تاریخچه بازی شب مافیا | با این بازی پرطرفدار بیشتر آشنا شوید

تا چند سال پیش وقتی کلمه مافیا را می‌شنیدیم بی‌درنگ خلافکارهای سیسیلی و ایتالیایی که در فیلم‌ها دیده‌بودیم در ذهنمان تداعی می‌شد. از ۲۷ آبان ۱۳۹۹ با پخش برنامه نمایش خانگی شب‌های مافیا، بازی مافیا مفهوم تازه‌ای در ذهن افراد پیدا کرد و این روزها کمتر کسی است که نام بازی شب مافیا به گوشش نخورده باشد. تأثیر و محبوبیت برنامه شب‌های مافیا به حدی است که اکثر مردم به این بازی کارتی علاقه‌مند شده و مایلند در جمع‌های دوستانه و خانوادگیشان مافیا بازی کنند.

شاید برای شما سوال شده باشد که طراح بازی مافیا چه کسی بوده و تاریخچه بازی فکری مافیا به کجا بر می‌گردد؟ بازی مافیا از چه زمانی در ایران رایج شده؟ در این مقاله قرار است به این سوالات پاسخ دهیم و به معرفی بازی فکری شب مافیا و اکسپنشن‌های (افزونه‌های) آن بپردازیم. لطفا تا انتها همراه ما باشید.

طراح اصلی بازی فکری مافیا کیست؟

خاستگاه مافیا جزیره‌ی سیسیل ایتالیاست اما بازی مافیا از سیسیل نیامده بلکه باید سرنخ‌های آن را در روسیه جست و جو کرد. سال 1986 میلادی بود که دیمیتری دیویدف (Dimitry Davidoff) بازی مافیایی که طراحی کرده بود را به دانشکده روانشناسی دانشگاه دولتی روسیه معرفی کرد. گفته می‌شود دیویدف در ساخت بازی مافیا از تحقیقات روانشناسی و تجربه تدریس به دانش‌آموزان دبیرستانی‌اش کمک گرفته است.

بازی مافیا بین دو گروه اکثریت ناآگاه (یا همان شهروندان) و گروه اقلیت آگاه (یا همان مافیا) انجام می‌شود. دقت کردن به صحبت‌ها و حرکات دیگران، توانایی تشخیص زبان بدن هر یک از بازیکنان و تحلیل رفتارهای آنها مهمترین رکن این بازی است.

زمزمه‌های طراحی بازی نقش مخفی، در کلاس‌های درس دانشکده پیچید و به سرعت به یکی از سرگرمی‌های دانشجویان و خوابگاهیان تبدیل شد. این بازی علاوه بر دانشگاه‌ها، به مدارس و سایر محافل اجتماعی سراسر شوروی سابق، اروپا و آمریکا راه پیدا کرد. محبوبیت بازی فکری مافیا به حدی رسید که در اواسط دهه ۱۹۹۰ تلویزیون کشور لتونی سریالی با مضمون بازی مافیا توسط سلبریتی‌های معروفش پخش کرد.

سابقه بازی کارتی مافیا در ایران به چه زمانی بر می‌گردد؟

اولین باری که بازی مافیا در محافل ایرانی انجام شد به حدود ۱۰ سال پیش (سال ۱۳۸۰) بر می‌گردد. زمانی که دانشجویان ایرانی که در اروپا مشغول تحصیل بودند، در خوابگاه با هم‌کلاسی‌هایشان مافیا بازی می‌کردند. این دانشجوها در بازگشت به کشور، دوستان و خانواده خود را با بازی مافیا آشنا کردند.

ایرانی‌ها در ابتدا چگونه مافیا بازی می‌کردند؟

بازی مافیا در گذشته به دو صورت کاغذ و قلم یا با کارت‌های بازی انجام می‌شد. ایرانی‌هایی که با این بازی آشنا شده بودند ولی به کارت‌های نسخه خارجی دسترسی نداشتند؛ نقش‌های گروه مافیا و شهروند (مافیا نسخه کلاسیک) را با خودکار روی کاغذ می‌نوشتند یا برای هر یک از کارت‌های بازی، نقش‌ها را تعریف می‌کردند. قوانین بازی نیز از سوی بازیکن به صورت توافقی تعریف می‌شد.

بازی مافیا نسخه کلاسیک

شخصیت‌های بازی مافیای کلاسیک عبارتند از: گروه مافیا، گروه شهروند، دکتر، کارآگاه و راوی. در این نسخه مافیا بازیکنانی که در گروه مافیا و شهروند قرار می‌گیرند، ساده و حوصله سر بر هستند و نقش و تأثیری در روند بازی ندارند.

بازی فکری شب مافیا طراحی دورهمی جواهری

بازی نقش مخفی مافیا در دورهمی‌های خانوادگی و دوستانه طرفدار بیشتری پیدا کرد. طرفداران دو آتیشه این بازی نیز با نسخه خارجی مافیا بازی می‌کردند. در سال ۱۳۹۵ اشکان جواهری بازی فکری شب مافیا را با اقتباس از نسخه کلاسیک مافیا طراحی کرد و این بازی فکری توسط دورهمی جواهری تولید و به بازار عرضه شد.

در بازی فکری شب مافیا شخصیت‌های بسیاری به گروه مافیا و شهر اضافه شده‌اند و هر یک به تنهایی در جریان بازی تأثیرگذارند. اهمیت هر یک از شخصیت‌ها در روند بازی به طولانی شدن، پیچیدگی و جذابیت شب مافیا کمک کرده است. گرداننده بازی (یا راوی) نقش مهمی در جریان بازی دارد و جدول یادداشت مراحل بازی، عصای دست اوست.

بیشتر بخوانید: سیر تا پیاز آموزش بازی فکری آخرین ایستگاه

دلایل جذابیت بازی شب مافیا

منبع عکس: فیلیمو

مواردی که به جذاب‌تر شدن بازی شب مافیا نسبت به نسخه کلاسیک آن کمک کرده است عبارتند از:

• قوانین مدون
• تعداد بالای بازیکنان
• تنوع شخصیت‌های بازی طوری که بازیکن بدون نقش وجود ندارد
• تعامل بیشتر بین بازیکنان
• اتفاقاتی مانند کشتن شهروند و وصیت آخر که از شب تا صبح رقم می‌خورد

جذابیت بازی شب مافیا به حدی است که علاوه بر دورهمی‌های خانوادگی و دوستانه، برخی از کافه‌ها شرایطی را فراهم کرده‌اند تا یکی از دلایل جمع‌های دوستانه در کافه، بازی کارتی شب مافیا باشد.

محبوبیت این بازی به سینما، تلویزیون و نمایش خانگی هم کشیده شده است. در فیلم سینمایی گرگ‌بازی ساخته شده در سال ۱۳۹۶ از محتوای این بازی اقتباس شده است. مسابقه شهروند و مافیا -پخش از مهر ۱۳۹۸ در شبکه سلامت ایران- و سریال شب مافیا -پخش از آبان ۱۳۹۹ در فیلمو- دو برنامه‌ای است که به اجرای این بازی پرداخته‌اند.

خرید بازی فکری شب مافیا و اکسپنشن‌های مافیا

فروشگاه اینترنتی آریالند جدیدترین و محبوب‌ترین بردگیم‌ها و بازی‌های فکری را عرضه کرده است. بازی فکری شب مافیا و اکسپنشن‌های تاریک، شهروند، سیاه، واگیر و زیبا آن از جمله این بازی‌های فکری است. در ادامه به معرفی بازی شب مافیا و افزونه‌های آن می‌پردازیم.

دورهمی جواهری برای بازی فکری شب مافیا اکسپنشن‌هایی را طراحی کرده است. هر یک از اکسپنشن‌ها مکمل بازی اصلی و دارای نقش‌های جدید برای گروه شهروند، مافیا و مستقل هستند.

محتویات بازی فکری شب مافیا

ایده‌پرداز و طراح بازی شب مافیا اشکان جواهری است و تصویرسازی شخصیت‌های بازی و بسته‌بندی آن به وسیله شهاب ثروتی انجام شده است. هر بسته بازی فکری شب مافیا شامل موارد زیر است:

• ۴۰ عدد کارت شخصیت
• ۳۳ عدد کارت رأی
• ۳۰ عدد کارت حرکت آخر
• ۱۴ عدد کارت شب و روز (۱ کارت شب معارفه و ۱۳ کارت روز و شب)
• ۱۲ عدد کارت اتهام
• ۳ عدد کارت سفید
• ۱ عدد کارت سر صحبت
• ۱ عدد کارت شرایط برد
• ۱ عدد جدول گرداننده
• ۱ عدد دفترچه راهنمای بازی
• ۱ عدد دفترچه راهنمای شخصیت‌ها
• ۱ عدد کیسه حمل بازی
• ۲ عدد ماژیک

بیشتر بخوانید: راهنمای بازی فکری تاکنوکو

کارت‌های شخصیت‌های بازی فکری شب مافیا

رقابت اصلی بازی شب مافیا بین دو گروه مافیا و شهروندان است. در این بین دو شخصیت مستقل گرگ‌نما و سندیکا نیز حضور دارند که می‌توانند به تنهایی برنده بازی باشند. شخصیت گرداننده شب مافیا نقش راوی را دارد و اجرای بازی و نظارت بر مراحل انجام بازی را به عهده می‌گیرد.

راهنمای کارت‌های شخصیت گروه اقلیت مافیا

کارت‌های نقش مافیا قرمز رنگ هستند. این شخصیت‌ها در شب یا روز فعالیتی نمی‌کنند.

شخصیت‌های کارت مافیا عبارتند از:

• رئیس مافیا (یا همان پدرخوانده)
• تصمیم‌گیرنده اصلی و نهایی گروه مافیا
• معشوقه
• شخصیتی که می‌تواند جانشین رئیس مافیا شود و اگر از بازی حذف شود، رئیس مافیا در شب بعد از حذف او عصبانی شده و ۲ نفر از اعضای شهر را می‌کُشد.
• محافظ
• وظیفه حفاظت از رئیس مافیا را بر عهده دارد.
• شارلاتان
• شخصیت دروغگویی است که به کارآگاه نقش مافیا را شهروند معرفی می‌کند و شهروند را مافیا.

• بمب‌ساز
• شخصیتی است که می‌تواند با اعلام نقش خود یکی از بازیکنان را پس از ۷ ثانیه به صورت انتحاری از بازی خارج کند.
• جَلَب
• شخصیتی است که می‌تواند به روش‌های مختلف، آرای بازیکنان را به نفع مافیا تغییر دهد.
• آمپول‌زن
• شکنجه‌گر مافیاست و می‌تواند با انتخاب یک نفر در شب از او اعتراف کامل بگیرد.
• قاتل حرفه‌ای
• تنها کسی است که می‌تواند گردن کلفت را دَرجا بکُشد.

راهنمای کارت‌های شخصیت گروه اکثریت شهروند

کارت‌های نقش شهروندان آبی رنگ هستند و هر یک از نقش‌ها در شب یا روز با توجه به آیکون روی کارتشان یک‌بار یا بیشتر فعالیت مشخصی را انجام می‌دهند.

شخصیت‌های کارت شهروند عبارتند از:

• شکارچی
• فردی که می تواند گرگ‌نما را بکشد.
• فدایی
• بازیکنی است که جانش را برای شهر می‌دهد. با انتخاب یک نفر و شلیک به سمت او، خودش هم از بازی خارج می‌شود.
• قهرمان
• شخصیتی است که هر ۲ شب یک‌بار بیدار می شود و با انتخاب یک نفر او را نجات می‌دهد.
• فرشته نجات
• می‌تواند بازیکنی که با رأی‌گیری در حال خروج از بازی است را نجات دهد.
• وکیل
• شخصیتی که تنها یک‌بار می‌تواند وکالت یک نفر را به عهده گرفته و کمکش کند.
• کارآگاه
• شخصیتی است که می‌تواند در شب با سوال کردن از گرداننده بازی اعضای مافیا را شناسایی کند.
• کشیش
• شخصیتی است که نقش مهمی در مبارزه با گرگ‌نما دارد و می‌تواند با انتخاب گرگ‌نما او را به شهروند ساده تبدیل کند.

• دکتر
• شخصیتی است که می‌تواند هر شب یکی از بازیکنان را نجات دهد.
• گورکن
• کسی است که در طول بازی تنها ۲ شب فرصت دارد تا با سوال از گرداننده، شخصیت بازیکنان حذف شده را متوجه شود و در روز شهروندان را از سردرگمی نجات دهد.
• دندانپزشک
• شخصیتی است که با کشیدن دندان یک نفر، حق حرف زدن تا پایان بازی را از او می‌گیرد.
• جانی
• شخصیتی است که به دلیل اختلال روانی اقدام به حذف شهروندان می‌کند و می‌تواند به صورت مستقل نیز برنده بازی باشد.
• جاسوس
• شهروندی است که بین مافیا حضور دارد و تمام اعضای مافیا در تلاشند تا او را زودتر از بازی خارج کنند.
• گردن کلفت
• شخصیتی است که به همین راحتی‌ها از بازی خارج نمی‌شود. مگر آنکه از سوی قاتل حرفه‌ای انتخاب شود. تازه بعد از سه روز، وسط ظهر جانش را از دست می‌دهد.
• دست کج
• شهروندی است که اگر در شب به یکی دستبرد بزند قابلیت‌هایش را گرفته و او را تبدیل به شهروند یا مافیا ساده می‌کند.
• جادوگر
• شخصیتی است که می تواند رأی‌گیری یک نفر را جادو کند. علاوه بر این می‌تواند قابلیت‌های یک نفر را تا ۲۴ ساعت از او بگیرد.
• شهردار
• کسی است که می‌تواند رأی‌گیری در روز را ملغی کند.
• قاضی
• می‌تواند تعیین کند که در مرحله دوم رأی‌گیری چه کسی حذف شود.
• شکارچی
• تنها شخصیتی است که می‌تواند گرگ‌نما را از بازی خارج کند.
• زندانبان
• او کسی است که تنها ۲ بار در شب فرصت دارد تا بازیکنی را ۲۴ ساعت به خارج از بازی در زندان بفرستد.
• نانوا
• شخصیتی است که زنده ماندش برای شهر حیاتی است. اگر او از بازی خارج شود. اعضای شهر بعد از ۵ روز به دلیل گرسنگی می‌میرند و گروه شهروندان بازنده می‌شوند.

راهنمای کارت‌های مستقل بازی شب مافیا

کارت گرگ‌نما و سندیکا جزو کارت‌های مستقل بازی شب مافیا هستند که رنگ نوشته و زمینه عکس آنها زرد رنگ است.

• گرگ‌نما
• هر ۳ شب یک‌بار ۱ نفر را به گرگ‌نما تبدیل می‌کند. او می‌تواند با تسلط بر نصف شهر برنده بازی شود.
• سندیکا یا اختاپوس
• مخوف ترین شخصیت بازی شب مافیا است. او اعضای مافیا، جاسوس، جانی، دکتر و کارآگاه را می‌شناسد. شرط پیروزی او حذف گرگ‌نما و ماندن بین ۴ بازیکن است.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع بازی فکری ایروپولی؛ بازی برای تقویت هوش مالی

راهنمای مراحل بازی شب مافیا

در مراحل روز و شب بازی شب مافیا چه می‌گذرد؟

1. بازیکنی که نقش گرداننده بازی را به عهده دارد کارت‌های شخصیت بازی را بُر زده، سپس کارت‌ها را به پشت مقابل تمام بازیکنان می‌گذارد. هر یک از بازیکنان مخفیانه نام شخصیت روی کارتشان را نگاه می‌کنند.
2. در شب معارفه، تمام بازیکنان به خواب می‌روند و بازیکنان مافیا با اعلام گرداننده بیدار شده و به همدیگر معرفی می‌شوند. سپس گروه مافیا به خواب رفته و گرداننده سایر شخصیت‌هایی که در شب فعالیت می‌کنند را معرفی می‌کند.
3. بعد از شب معارفه، هر مرحله بازی یک روز و یک شب دارد. در روز شهروندان سعی می‌کنند با رأی‌گیری یکی از بازیکنان را که احتمال می‌دهند مافیا باشد را با اتهام‌زنی حذف کنند. اعضای مافیا نیز در تلاش هستند تا خودشان را اعضای شهر جلوه داده و اعضای شهر را متهم به مافیا بودن کنند.
4. بازی مافیا با توجه به تعداد بازیکنان تا ۱۳ شبانه روز ادامه پیدا می‌کند تا یکی از گروه‌ها برنده بازی شود.

۵. در روز هر یک از بازیکنان در ۳۰ ثانیه شروع به گمانه‌زنی درباره نقش‌های دیگران می‌کنند. بعد از صحبت تمام بازیکنان، گرداننده رأی‌گیری را انجام می‌دهد. بازیکنی که با بیشترین رأی متهم شود؛ یک‌بار دیگر فرصت دارد تا از خود رفع اتهام کند. بعد از دفاعیه او بازیکنان مجدد رأی‌گیری کرده و اگر بازیکن دوباره با بیشترین رأی متهم شود، از بازی خارج می‌شود. بازیکنی که حذف می‌شود کارت فرصت آخر دارد. او نوشته روی کارت را می خواند و دستور آن را اجرا می‌کند. دقت داشته باشید شخصیت نفر حذف شده نباید اعلام شود مگر آنکه نامی از آن در بازی برده شود.

۶. در شب، گروه مافیا تصمیم می‌گیرند یکی از اعضای شهر را بکشند. علاوه بر بیداری اعضای مافیا، شخصیت‌هایی که در شب فعالیت دارند نیز بیدار می‌شوند.

شرایط پیروزی در بازی شب مافیا

1. گروه شهروندان در صورتی برنده بازی می‌شوند که تمام بازیکنان مافیا، بازیکن سندیکا یا گرگ‌نما را از بازی خارج شده باشند.
2. گروه مافیا در صورتی برنده بازی می‌شوند که تعداد آنها مساوی و یا بیشتر از تعداد شهروندها باشد. نقش‌های سندیکا و گرگ‌نما نیز از بازی حذف شوند.
3. گرگ نما در صورتی برنده بازی می‌شود که با گاز گرفتن نصف شهر، هویت آنها را تغییر داده باشد.
4. سندیکا زمانی برنده بازی می شود گرگ‌نما از بازی حذف شده باشد و ۴ بازیکن باقی مانده باشد.

راهنمای اکسپنشن‌های بازی فکری شب مافیا

منظور از اکسپنشن، بسته بازی‌ای است که به بازی اصلی اضافه می‌شود. این بسته‌ها معمولاً شامل کارت، مهره، شخصیت، نقشه، داستان، سناریو و قانون‌های جدید هستند. این بسته که افزونه، بسته الحاقی و یا بسته مکمل نامیده می شود را به تنهایی نمی‌توان بازی کرد. مجموعه دورهمی جواهری نیز با هدف چالشی‌تر شدن فضای بازی و تعامل بیشتر بازیکنان، شخصیت‌ها و کارت‌های جدیدی را در اکسپنشن‌های مختلف معرفی کرده است. اکسپنشن‌های طراحی شده شب مافیا عبارتند از:

• پروموکارت ۱ سالگی (کلکسیونی)
• اکسپنشن شب تاریک
• اکسپنشن شهروندی
• اکسپنشن سیاه
• اکسپنشن واگیر
• اکسپنشن زیبا
• پروموکارت ۵ سالگی (کلکسیونی)

پروموکارت ۱ سالگی بازی شب مافیا

پروموکارت ۱ سالگی و ۵ سالگی بازی شب مافیا از جمله کارت‌هایی هستند که برای طرفداران پَروپاقُرص بازی کارتی شب مافیا طراحی شده‌اند. این کارت‌ها بیشتر جنبه کلکسیونی دارند و بر همین اساس یک‌بار و با تیراژ کم تولید می‌شوند. هر کسی این پروموکارت‌های شب مافیا را ندارد مگر بردگیم‌بازان حرفه‌ای.

پروموکارت ۱ سالگی شب مافیا شامل ۲ کارت شخصیت دورو، همزاد و و ۱ شخصیت سوپرایز است.

اکسپنشن شهروندی بازی شب مافیا

اکسپنشن شهروندی بازی مافیا شامل ۳ کارت شخصیت به نام‌های کارآگاه ویژه، راوی، هوادار و ۴ کارت حرکت آخر است.

اکسپنشن تاریک بازی شب مافیا

اکسپنشن تاریک یکی از کامل‌ترین افزونه‌ها بازی شب مافیاست. محتویات این بسته شامل موارد زیر است:

• ۲۰ عدد کارت شخصیت شامل:
• شخصیت‌های مافیا: روانکاو، جَلَب، بمب‌ساز، جراح و شب‌خُسب
• شخصیت‌های شهر: گورکن، دست‌کج، گردن‌کلفت، سیمین، زندانبان، فدایی، ناقل و کلانتر
• شخصیت مستقل: هزارچهره و دورگه
• شخصیت نامشخص: مجهول
• ۴۰ عدد کارت دَنگ
• ۴۰ عدد کارت چَلِنج (آبی، قرمز و زرد)
• ۹ عدد کارت رأی و ۶ عدد کارت رأی جدید عنوان‌دار
• ۱۶ عدد کارت حرکت آخر جدید
• ۴ عدد کارت اتهام
• ۱ عدد کارت سر صحبت جدید
• ۱ عدد دفترچه راهنما

اکسپنشن سیاه بازی شب مافیا

اکسپنشن سیاه بازی شب مافیا دارای ۸ کارت شخصیت جدید با نام‌های شاه‌کش، سیاه‌زخم، نخبه، افشاگر، صبا، افیون، نایب و شیطان‌صفت است. این افزونه دارای ۱ کارت آینه، ۱ کارت سر صحبت جدید ۲ کارت حرکت آخر نیز است.

اکسپنشن واگیر بازی شب مافیا

دورهمی جواهری اکسپنشن واگیر را با ایده گرفتن از همه‌گیری ویروس کرونا در جهان منتشر کرد. این اکسپنشن دارای ۸ کارت شخصیت شامل کرونا، قرنطینه‌چی، پرستار، داروساز، مریض، دندانپزشک جدید و ناقل دو ستاره است. در این اکسپنشن تمام شخصیت‌های مافیا، شهروند و مستقل برای زنده ماندن و نجات شهر از شر کرونا همگی باید با هم متحد شوند.

اکسپنشن زیبا بازی شب مافیا

اکسپنشن زیبا شب مافیا به مناسبت روز جهانی زن به بازار معرفی شد. این اکسپنشن دارای ۸ کارت حرکت آخر و ۸ کارت شخصیت شامل شاه‌کش ستاره‌دار، کابوس، ساغر، جانان ستاره‌دار، حنا، پیوند، سپیدار، کابوس و جانان است.

پروموکارت ۵ سالگی شب مافیا

به تازگی مجموعه دورهمی دومین پروموکارت را برای بازی شب مافیا به بازار عرضه کرده است. این پروموکارت شامل چهار شخصیت جدید است. نفس‌گیر، اهداگر و سالم کارت‌های نقش شهروندی و پَریش کارت نقش مافیاست.

سخن آخر

در این نوشته سعی کردیم مطالب خواندنی درباره تاریخچه، شخصیت‌ها و مراحل بازی فکری شب مافیا برایتان بنویسیم. اولین باری که مافیا بازی کرده‌اید چه زمانی بوده و چگونه بازی کرده‌اید؟ برای ما در بخش نظرات از تجربه‌هایتان بنویسید.