌ها باعث تقویت بیشتر این مهارت‌ها در مغز کودک می‌شود.

 بازی‌های رومیزی و مهارت حل مسئله 

ماهیت بازی‌های رومیزی به این شکل است که فرد باید دائم در حال برنامه‌ریزی، حل مسئله و تصمیم‌گیری باشد. هر بازی با بیان یک مشکل شروع می‌شود که بازیکنان باید با تفکر منطقی به حل آن بپردازند. مغز کودک هم در این نوع بازی ها دائم در حال حل کردن چالش‌های پیش رو است و این کار برای تقویت مهارت حل مسئله به طور خاص به عنوان یک ویژگی شناختی در مغز اهمیت دارد. 

 افزایش سرعت عمل کودک

هماهنگی چشم و دست برای داشتن دست‌خط خوب و تقویت مهارت های حرکتی ظریف مثل خیاطی، تایپ کردن و غیره در کودک خیلی اهمیت دارد. 

در بعضی بازی‌ها شما نیاز به سرعت عمل بالا و هم‌چنین ظرافت و دقت دارید. سریع باید تصمیم‌گیری و اقدام کنید. باید حرکات ظریفی انجام دهید و در عین حال مراحل را با‌دقت اجرا کنید. اگر چه این فرآیند برای همه در هر سنی مهم است اما کودک در سن رشد بسیار به تقویت آن نیاز دارد. 

 کاربرد بازی‌های رومیزی در آموزش به کودکان

بعضی از بازی‌های رومیزی به منظور آموزش دروس مختلف ایجاد می‌شوند. از این بازی‌ها برای آموزش مفاهیم می‌توان به خوبی استفاده کرد. جدای از اینها برخی از بازی‌ها هم بدون اینکه قصد آموزشی خاصی داشته باشند تعداد زیادی اطلاعات تاریخی، جغرافیایی و عمومی به فرد می‌دهند.

پایان سخن

هدف هر بازی ایجاد محیط شاد و صمیمی بین افراد است اما این تنها هدفش نیست. اکثر بازی‌هایی که می‌شناسیم بیشتر از آن‌که فکرش را کنیم می‌توانند مفید باشند. قطعاً سودمندی بازی‌ها برای کودکان که در سن رشد هستند و سیستم بدن و مغزشان در حال تکامل است به مراتب با‌ارزش تر است پس در کنار سایر روش‌هایی که برای مهارت‌آموزی کودکان می‌شناسیم می‌توان از بازی‌ها به ویژه بازی‌های رومیزی که قابلیت‌های بسیار جذابی دارند استفاده کرد.

بیشتر بخوانید:

معرفی 10 اسباب بازی فکری ساختنی جذاب معرفی جذابترین بازی ماشینی برای کودکان